Volledige samenvatting van alle hoofdstukken die je moet kennen uit het boek van Wiesner-Hanks et al. voor het tentamen van 29-3-22, voor het vak (Vroeg)moderne geschiedenis (GE1V21001) aan de Universiteit Utrecht.
Test Bank For History of World Societies Volume 2 11th Edition By Wiesner Hanks 9781319059330 ALL Chapters .
Alles voor dit studieboek (20)
Geschreven voor
Universiteit Utrecht (UU)
Geschiedenis
Vroegmoderne Geschiedenis (GE1V21001)
Alle documenten voor dit vak (16)
18
beoordelingen
Door: peperkampsimone • 1 jaar geleden
Door: vintgespieter • 1 jaar geleden
Door: bramelders • 1 jaar geleden
Door: GH12 • 1 jaar geleden
Jammer dat het tentamen lastig was. Ik heb met deze samenvatting het vak met een 9 afgesloten - succes met de herkansing!
Door: luukbassa • 1 jaar geleden
Door: lennydelaat • 1 jaar geleden
Door: Sannepouw • 1 jaar geleden
Door: semdonders • 1 jaar geleden
Soms vrij rommelig, zeker geen 5 euro waard, mar wel oke.
Door: GH12 • 1 jaar geleden
Jammer!
Bekijk meer beoordelingen
Verkoper
Volgen
GH12
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
H16 The Acceleration of Global Contact (1450-1600)
Voor 1500 speelden Europeanen een relatief kleine rol in de wereldhandel. Er werd met
name handel gedreven over de Indische Oceaan, want overal wilde de elite Chinees
porselein en zijde. In deze handelsrelatie hadden de Europeanen echter weinig waardevolle
goederen te bieden in ruil voor de gewilde Chinese goederen. In hun zoektocht naar betere
toegangswegen tot de Aziatische handelsmarkt hebben de Europeanen toevallig het
Amerikaanse continent ontdekt. Zuid- en Noord-Amerika werden geïntegreerd in een
internationaal netwerk van handel en politieke rijken, waarin de Europeanen een leidende rol
innamen. De tijd van globalisatie was begonnen.
The Afroeurasian Trade World
Het ‘Afroeurasian’ handelsnetwerk verbond Europa, Afrika en Azië met elkaar. Het westen
speelde een marginale rol in deze handel. Desalniettemin hadden de welvarende
Europeanen wel behoefte aan de Chinese luxe goederen, die ze verkregen via Italiaanse
handelaren.
The Trade World of the Indian Ocean
De Indische Oceaan was het centrum van het Afroeurasian handelsnetwerk. Van de 7e tot
de 14e eeuw was hier steeds meer handel gedreven. Handelaren verzamelden zich in de
havensteden langs deze oceaan. Deze steden beschikten vaak over het zelfbestuur en
geweld kwam weinig voor omdat het in het belang van iedereen was om dit te reguleren. De
meest ontwikkelde steden vond je rond de Zuid-Chinese Zee. Een voorbeeld hiervan is de
stad Malacca.
De Mongolen hadden de deuren van China opengezet voor het westen. De verhalen
van Marco Polo gaven aanzet tot wilde fantasieën over het oosten. In 1368 nam de Ming
dynastie het echter over van de Mongolen. Omdat de Ming dynastie heeft China zich
economisch snel ontwikkeld. Er trad urbanisatie op en de bevolking groeide. Tot de 18e
eeuw zou China de grootste economie ter wereld zijn. Hoewel de Chinezen in de 15e eeuw
enkele ontdekkingsreizen richting het westen hebben uitgevoerd, waren deze reizen duur
waardoor ze ermee gestopt zijn. Hiermee ontstond een kans voor de Europeanen om hun
rol in de Aziatische handel te vergroten.
Een andere belangrijk centrum in de handel over de Indische Oceaan was India. Het
verbond de Perzische Golf met de Zuid-Chinese Zee. De havensteden waren opgebloeid
dankzij Arabische handelaren. India was ook een bron van handelswaren, zoals peper,
katoen en zijde.
