Deze samenvatting omvat het boek en de extra cursus, aangevuld met lesnotities van elke les verbintenissenrecht, gegeven door Prof. Claeys. Schema's die in de les voorkwamen, werden ook in de samenvatting opgenomen. Alle wetsartikelen werden gearceerd in een duidelijk kleurtje. In eerste zit geslaa...
VERBINTENISSENRECHT
DE VERBINTENIS, SITUERING EN BRONNEN VAN HET VERBINTENISSENRECHT
Elke regel bestaat uit twee belangrijke bestanddelen: als en dan. Als iets gebeurt, dan is dit het gevolg ervan
→ wat zijn de toepassingsvoorwaarden en wat is het rechtsgevolg daarvan. Iedere rechtsregel kan op deze
manier opgebouwd worden.
Bijvoorbeeld: als er bedrog wordt gepleegd voor het sluiten van contract, dan kan het contract worden
vernietigd of nietig verklaard.
Bijvoorbeeld: als men een verkeersovertreding pleegt, zal men mogelijks gestraft worden en is men
vatbaar voor een strafrechtelijke sanctionering zoals een geldboete of een gevangenisstraf.
Verbintenissenrecht is de bouwsteen van het privaatrecht. Andere rechtstakken bouwen voort op het
verbintenissenrecht en ook takken uit het publiekrecht zullen bouwstenen nodig hebben van het
verbintenissenrecht.
Bijvoorbeeld: als een overheid een overheidsopdracht toekent aan een onderneming, zal de
publiekrechtelijke wet van belang zijn maar zullen de bouwstenen van het verbintenissenrecht ook
belangrijk zijn.
1 WAT IS EEN VERBINTENIS?
Een contract is niet hetzelfde als een verbintenis, dit zijn geen synoniemen. Een contract kan ontstaan door
een verbintenis maar een verbintenis kan uit vele andere bronnen voortkomen.
TRADITIONELE (TECHNISCHE OF ONEIGENLIJKE) BETEKENIS
Een verbintenis = een rechtsband (vinculum juris) tussen twee of meerdere personen (schuldeiser of
crediteur ↔ schuldenaar of debiteur) waarbij de schuldeiser tegenover de schuldenaar op een in rechte
afdwingbare wijze aanspraak kan maken op een prestatie in geld waardeerbaar.
→ De klassieke definitie wordt ook overgenomen in het wetsvoorstel.
Karakteristiek aan een verbintenis is dat een schuldenaar een prestatie moet verrichten die in rechte
afdwingbaar is. De schuldenaar is tot een bepaalde prestatie gehouden ten opzichte van de schuldeiser. De
schuldeiser (= crediteur) kan de prestatie in rechte afdwingen mocht de schuldenaar de prestatie niet
vrijwillig nakomen. De schuldeiser is hiertoe niet verplicht, hij heeft wel het recht om dit te doen.
ONEIGENLIJKE BETEKENIS
In de oneigenlijke betekenis wordt de verbintenis geïdentificeerd als de schuld (= passiefzijde van de
verbintenis). Deze betekenis concentreert zich op de prestatie (= verplichting) en niet op de rechtsband
tussen twee personen.
Bij de schuldeiser zal de schuld van de schuldenaar zich aan de actiefzijde van de balans bevinden, terwijl de
schuld bij de schuldenaar aan de passiefzijde zal staan.
Tegenover de schuld, staat de schuldvordering. Deze staat aan de actiefzijde en wordt ook een persoonlijk
recht genoemd.
1
,
, In deze cursus zullen we het vaak hebben over de verbintenis in de oneigenlijke zin van het woord, namelijk
over de verplichting van de ene of andere partij naargelang het gaat over de ene dan wel de andere
rechtsband.
2 VERBINTENIS VERSUS…
2.1 ↔ OBLIEGENHEIT OF LAST
Een Obliegenheit is afkomstig van Duitsland. Dit is het beste te omschrijven als een last.
- Een voorbeeld van een Obliegenheit is de schadebeperkingsplicht. Dit is geen verbintenis.
o Verbintenis = een rechtsband waarbij de schuldeiser een prestatie kan afdwingen van de
schuldenaar.
o Obliegenheit = een verplichting zonder dat ze kan worden afgedwongen met dien verstande dat
er wel een sanctie aan vast hangt, afhankelijk van de soort Obliegenheit.
→ bij de schadebeperkingsplicht is de sanc e dat het slachtoffer de schade niet zal vergoed zien.
Bijvoorbeeld: men heeft schade geleden door een ongeval dat werd veroorzaakt door een ander. Het
slachtoffer heeft een grote wonde op de arm. Diegene die het ongeval heeft veroorzaakt is aansprakelijk
voor de schade die door die fout is veroorzaakt.
Diegene die de fout heeft veroorzaakt, heeft de verbintenis om de schade te vergoeden.
= pure civiele verbintenis
Stel dat die persoon niets aan de wonde doet en dit laat verergeren waardoor de arm moet
geamputeerd worden, zal de aansprakelijke niet voor alle schade moeten instaan omdat het
slachtoffer de plicht of last (= Obliegenheit) heeft om de schade te beperken.
Schadebeperkingsplicht = het slachtoffer heeft de verplichting om alle redelijke maatregelen te nemen
om de schade te beperken.
De redelijke maatregelen worden ingevuld aan de hand van het criterium van de redelijke persoon →
heeft de benadeelde de maatregelen genomen die een redelijke persoon in dezelfde concrete
omstandigheden ook zou hebben genomen? Indien hij dat heeft gedaan, heeft hij ook voldaan aan de
schadebeperkingsplicht.
- Een ander voorbeeld is de korte termijn waarin een vordering wegens verborgen gebreken bij een koop
moet worden ingesteld (art. 1648 oud BW).
Deze bepaling legt een verplichting op aan de koper. Wanneer een koper een goed heeft gekocht dat
achteraf aangetast blijkt te zijn door een verborgen gebrek, moet de koper de vordering binnen een korte
termijn instellen.
Hij moet dit niet doen in de zin dat de verkoper hem kan dwingen om de vordering in te stellen → het is
geen verbintenis.
Het gaan om een Obliegenheit → wanneer de koper de vordering niet binnen een korte termijn instelt,
zal het recht van de koper vervallen (= vervaltermijn).
Het is dus een Obliegenheit die rust op de koper, zonder dat de koper hiertoe kan gedwongen worden
maar waarvan de sanctie is dat het recht tot ontbinding, schadevergoeding, prijsvermindering wegens
verborgen gebreken vervalt.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 123lawstudent456. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,99. Je zit daarna nergens aan vast.
