INTERCULTURAL
COMMUNICATION
Joke Hautekiet, Nona Vandenbilcke
Inleiding
Multi-, cross-, intercultural
Multicultural
• Multicultureel verwijst naar een samenleving die
verschillende culturele of etnische groepen bevat.
• Mensen leven naast elkaar, maar elke culturele groep
heeft niet noodzakelijk boeiende interacties met elkaar.
• In een multiculturele buurt kunnen mensen bijvoorbeeld
vaak etnische supermarkten en restaurants bezoeken
zonder echt contact te hebben met hun buren uit andere
landen.
Cross-cultural
• De vergelijking van verschillende culturen.
• De verschillen worden begrepen en erkend en kunnen
individuele verandering teweegbrengen, maar geen
collectieve transformaties.
• In cross-culturele samenlevingen wordt één cultuur vaak
als "de norm" beschouwd en worden alle andere culturen
vergeleken met of gecontrasteerd met de dominante
cultuur.
Intercultural
1
,• Intercultureel beschrijft gemeenschappen waarin er een
diep begrip en respect is voor alle culturen.
• Interculturele communicatie richt zich op de wederzijdse
uitwisseling van ideeën en culturele normen en het
ontwikkelen van diepe relaties.
• In een interculturele samenleving blijft niemand
onveranderd omdat iedereen van elkaar leert en samen
groeit.
Multicultural = Diversiteit maar weinig to geen interactie
Cross-Cultural = Verbanden/verschillen zoeken
Intercultural = Zich aanpassen aan gelijkenissen/verschillen
IQ>EQ>CQ
Module 1
Wat is cultuur?
2
,1. Cultuur vs Cultuur
2. Communicatie
✓ Cultuurgebonden communicatie
3. Intercultureel
1. Cultuur met grote C =
✓ cultuur van een land, de producten van beschaving:
kunst, literatuur, wetenschap, onderwijs, …
✓ door mensen gecreëerd <—> natuur *
* wat al bestond voor het menselijke ingrijpen
2. cultuur met kleine C =
✓ antropologie en sociologie
1. Nationale culturen
1. Werelddelen, landen, regio’s, stad/platteland
2. Staatsgrens ≠ cultuurgrens ≠ taalgrens
2. Sociale culturen
1. Etnische groepen*
2. Geloof
3. Sociale klassen, geslacht, generaties
4. bedrijfscultuur, scholen, verenigingen, beroepsgroepen
5. Gezinnen
Culturele verschillen vinden we tussen:
* Maar er is sprake van adaptatie (zie later in deze cursus)
Definities cultuur
“De collectieve programmering van de menselijke geest die de leden van één
groep of categorie mensen onderscheidt van die van andere.”
If we return to the original roots of the word culture, we can conclude that culture
relates to the way in which groups of people respond to the challenges or
dilemmas they are faced with in terms of human relationships, time and nature.
Hofstede en Hofstede (2005: 19) Trompenaars & Hampden-Turner (2004)
3
, .
Als we terugkeren naar de oorspronkelijke wortels van het woord cultuur, kunnen
we concluderen dat cultuur betrekking heeft op de manier waarop groepen
mensen reageren op de uitdagingen of dilemma's waarmee zij worden
geconfronteerd in termen van (Trompenaars & Hampden-Turner, 2004):
menselijke relaties
tijd
natuur
Alle mensen over de hele wereld worden geconfronteerd met vergelijkbare
uitdagingen die ons overleven beïnvloeden. We moeten allemaal
basisvoorzieningen organiseren, structuren opzetten om te zorgen voor zieken,
behoeftigen, ouderen, voedselproductie, afvalverwerking, scholing, enzovoort.
Deze uitdagingen komen terug op enkele basisthema's: hoe organiseren we onze
relaties in een groep, hoe beheren we onze tijd en hoe gaan we om met de
fysieke omgeving. Culturen vinden echter verschillende oplossingen voor de
uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd op basis van factoren zoals het
klimaat, de bevolkingsdichtheid, de beschikbaarheid van hulpbronnen,
genetische ontwikkeling enz. Deze oplossingen leiden tot gedragspatronen die
door een groep worden overeengekomen en van generatie op generatie worden
overgedragen.
Twee termen die vaak met elkaar worden verward, zijn die van "primaire" en
"secundaire" cultuur. We ontwikkelen onze culturele referentiekaders door
impliciet en expliciet sociaal leren. Volgens Weaver (2014) ligt onze primaire
cultuur ten grondslag aan al onze andere culturele identiteiten, terwijl de
secundaire cultuur in de loop van de tijd kan veranderen.
Primaire cultuur:
De cultuur die je informeel en stilzwijgend leert.
Meestal geleerd van familieleden tijdens de eerste vijf levensjaren.
Mensen die tijdens het opgroeien tussen meerdere primaire culturen
bewegen, staan bekend als bicultureel of multicultureel omdat zij
4