Peoples and Cultures of the Indian Ocean
Zuidoost-Azië was uniek in de zin dat het dunbevolkt was. Mensen leefden met name in de
havensteden of in gebieden met grote rijstproductie. Zuidoost-Azië week ook af van China,
Europa en India in de rol die vrouwen speelden. Vrouwen hadden (economische) macht
vanwege hun rol in het planten en oogsten van rijst. In Zuidoost-Azië betaalde de man de
vrouw een bruidsschat bij het huwelijk, terwijl in China, India en Europa dit precies andersom
ging (de bruidsschat wordt ook wel ‘bride wealth’ genoemd). Vrouwen hadden een stem in
de administratie van de bezittingen en niet alleen jongens, maar ook meisjes kregen een
erfenis als hun ouders overleden. Vrouwen speelden hier logischerwijs ook een belangrijke
rol in de handel. Enkele laatste unieke kenmerken zijn dat Zuidoost-Azië seks voor het
huwelijk niet afkeurde en dat het normaal was om te scheiden, wat geïnitieerd mocht worden
door de man of de vrouw.
,Trade with Africa and the Middle East
Op de oostkust van Afrika vond je in deze periode stadstaten wie deelnamen aan het
handelsnetwerk over de Indische Oceaan. Hun handelsproducten waren bijvoorbeeld ivoor
en kokosnoten, maar ook slaven. De bevolking van deze steden was islamitisch. De
westkust van Afrika was juist de grootste bron van goud in de wereld. Dit goud werd per
kameel noordwaarts getransporteerd om verkocht te worden in de steden in Noord-Afrika.
De landen in het binnenland van Afrika profiteerden van deze handel. Bijvoorbeeld het
koninkrijk Mali.
Nog voordat de Europeanen aan kwamen zetten dreven de Arabieren en Afrikanen
zelf al een rijke slavenhandel. Ze brachten slaven uit West-Afrika naar Europa en het
Midden-Oosten. Ook brachten ze Oost-Europeanen naar Afrika als slaven. Het Midden-
Oosten fungeerde als tussenpersoon in de handel tussen Europa en het oosten. Hier
concurreerden de Turkse Ottomanen en de Perzische Safawieden. In de loop van de
eeuwen werden de Ottomanen dominant.
Genoese and Venetian Middlemen
Europa was dus maar een kleine speler in dit netwerk. In de late middeleeuwen werd de
handel met het oosten in Europa geleid door de Italiaanse stadstaten Venetië en Genua. De
steden handelden in wapens en slaven in ruil voor de Oosterse goederen. Venetië
onderhield relaties met de Mammelukken in Egypte voor de handel. Genua was juist
dominant op de route naar het oosten via de Zwarte Zee.
Venetië werd in de loop van de 15e eeuw dominant in de specerijenhandel. Daarom
veranderde Genua haar focus. Genua focuste zich nu op het westelijke deel van de
Mediterraanse Zee, namelijk door in samenwerking met de Spaanse en Portugese vorsten
de Atlantische Oceaan te gaan ontdekken. Voor beide Italiaanse steden waren slaven een
belangrijk handelswaar. Eerst haalden ze de slaven uit Oost-Europa, maar nadat de
Ottomanen dit overnamen zijn ze hun slaven gaan zoeken in Joodse en Islamitische
vluchtelingen.
The European Voyages of Discovery
Toen Europa herstelde na de Zwarte Dood, hadden ze als doel om het christendom te
verspreiden en om de Italiaanse en Ottomaanse dominantie in de handel met het oosten
tegen te gaan. Spaanse en Portugese ontdekkingsreizigers zijn toen de Atlantische Oceaan
op gegaan.
Causes of European Expansion
De Europese expansie had verschillende oorzaken. De eerste was economisch. Na de
Zwarte Dood ontstond er nieuwe welvaart en Europeanen wilden hiermee luxeproducten
aanschaffen. Bijvoorbeeld specerijen. Door de dominantie van de Ottomanen was de
landroute naar het oosten echter afgesloten. Europeanen die aan deze handel wilden
verdienen moesten dus een nieuwe route vinden.
