Samenvatting
Samenvatting - criminologische psychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit is een samenvatting voor het vak Criminologische psychologie gegeven door prof. Uzieblo.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 169 pagina's
Voorbeeld 4 van de 169 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Criminologische psychologieHoofdstuk 1: Introductie en ontwikkeling
antisociaal gedrag
1. Forensische psychologie: een introductie
• Vanuit welk kader bekijken we dit allemaal? Wat is forensische psychologie?
• We hebben veel discussies met magistraten etc, omdat er vaak botsingen zijn.
o Er moet rekening gehouden worden met discrepanties.
• Criminologische psychologie wordt vaak gelinkt aan seriemoordenaars, maar dat is het niet.
• Het verschil tussen criminologische psychologie en forensische psychologie is niet zo
duidelijk
• Forensische psychologie wordt gezien als het brede werkveld terwijl criminologische
psychologie kan gezien worden als onderdeel van forensische psychologie
1.1 Forensische psychologie is niet…
• Het is niet hetzelfde als forensische wetenschappen. Niet hetzelfde als voor pathologie,
forensische geneeskunde, ect… allemaal verschillende takken die in dezelfde sector werken
maar wel dezelfde discipline vormen
o Forensische wetenschappen is heel breed
o Bijna alle werkdomeinen die je je kan inbeelden, subdelen daarvan hebben iets te
maken met het forensische en deze worden ook ingezet (Bijv. politioneel werk)
▪ Elke beroepsgroep kan onder de forensische wetenschappen geplaatst
worden
▪ Bijv. Forensische geneeskunde, forensische ingenieurs…
• Door films, series enz krijgen mensen een verkeerd beeld over forensissche psychologen
• Je moet het ook gaan bekijken in de psychologie, je hebt het brede veld van de psychologie
en forensische psychologie is daar een onderdeel van
1.2 Forensische psychologie is…
• Het zit tussen de kruising tussen de psychologische wetenschap en het recht.
o Je leert de criminologie kennen maar ook het recht, ze kunnen elkaar mooi
aanvullen maar het kan ook tot communicatiefouten leiden (dit doordat ze elkaar
onvoldoende verstaan)
▪ Dit heeft wel implicaties in de praktijk
o Je leert de twee werelden kennen maar dat maakt het niet altijd even evident
• Er is geen duidelijke definitie. De lijst is niet exclusief. Er zijn verschillende meningen. In
Vlaanderen zijn we bij het beleid
aan het kijken hoe we
forensische psychologie kunnen
erkennen als aparte tak en de
juiste jobs kunnen geven.
o Zelf nu in 2021 is men
nog altijd het er niet
over eens over wat nu
de definitie van
forensische psychologie
is
1
, Criminologische psychologie
o Sinds 1-2 jaar geleden dat ze een definitie hebben gegeven aan wat forensische
psychologie betekent binnen het Vlaamse werkveld
▪ Daarvoor hebben ze eigenlijk nooit echt stilgestaan over wat forensische
psychologie juist inhoudt en wat het als impact heeft in de Vlaamse
werksituatie
▪ Hoewel we er al sinds de jaren ’60 ermee bezig zijn, bestaat er nu nog altijd
heel wat discussie over → er is nog steeds geen uniforme definitie
o Als we kijken naar de verschillende definities zien we dat er heel wat zaken zijn die
ons opvallen
▪ Het is belangrijk om te beseffen dat forensische psychologie een toepassing
is van de psychologie → het is een toegepaste tak van de psychologie
➢ Het is niet zozeer een fundamenteel veld van de psychologie maar
het is een toepassing van wat we allemaal weten uit de algemene
psychologie (dit voor bepaalde juridische doeleinden)
➢ Het gaat niet enkel over de praktijk van de forensische psychologie
maar ook over het onderzoek
➢ Wat is dan het toepassingsgebied van de forensische psychologie?
✓ Needs: het gaat over psychologen die tewerkgesteld zijn in
de gevangenis, politie, de rechtbank, de justitie-assistenten,
op gesloten afdelingen…
• In Vlaanderen was er tot voor kort geen definitie, om deze reden is men gaan kijken naar
wat de beroepsvereniging van psychologen hierover te zeggen hadden in Amerika
“Forensic psychology refers to professional practice by any psychologist working within
any sub-discipline of psychology (e.g. clinical, developmental, social, cognitive) when
applying the scientific, technical, or specialized knowledge of psychology to the law to
assist in addressing legal, contractual, and administrative matters.”
o Naar hoe dat zij forensische psychologie gingen definiëren
▪ Het wordt gezien als een subdiscipline van de psychologie
▪ Inzichten uit de ontwikkeling psychologie, sociale psychologie, cognitieve
psychologie, etc die zijn van toepassing binnen het forensisch werkveld
▪ Toepassen van de psychologie binnen het recht
▪ Het gaat zowel over het strafrecht als binnen het civiel recht
“Forensische psychologie verwijst naar de professionele praktijk van iedere klinisch
psycholoog die wetenschappelijke, technische en/of gespecialiseerde psychologische
kennis toepast op (1) justitiële vragen met betrekking tot contractuele, administratieve en
juridische probleemstellingen, en op (2) niet-justitiële vragen met betrekking tot
grensoverschrijdend gedrag (o.a. preventie, bemiddeling en vrijwillige hulpverlening).
De forensische psycholoog is diegene die gespecialiseerd is in preventie van
crimineel/normoverschrijdend gedrag, de forensische psychodiagnostiek en/of de
behandeling van plegers/slachtoffers
2
, Criminologische psychologie
• Over het algemeen zien we dat het gaat over de toepassing van forensische wetenschap
binnen de juridische context.
o Kan gaan over het
moment dat er iets
gebeurd is, of de
ontwikkeling daar
naartoe.
