Notities welzijn en criminologie + opgeloste veel voorkomende examenvragen. Via dit document & het lezen van de teksten, is het zeker haalbaar om te slagen voor dit vak. Succes!
Inleiding welzijnzorg en de verzorgingsstaat als interventiecontext .................. 6
Opbouw van de cursus ............................................................................................................................... 6
Deel 1: de context ....................................................................................................................................... 6
Deel 2: de criminoloog als actor ............................................................................................................. 6
Cursusmateriaal & examen....................................................................................................................... 7
Cursus ............................................................................................................................................................... 7
De verzorgingsstaat .................................................................................................................................... 7
Origines van de verzorgingsstaat ........................................................................................................... 8
De Belgische verzorgingsstaat ................................................................................................................ 8
De welzijnsoverheden in België .............................................................................................................. 8
Federale overheid ......................................................................................................................................... 9
Vlaamse overheid ......................................................................................................................................... 9
Lokale overheid ............................................................................................................................................. 9
Wat is welzijnszorg? .................................................................................................................................. 10
Evolutie van de welzijnszorg .................................................................................................................. 10
Uitdagingen voor welzijn ......................................................................................................................... 10
De wachtlijsten worden steeds langer............................................................................................ 10
Organiseren we de zorg die de cliënt vraagt? ............................................................................. 11
Sterkere positie voor de cliënt .......................................................................................................... 11
Recht op gelijke toegang tot zorg .................................................................................................... 11
Wie organiseert de zorg vandaag en morgen? ........................................................................... 11
Wie betaalt? .............................................................................................................................................. 11
De relatie welzijnswerk-strafrecht als referentiekader voor welzijnsgerichte
interventie ........................................................................................................ 12
Richtvragen ................................................................................................................................................... 12
Casus ............................................................................................................................................................... 12
Welzijn en strafrecht ................................................................................................................................. 13
Klassiek strafrecht: daadgericht ........................................................................................................... 14
Sociaal verweer: dadergericht............................................................................................................... 15
Sociaal verweer in de praktijk ............................................................................................................... 15
Nieuw realisme ............................................................................................................................................ 16
Abolitionisme ................................................................................................................................................ 16
Ruimte voor welzijnsgerichte interventies naast strafrecht ....................................................... 16
Ontwikkelingen binnen welzijnswerk .................................................................................................. 17
1
, Welzijn en criminologie
Consensus ..................................................................................................................................................... 18
Dissensus ....................................................................................................................................................... 18
Dokteren ter disciplinering?.................................................................................................................... 18
Straathoekwerk en deradicalisering .................................................................................................... 19
Armoede en Algemeen Welzijn ......................................................................... 20
Armoede in woord ...................................................................................................................................... 20
Armoede in beeld ....................................................................................................................................... 20
Armoede in cijfers ...................................................................................................................................... 20
Hoe kijken we naar armoede? ............................................................................................................... 21
De grote kloven tussen mensen in armoede en de maatschappij ........................................... 21
Armoedebeleid ............................................................................................................................................. 22
De actieve welvaartstaat ......................................................................................................................... 22
De actieve welvaartstaat kritisch bekeken ....................................................................................... 23
Armoede en sociale zekerheid ............................................................................................................... 23
Waarom neemt armoede niet af? ......................................................................................................... 23
De nieuwe sociale kwestie ...................................................................................................................... 24
Armoede, ongelijkheid en onderwijs ................................................................................................... 24
Armoede en criminaliteit ......................................................................................................................... 25
Armoede en detentie ................................................................................................................................. 25
Armoede leidt tot detentie ...................................................................................................................... 26
Detentie leidt tot armoede ...................................................................................................................... 26
Conclusie: sociale aansluiting ................................................................................................................ 26
Sociale kaart: werkvelden OCMW & CAW – Bedenkingen bij onwelzijn ............ 27
De sociale kaart .......................................................................................................................................... 27
De sociale kaart als constructie ............................................................................................................ 27
Indeling interventies ................................................................................................................................. 28
Horizontale indeling ................................................................................................................................... 29
Verticale indeling ........................................................................................................................................ 29
Concrete voorbeelden (fiches via www.desocialekaart.be)........................................................ 30
Algemeen welzijnswerk ............................................................................................................................ 30
Het OCMW ..................................................................................................................................................... 30
CAW ................................................................................................................................................................. 31
Uitdagingen voor het algemeen welzijnswerk ................................................................................. 32
Bedenkingen bij (on)welzijn ................................................................................................................... 32
Observeren, interpreteren, diagnosticeren en rapporteren – Begrijpen en
ingrijpen ........................................................................................................... 34
2
, Welzijn en criminologie
Observeren ................................................................................................................................................... 34