Een tweede factor is religieus. Met het einde van de reconquista zochten de vorsten
op het Iberisch Schiereiland naar nieuwe tegenstanders. Een derde factor is de dynamische
geest van de renaissance. Ontdekkingsreizigers wilden glorie verkrijgen en ze hadden een
oprechte interesse in het ontdekken van nieuwe landen tonen. Een vierde factor is de
concurrentie tussen Europese vorsten om de prestige en winsten van overzeese
ontdekkingen.
,Technology and the Rise of Exploration
Voor de reizen over de Atlantische Oceaan hadden de Spaanse en Portugese vorsten
technologische ontwikkelingen op het gebied van scheepsbouw, wapens en navigatie nodig.
De ontwikkeling op het gebied van scheepsbouw is de ‘caravel’, een zeilschip met drie
masten die meer vracht kon dragen én de open zee kon trotseren. Met een kanon aan boord
kon het ook een bedreiging zijn voor kuststeden. In deze periode zag je ook grote
ontwikkelingen op het gebied van navigatie, bijvoorbeeld de vertaling van de ‘Geography’
van Ptolemy. Deze samenvatting van alle geografische kennis uit de tweede eeuw beeldde
de wereld als rond zijnde af en had markeringen voor longitude en latitude. Vanuit China
was het magnetische kompas overgewaaid. Andere ontwikkelingen die de Europeanen uit
het oosten leenden waren buskruit en het roer.
The Portuguese in Africa and Asia
Portugal had dankzij natuurlijke omstandigheden altijd al een voordeel gehad in het reizen
naar Afrika en Brazilië. De wind langs de Portugese kust waait namelijk richting deze
gebieden. Met hun ontdekkingsreizen wilden de Portugezen militaire glorie verkrijgen,
moslims kerstenen, goud en slaven vinden en een nieuwe route naar de Aziatische
specerijenmarkten vinden. De Portugese prins Henry (1394-1460) sponsorde veel
ontdekkingsreizigers en wordt daarom ook wel ‘The Navigator’ genoemd. Henry nam deel
aan de verovering van Ceuta in Noord-Marokko in 1415, wat het begin werd van Europese
overzeese expansie. Onder leiding van Henry vestigden de Portugezen zich op eilanden in
de Atlantische Oceaan en stichtten ze hun eerste handelspost in 1443 in Arguin in Noord-
Afrika.
De Portugezen hebben hierna gefortificeerde handelsposten (factorijen) gesticht
langs de kust van Guinea waar veel goud te winnen was. Rond 1500 had Portugal de import
van goud naar Europa volledig in handen. Anders dan de Spanjaarden in Amerika hadden
de Portugezen niet tot doel om grote nederzettingen in West-Afrika te stichten of om invloed
uit te oefenen op het politieke en culturele leven van de mensen met wie ze handelden. De
Portugezen wilden zich juist assimileren in de bestaande handelssystemen. Gedurende
deze eerste eeuw stonden de Afrikaanse heersers op gelijke voet met de Europeanen.
In 1487 heeft Bartolomeu Diaz namens de Portugezen Kaap de Goede Hoop bereikt.
Ongeveer tien jaar later heeft Vasco de Gama via Kaap de Goede Hoop naar de havenstad
Calcutta in India gereisd en weer terug naar Portugal. Hij kwam in Portugal aan met
specerijen aan boord en had daarmee bewezen dat een lucratieve handel met het oosten
via de Kaap-route mogelijk was. Lissabon werd de toegangspoort voor Aziatische goederen
in Europa. Door middel van geweld en diplomatieke verdragen hebben de Portugezen de
steden langs de Indische Oceaan beveiligd, maar net als in Afrika oefenden de Portugezen
weinig invloed uit op het culturele en religieuze leven van de mensen in deze regio’s.
Spain's Voyages to the Americas
Geïnspireerd door Portugal begon ook Spanje aan het sponsoren van ontdekkingsreizigers,
bijvoorbeeld Christoffel Columbus. Hij kwam uit Genua en was diep religieus. Net als de
Spaanse vorsten was hij van mening dat het christendom naar alle hoeken van de aarde
verspreid moet worden. De Portugese vorsten weigerden zijn reis te bekostigen, maar de
Spaanse vorsten wilden dit wel. Dus vertrok Columbus op 3 augustus 1492. Hij verwachtte,
gebaseerd op Ptolemy's geography, dat hij langs de Japanse eilanden naar de oostkust van
, China zou varen. Hij dacht daar de Mongoolse Khan te treffen, want hij wist niet dat die
intussen vervangen was door de Ming dynastie.
Op 12 oktober zou Columbus echter landen in de Bahamas. Hij bekeerde wat
mensen en rapporteerde aan de Spaanse vorst dat dit volk goede slaven zouden zijn en dat
ze gemakkelijk bekeerd konden worden. Columbus dacht ergens aan de oostkust van Japan
te zijn, dus noemde hij ze ‘Indianen’. Hierna voer Columbus richting het zuidwesten, waar hij
Cuba aantrof. Hij dacht nu China te hebben bereikt, dus stuurde hij wat gezanten
binnenlands om de stad Quinsay te vinden. Zij troffen het Taino volk aan. Zij droegen goud,
wat suggereerde dat er goud in de regio moest zijn. In januari 1493 trok Columbus terug
naar Spanje om dit alles te vertellen aan de Spaanse vorst.
Op zijn tweede reis heeft Columbus het eiland Hispaniola ingenomen en de
inheemse bevolking tot slaaf gemaakt. Ook bracht hij Spaanse kolonisten met zich mee.
Columbus was echter geen effectieve gouverneur. Er brak een opstand uit op Hispaniola en
Columbus is gearresteerd en teruggebracht naar Spanje. Een koninklijke gouverneur heeft
daarna de controle genomen.
Spain ‘discovers’ the pacific
De schrijver Amerigo Vespucci in Florence realiseerde zich wat Columbus niet door had,
namelijk dat Columbus een nieuw continent had ontdekt. Het continent Amerika is dan ook
naar hem vernoemd. Portugal en Spanje waren het echter oneens wie Amerika nu had
ontdekt. Daarom vroegen ze paus Alexander VI om hulp. Dit leidde tot het Verdrag van
Tordesillas (1494), waarin bepaald werd dat Spanje alles ten westen van een bepaalde lijn
op de Atlantische Oceaan kreeg, en Portugal alles ten oosten.
Hispaniola en de andere Caribische eilanden leverden weinig geld op in vergelijking
met de Portugese Aziatische specerijenhandel. Daarom sponsorde de Spaanse koning
Karel I in 1519 de reis van Ferdinand Magellan. Magellan moest een directe zeeroute naar
Azië vinden. Hij zeilde richting het zuidwesten naar Brazilië. Uiteindelijk zou hij de Straat van
Magellaan vinden, de zeeroute onder Zuid-Amerika langs. Hierna zou Magellan koers zetten
richting de Pacifische eilanden. Vanwege storm, ziekte en oorlog overleed Magellan kort
hierna en zou maar één van zijn vijf schepen de weg terug naar Spanje vinden in 1522. Dit
schip zou echter wel het eerste schip zijn wat de gehele wereld om gevaren was.
Ondanks de vele doden werd het Europese wereldbeeld wel op zijn kop gezet. De
Stille Oceaan was vele malen groter dan ze zich ooit hadden kunnen voorstellen. De aarde
was groter dan Ptolemy dacht. De Spaanse vorsten moesten nieuwe plannen maken, want
de route naar Azië via Amerika was te lang en gevaarlijk. Ze zouden Portugal daar dus niet
van hun specerijenhandel af kunnen gooien.
Early Exploration by Northern European Powers
Niet alleen Spanje en Portugal, maar ook andere Europese vorsten sponsorden
ontdekkingsreizigers. In 1497 ontdekte John Cabot namens de Engelsen Newfoundland.
Later zorgde het nieuws van de rijkdommen in Mexico en Peru ervoor dat in 1576 en 1578
Martin Frobisher drie reizen naar Canada maakte, maar de grondstoffen die hij terugbracht
bleken waardeloos.
Franse pogingen om de Atlantische Oceaan te ontdekken bleken net zo nutteloos.
Jacques Cartier heeft tussen 1534 en 1541 meerdere reizen naar Canada gemaakt in een
zoektocht naar een passage naar Azië. Dit mislukte. De Fransen hebben daarom besloten
om in Canada geld te verdienen door de handel in vachten op te starten. Net zoals de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper GH12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