▪ Bijv. Het moment
dat iemand wordt
opgepakt, het
strafrecht in actie
treedt, of het
proces daarna.
Zelfs als de persoon veroordeeld is, dat hoort bij de forensische psych.
• Een ander aspect dat je hieruit kunt lichten is dat het een heel breed veld is.
o Het gaat over het onderzoek als de praktijk. De rechtbank, de behandelcentra, de
steuncentra etc.
• We bekijken juridische zaken, maar daarbij moeten we ook kijken naar meer administratieve
zaken, zoals bijv. Bij echtscheidingsprocedures.
o Het wordt soms ook ingezet
voor verzekeringen.
Verzekeringsmaatschappijen
die vragen stellen over dat de
persoon effectief ziek is, of
dat die effectief niet kan gaan
werken. Het gaat heel breed.
• Het gaat zowel over het toegepaste
luik als het academisch luik.
o Criminologische psychologie is
een subtak van de forensische
psychologie
o Bij het toegepaste luik zie je
verschillende sectoren die
worden ingezet. Waarbij we
ons vooral zullen focussen op
criminologische psychologie en rechtspsychologie.
o Criminologische psychologie: men wil inzicht verkrijgen in crimineel gedrag, de
ontwikkeling ervan, de herbouw enz
o Rechtspsychologie: de toepassing van psychologische kennis en methodiek binnen
het rechtsproces (Bijv. diagnostiek, analyses van de betrouwbaarheid van een
getuige)
• Criminologische psychologie is dus de hoofdfocus van deze cursus. We kijken ook naar hoe
we dat kunnen toepassen binnen het rechtsproces, verhoren etc., zodat we een breder zicht
krijgen.
3
, Criminologische psychologie
1.3 Psychologie en recht
• Overlap tussen psychologie en het juridische is niet evident!
• Als die twee samenkomen dan vormt het, het forensische werkveld
Casus:
V: Nu, dokter, jouw getuigenis houdt in dat de beklaagde aan een pathologische gokstoornis
lijdt?
A: Ja.
V: en dat is een psychische stoornis?
A: Ja, het is opgenomen in de 4de editie van APA’s Diagnostic and Statistical Manual of Mental
Disorders, en er zijn ongeveer 30 psychologen net als ikzelf die in dit gebied gespecialiseerd
zijn en ervan overtuigd zijn dat het een ernstig probleem vormt.
V: Wat heeft ertoe geleid dat je hem deze diagnose gaf?
A: Deze persoon geeft toe dat hij voortdurend bezig is met gokken, en dat hij zichzelf niet
kan tegenhouden. Hierdoor is hij nu op een punt gekomen, ondanks het feit dat hij al
problemen met justitie heeft gekend, dat hij geld voor zijn bedrijf heeft verduisterd.
V: Maakt dit dat hij niet in staat is om een onderscheid te maken tussen juist en fout?
A: Wel, hij is een man die normaal het recht wel goed kent, en wel een onderscheid kan
maken tussen juist en fout, maar het is ook een man die wanhopig is en onder heel veel
stress staat. Hierdoor is hij niet bezig met wat juist of fout is. Op basis van mijn ervaring met
deze mensen, denk ik niet dat dit een deel van hun denkproces wordt. Hij denkt alleen maar
aan overleven. Hij is zijn job aan het verliezen, zijn familie, zijn kinderen, zijn reputatie, alles
is ten onder aan het gaan. Dus hij functioneert op deze manier, op een irrationele manier,
waardoor zijn oordeel nefast is.
V: En wat met zijn vermogen om zijn daden af te stemmen aan de eisen van de wet?
A: Hij heeft dat quasi niet meer. Hoewel hij waarschijnlijk het geld beoogt terug te geven,
kan hij het niet helpen dat hij het geld verduistert vanuit zijn drang om te gokken.
Nogmaals, op basis van mijn ervaring, zijn dergelijke mensen geneigd om misdrijven te
plegen om zo aan geld te komen.
A: Er bestaat ook een studie over 70 personen met een dergelijke stoornis die aantoont dat
1 op de 5 een misdrijf gepleegd heeft zoals diefstal, verduistering en vervalsing. Terwijl, en
dit is een conservatieve schatting, slechts 1 op de 200 personen uit de algemene populatie
dergelijke misdrijven plegen, wat impliceert dat pathologische gokkers 40 keer meer kans
hebben dan de gemiddelde persoon om een dergelijk misdrijf te plegen. Deze persoon heeft
een behandeling nodig, geen straf.
V: Dus jij zou zeggen dat hij krankzinnig is?
A: Ja.
• Bedenkingen over de casus?
o Kan het gokgedrag al de problemen verklaren?
o Kunnen we dit gedrag direct als pathologisch bestempelen?
o De psychiater gebruikt enkele cijfers maar van waar komen deze cijfers? Welke
bron? Kloppen de cijfers wel?
o Zijn de groepen vergelijkbaar?
o Kunnen we van causaliteit spreken?
o In de rechtspraak maakt men we het onderscheid tussen de invloed die de
verslaving heeft (jij kiest wel om iets te doen)
o Bepalen of hij ontoerekeningsvatbaar is mag een psychiater geen uitspraken over
doen dit mag enkel gedaan worden door de rechtbank want het is een juridische
uitspraak
o Psychologie/ psychiatrie is geen harde wetenschappen → je gaat bepaalde zaken
moeten afleiden uit iemand zijn gedrag en voorspellingen gaan maken
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lauravdd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen