samenvatting KLC krachtige leeromgeving:
-Deel 1: model krachtige leeromgeving, met focus op de inhoud van het (leer-)proces
-Deel 2: zeven didactische pijlers leiden naar een krachtige aanpak
-Deel 3: het ontwerpen van lessen - de lesvoorbereiding
-Deel 4: didactische componenten
-Deel 5: k...
Inhoudsopgave
DEEL 1 – model krachtige leeromgeving, met focus op de inhoud van het (leer-)proces..................................3
2. aanpak – proces – effect: focus op de proceszijde.......................................................................................3
2.2 kwaliteit en inhoud van het proces................................................................................................................3
2.2 Focus op de inhoud van het proces................................................................................................................3
3. de inhoud van het (leer-)proces: Hoe leren kinderen?.................................................................................3
3.1 wat is leren.....................................................................................................................................................3
3.2 Hoofdsoorten van leren..................................................................................................................................4
3.2.1 Cognitief leren........................................................................................................................................4
3.2.2 Psychomotorisch leren...........................................................................................................................5
3.2.3 Leren van attitudes, sociaal of dynamisch-affectief leren......................................................................6
Componenten in attitudes...............................................................................................................................6
3.2.4 Metakennis en metavaardigheden.........................................................................................................7
3.2.5 Primaire en secundaire kennis; systeem 1 en systeem 2.......................................................................7
3.3 verschillende theoriën uit de leerpsychologie................................................................................................7
DEEL 2 - zeven didactische pijlers leiden naar een krachtige aanpak..............................................................21
2. Didactische pijlers...........................................................................................................................................21
Pijler 1: Positief en motiverend klas- (en school-) klimaat.................................................................................21
Pedagogisch klimaat......................................................................................................................................21
Motivatie........................................................................................................................................................22
Suggesties voor praktijk.................................................................................................................................23
Verantwoording.............................................................................................................................................23
Pijler 2: Aanschouwelijkheid...............................................................................................................................24
Suggesties voor praktijk:................................................................................................................................24
Verantwoording:............................................................................................................................................25
Pijler 3: (inter-)activiteit.....................................................................................................................................25
Uiterlijke en innerlijke activiteit....................................................................................................................25
Groeperingsvormen en (inter-)activiteit.......................................................................................................26
Instructieve spelvormen................................................................................................................................27
Suggesties voor je praktijk.............................................................................................................................27
Verantwoording.............................................................................................................................................27
Pijler 4: Herhaling en geleidelijkheid..................................................................................................................28
Herhaling........................................................................................................................................................28
Suggesties voor praktijk:................................................................................................................................28
Geleidelijkheid...............................................................................................................................................29
Suggestie voor praktijk:.................................................................................................................................29
Verantwoording.............................................................................................................................................29
Pijler 5: betekenisvol..........................................................................................................................................30
Suggesties voor praktijk.................................................................................................................................30
Verantwoording.............................................................................................................................................31
Pijler 6: leerlingeninitiatief.................................................................................................................................31
Suggesties voor praktijk:................................................................................................................................32
Verantwoording.............................................................................................................................................32
Pijler 7: differentiatie..........................................................................................................................................32
Verantwoording.............................................................................................................................................35
1
,DEEL 3 – Het ontwerpen van lessen – de lesvoorbereiding............................................................................36
DEEL 4 – Didactische componenten.............................................................................................................. 36
2 Component beginsituatie................................................................................................................................36
Wat?...............................................................................................................................................................36
2.1 de leerlingspecifieke gegevens................................................................................................................36
2.2 voorkennis...............................................................................................................................................38
2.3 De organisatie..........................................................................................................................................39
2.3.3 Wisselende omstandigheden...............................................................................................................39
2.6 Besluit......................................................................................................................................................39
3 Component doelen..........................................................................................................................................40
3.1 Welke doelen?.........................................................................................................................................40
3.2 Soorten doelen........................................................................................................................................40
3.3 Doelen formuleren..................................................................................................................................45
4 Component leerlinhouden...............................................................................................................................47
4.2 Omschrijving van het begrip ‘leerlinhoud’..............................................................................................48
4.3 Soorten leerinhouden..............................................................................................................................48
4.4 Analyse van leerinhouden.......................................................................................................................48
5 Component onderwijsleeractiviteiten.............................................................................................................49
5.1 Drie ‘subcomponenten’ binnen 1 component........................................................................................49
5.2 Werkvormen, onderwijsactiviteiten en leeractiviteiten kiezen..............................................................49
5.3 Hoekenwerk.............................................................................................................................................50
5.4 Contractwerk...........................................................................................................................................54
6 Component onderwijsleermiddelen................................................................................................................58
6.1 Aan de slag met media............................................................................................................................58
6.3 Het bord en de wandplaten.....................................................................................................................59
6.4 Werken met methodes............................................................................................................................65
Deel 5: klasmanagement.............................................................................................................................. 69
Hoofdstuk 1: klasmanagement; wat, waarom en hoe?.....................................................................................69
Hoofdstuk 2: pedagogische, didactische en organisatorische vaardigheden....................................................72
Hoofdstuk 3: regels, afspraken en routines.......................................................................................................74
Hoofdstuk 4: organisatorische vaardigheden – tijd en ruimte..........................................................................77
Hoofdstuk 5: reageren op storend gedrag.........................................................................................................80
2
,DEEL 1 – model krachtige leeromgeving, met
focus op de inhoud van het (leer-)proces
2. aanpak – proces – effect: focus op de proceszijde
Focussen op het proces wil zeggen: zich helemaal in het kind verplaatsen en tot zich laten
doordringen ‘wat voor een ervaring het is’ om in deze omgeving, deze ruimte, bij deze
materialen en mensen te vertroeven.
2.2 kwaliteit en inhoud van het proces
Zich verdiepen in wat leerlingen effectief ervaren (dus focussen op het proces) kan in 2
richtingen gaan.
De kwaliteit van de ervaring toespitsen. De procesvariabelen ‘welbevinden’ en
‘betrokkenheid’ geven informatie over de kwaliteit van het proces en stellen je in staat om
uitspraken te doen over de kwaliteit van het onderwijs in de klas of school.
Focus op de inhoud van het proces. Leerkrachten doen dit spontaan. Hoe beter we ons voor
de geest kunnen halen of van binnenuit ervaren wat een kind mentaal van een situatie, een
opdracht, de wereld maakt, des te beter we het in zijn ontwikkeling kunnen begeleiden.
2.2 Focus op de inhoud van het proces
Een focus op de inhoud van het proces is geen goede keuze om de kwaliteit van het
onderwijs te bepalen, maar het is wel nodig:
- Het reconstrueren van de ‘inhoud’ van de ervang (= het leerproces) van leerlingen
onmisbaar om onze didactiek (de ‘aanpak’) een stevige basis te geven.
- Reflecteren op de mentale activiteit die we met onze activiteiten uitlokken, moet deel
zijn van onze dagelijkse praktijk.
- Het belang om de aanpak beter af te kunnen stemmen op individuele leerlingen.
3. de inhoud van het (leer-)proces: Hoe leren kinderen?
3.1 wat is leren
Er zijn veel verschillende definities van ‘leren’. (Kijk p8 en 9)
3
, ->Leren is een proces dat leidt tot relatief duurzame gedragsverandering in
wisselwerking met de omgeving.
Als een leerling een duurzame gedragsverandering laat zien, die het gevolg is van
leeractiviteiten, dan heeft het kind iets geleerd. Van leren is slechts sprake als er verandering
in het gedrag tot stand komt. Het doel van een leerproces is een bepaald leerresultaat
bereiken: nieuwe gedragsmogelijkheden, wijzigen van een reeds aanwezig gedrag of
wegwerken van ongewenst gedrag. Een leerproces is steeds relatief duurzaam: het resultaat
van leeractiviteiten heeft een min of meer blijvend karakter. Als je iets geleerd hebt, leer je
dat niet plots af. Er blijven steeds sporen achter. Leren gebeurt in wisselwerking met de
omgeving: leren speelt zich af in een leeromgeving, situaties of context. De context speelt
een belangrijke rol bij transfer van kennis en vaardigheden.
3.2 Hoofdsoorten van leren
De belangrijkste gedragsveranderingen die in het onderwijs worden nagestreefd situeren
zich op vier verschillende vlakken:
- Cognitief
- (dynamisch)-affectief
- (psycho)motorisch leren
- leren van metakennis en metavaardigheden.
Ze zijn met elkaar verweven
3.2.1 Cognitief leren
Verwerven van feitenkennis/memoriseren
Feitenkennis: een samenhang tussen de op te nemen kenniselementen, waardoor er een
referentiekader wordt aangebracht dat zijn dienst kan bewijzen bij het zoeken van een
oplossing in probleemsituaties. Bij memoriseren betreft het zelfs kennis in geïsoleerde vorm,
die letterlijk gereproduceerd dient te worden. Voor deze leerprocessen is het geheugen erg
erg belangrijk. Ons geheugen is een stelselmatig opgebouwd geheel van geheugensporen.
Sporen die met elkaar verbonden zijn, vormen een geheel, een sporensysteem.
Leren van begrippen en regels/relaties en structuren
Begrippen vormen de basis van alle inzicht en denken. Een begrip is een anduiding voor een
verzameling van voorwerpen, gebeurtenissen of situaties die gemeenschappelijke
kenmerken hebben. Voor het aanleren van concrete begrippen kan in onderwijs ook de weg
van zelfontdekking worden gevolgd. Voor het verwerven van abstracte begrippen (=
begrippen die moeilijk kunnen worden gevisualiseerd of ervaren) zal het langs de weg van
zelfontdekking niet gemakkelijk zijn. Kennis van begrippen is de voorwaarde voor het leren
van regels of relaties en structuren. Regels of relaties zijn uitspraken die slaan op het
enkelvoudig en vast verband tussen twee inhouden. Het gaat meestal om concretiseringen
van algemene verbanden of om gelijkenissen, verschillen, tegenstellingen tussen…
Structuren zijn meervoudige relaties die geordend zijn, in hun geheel benoemd en die
meestal in een schema voorgesteld kunnen worden. kennis van regels of relaties en
structuren is een voorwaarde voor het kunnen oplossen van problemen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TessH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