Observeren = kiezen ................................................................................................................................. 34
Observaties ‘vertalen’ = interpreteren ............................................................................................... 34
Taal hanteren = macht ............................................................................................................................ 34
Foutenbronnen bij interpretaties .......................................................................................................... 35
Diagnose ........................................................................................................................................................ 35
Rapportage.................................................................................................................................................... 35
Rapportage = constructie van verhalen ............................................................................................ 35
Rapportage = storytelling ....................................................................................................................... 36
Rapportage = een lezing van de sociale werkelijkheid ................................................................ 36
Deontologie van rapportage ................................................................................................................... 36
Methodologie rapportage ......................................................................................................................... 36
Oefening 1 ..................................................................................................................................................... 37
Oefening 2 ..................................................................................................................................................... 37
Illustratie: PSD-verslag ............................................................................................................................ 38
Bespreking casus ........................................................................................................................................ 40
Begrijpen en ingrijpen .............................................................................................................................. 40
Luisteren is vaak op zich al zeer effectief ......................................................................................... 41
Basiscommunicatie ........................................................................................... 42
Actief luisteren ............................................................................................................................................. 42
Actief luisteren: waarom? ....................................................................................................................... 42
Actief luisteren: basis ............................................................................................................................... 42
Actief luisteren: concreet ........................................................................................................................ 43
Aandacht in het hier-en-nu .................................................................................................................... 44
Non-verbaal luisteren ............................................................................................................................... 44
Parafraseren ................................................................................................................................................. 44
Herformuleer de uitspraken van O aan de hand van een meer gepaste parafrase
(examenvraag) ............................................................................................................................................ 45
Krachtige vragen ........................................................................................................................................ 46
Actief luisteren is moeilijk ....................................................................................................................... 47
Communicatieaxioma’s ............................................................................................................................ 47
Communicatieaxioma 1 ............................................................................................................................ 47
Communicatieaxioma 2 ............................................................................................................................ 48
Communicatieaxioma 3 ............................................................................................................................ 48
Communicatieaxioma 4 ............................................................................................................................ 49
Communicatieaxioma’s in de praktijk................................................................................................. 49
3
, Welzijn en criminologie
Hulp/hoopverlening ......................................................................................... 50
Trajecten van hoopverlening ................................................................................................................. 50
Beroepsgeheim (gastcollege Sofie Van den Bussche) ....................................... 51
Basisartikel: 458 Strafwetboek ............................................................................................................. 51
Wie heeft beroepsgeheim? ..................................................................................................................... 51
Staat of beroep ........................................................................................................................................... 51
Wat is geheim? ............................................................................................................................................ 52
Toevertrouwen............................................................................................................................................. 52
Beroepsgeheim beschermt een dubbel belang ............................................................................... 52
Bekendmaken .............................................................................................................................................. 52
Uitzonderingen voorzien in basisartikel ............................................................................................. 52
Sanctie bij schending ................................................................................................................................ 53
Uitzonderingen ............................................................................................................................................ 53
Meldingsrecht op basis van artikel 458bis SW ................................................................................ 53
Voorwaarden meldingsrecht ................................................................................................................... 53
Artikel 458ter SW (sinds 2017 – aanslagen Zaventem) ............................................................. 54
458ter SW ..................................................................................................................................................... 54
Voorwaarden ................................................................................................................................................ 54
Artikel 422bis SW ‘schuldig verzuim’ .................................................................................................. 55
Voorwaarden ................................................................................................................................................ 55
Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeheim ........................................................................................... 55
Art. 75 decreet Integrale Jeudghulp ................................................................................................... 56
Onderscheid beroepsgeheim-ambtsgeheim ..................................................................................... 56
Uitdagingen voor de toekomst .............................................................................................................. 56
De kern van beroepsgeheim is vertrouwen ...................................................................................... 57
Omgaan met specifieke situaties: hulpverlening onder druk ............................ 58
Wat is de forensische setting? ............................................................................................................... 58
Hulpverlening onder druk ........................................................................................................................ 58
Triade .............................................................................................................................................................. 58
Vrijwilligheid en dwang ............................................................................................................................ 58
Discussie macht en gezag ....................................................................................................................... 59
Discussie: fase 1: instrumenteel .......................................................................................................... 59
Discussie: fase 2: fundamenteel .......................................................................................................... 59
Discussie: poging tot organisatorische oplossing .......................................................................... 59
Vrijwilligheid en dwang ............................................................................................................................ 60
Vrijwilligheid en dwang: nieuwe kijk .................................................................................................. 60
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentsammie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
