INLEIDING
Hematologie = De leer van de bloedcellen en de weefsels waarin zij gevormd worden.
1. CYTOLOGIE
In de cytologie:
- Worden bloedcellen geteld (incl. bloedplaatjes) met elektr. automaten voor een kwantitatief beeld.
- Wordt er gekeken naar de morfologie v.d. cellen a.d.h.v. een microscoop.
- Worden er globale bloedmetingen gedaan bv hemoglobinebepaling, sedimentatie v.d. RBC.
Toepassing
Opsporen anemie (= bloedarmoede) of leukemie (= bloedkanker).
2. IMMUUNHEMATOLOGIE
➔ Het opsporen van bloedgroepsystemen (zitten op de RBC) en de antistoffen tegen bloedgroepsystemen.
Toepassing
Bepaling van ABO-bloedgroep d.m.v. kruisproeven = mengen bloed patiënt met het te geven bloed.
3. HEMOSTASE
= Bloedstolling
Is gericht op het:
- Nakijken van niet ontbrekende levensbelangrijke stollingsfactoren.
- Invloed van bepaalde antiostollingsgeneesmiddelen.
Toepassing
- Opsporen Hemofilie A (bloedziekte)
- Opsporen van Proteïne C-tekort (geeft aanleiding tot trombosen)
- Opvolgen van antistollingsmedicatie (voorkomen trombosen) met stollingstesten
Extra
Hematologie doet ook beroep op andere disciplines voor een diagnosestelling
→ bepaling van: ijzer, TIBC, transferrine, ferritine, vitamine B12, foliumzuur.
,SAMENSTELLING VAN BLOED
AANMAAK VAN BLOED
Bij foetus ➔ In de lever, milt en beenmerg. Beenmerg bevindt zich bij kind in de mergholten van alle botten)
Bij volwassenen ➔ In beenmerg. Bevindt zich in het actieve rode beenmerg wat ligt in de platte beenderen
(= schedel, ribben, borstbeen, bekken)
Soms wordt dit merg omgevormd tot inactief bindweefsel = Fibrose.
Dan wordt de bloedcelvorming overgenomen door de milt en lever.
BLOEDBESTANDDELEN
Bloed = vloeibaar weefsel dat door hart naar alle vitale organen word gepompt
= 8% van ons lichaamsgewicht
= wordt voorzien van O2 t.h.v. de longen
RBC zijn negatief geladen →door elektrische lading aan hun oppervlak stoten ze elkaar af
➔ pH daalt → minder elektrische lading → minder afstoting → meer geneigd tot geldrolvorming (Rouleaux
vorming)
→ gevolg: Verhindert efficiënte uitwisseling tussen RBC en plasma en verhoogt de viscositeit
Viscositeit van bloed wordt bepaald door het daarin aanwezige eiwitten en door de stugheid van de RBC
→ gevolg: Er is een verminderde weefseldoorstroming en weefselbeschadiging
FUNCTIES VAN HET BLOED
• Transport
• Regulatie van lichaamstemperatuur
• Waterhuishouding en zuur-base evenwicht
• Bescherming
• Herstel
Aorta → Arteriën → Arteriolen → Capillairen → Venulen → Venen → terug naar hart
Venen Arteriën Capillairen
STRUCTUUR -Endotheellaag met -Endotheellaag met - ééncellig
dunne spierlaag dikke endotheellaag
spierlaag en aan de
buite
- bevat kleppen zijde bindweefsel - vormt netwerk
- geen kleppen
• afvoer CO2 • aanvoer O2 + ¤ uitwisseling van CO2
FUNCTIE voedingsstoffen + voedingsstoffen
, BLOEDAFNAME
→ kan in elk van de 3 bloedvatsystemen
→ bloedgassen word afgenomen in veneus bloed
VENEUZE BLOEDAFNAME
= thv de voorarm in de armplooi, enkele subcutane venen zijn doorgaans zichtbaar.
Bloedafname kan op 2 manieren; spuit + naald
vacuümsysteem
Spuit + naald
bloed wordt geaspireerd met een spuit en nadien verdeeld in verschillende bloedafnamebuisjes
Voordeel: controle over de bloedafname, vooral bij kleine kinderen
Nadeel: open-systeem → bloed moet nog apart verdeeld worden waarbij telkens een buisje
moet geopend worden.
Vacuüm-systeem
De bloedafnamebuisjes bevatten een bepaald vacuüm. Op het moment dat de buisjes op de naald met het
rubbertje wordt geplaatst, wordt automatisch bloed aangezogen tot een bepaald volume.
Voordeel: gesloten-systeem → bloed wordt automatisch aangezogen tot juist volume
Minder besmettingsgevaar
Nadeel: minder controle, meer hemolyse
NAALDEN VOOR BLOEDAFNAME
Dikte van de naald wordt uitgedrukt in gauge
Hoe hoger die waarde, hoe dunner de naald
18G : 1,2 mm (bloedgever)
20G : 0,9 mm (normale venen, volwassene)
21G : 0,8 mm (idem)
22G : 0,7 mm (kleine venen, kinderen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper williamorchard. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,79. Je zit daarna nergens aan vast.