In deze samenvatting (Biologie: Nectar hoofdstuk 21: Afweer, vwo 6) staat alles wat je moet weten over je afweersysteem, van mechanische afweer tot B- en T-cellen. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie met handige plaatjes. Veel succes met leren!
biologie hoofdstuk 17 dna nectar 4e ed vwo 6 leerboek isbn 978 9001 88597 7
vwo
6
vwo
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Biologie
6
Alle documenten voor dit vak (5515)
7
beoordelingen
Door: ilsecdejong • 8 maanden geleden
Door: lutevandenbroek • 8 maanden geleden
Door: 116497H • 11 maanden geleden
Door: nikkihuisman62 • 11 maanden geleden
Door: josylenedelooze • 1 jaar geleden
Door: annemijnverheijden • 1 jaar geleden
Door: pienvanthek • 2 jaar geleden
Verkoper
Volgen
JustDoIt
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
BIO H21 AFWEER
21.1 GEEN INDRINGERS
BARRIÈRES AAN DE BUITENKANT
• Dekweefsels (BINAS 80B: nauw aaneengesloten cellen) vormen als fysieke barrière een mechanische
afweer tegen ziekteverwekkers en gevaarlijke stoffen: ze beschermen het inwendige milieu van het
uitwendige milieu
• Huid (BINAS 87A): vorm van mechanische afweer:
- Opperhuid (: dekweefsel):
o Hoornlaag: dode, verdroogde cellen
o Basale cellenlaag (kiemlaag): vooral stamcellen, waarvan de dode dochtercellen de
nieuwe hoornlaag worden
- Lederhuid (: bindweefsel): elastische vezels met veel zintuigjes
- Onderhuids vetweefsel: warmte-isolatie
BESCHERMING TEGEN ZONLICHT
• Melanocyten: pigmentvormende cellen in de basale cellenlaag met uitlopers met korrels melanine:
korrels hopen zich op om kernen van naburige cellen om DNA te beschermen tegen UV-licht
VOCHTBARRIÈRES
• Longen en darmen zijn bedekt met slijmvlies: dekweefsel waarin slijmbekercellen slijm afscheiden dat
bacteriedodende stoffen bevat;
- In de longen voeren trilharen het slijm af naar de keelholte
• Biochemische barrière beschermt via pH, enzymen, bacteriën en andere chemische factoren
- In de maag overleven de meeste bacteriën de lage pH (1-3) niet
, INVESTEREN IN BESCHERMING
• Mechanische afweer bij planten: bv. stekels en doornen:
- Voordeliger om tegen grotere dieren te beschermen, omdat die meer schade toe kunnen brengen
• Door selectieprocessen en evolutie kan een vorm van mutualisme ontstaan waarbij het ene organisme
de ander beschermt (en daarvoor een beloning krijgt) door gevaarlijke organismen af te weren
CHEMISCHE BESCHERMING
• Chemische afweer bij planten: giftige stoffen (toxines)
AFWEERMAATREGELEN
• Afweermaatregelen van planten bij schimmel kunnen zijn:
- Sluiten huidmondjes
- Maken H2O2 → verdikking celwand
- Schimmelsporen dodende stoffen aanmaken
- Vrijlaten van het schadelijke NO door beschadigde cellen
SIGNAALSTOFFEN EN L OKSTOFFEN
• Waarschuwingssignalen of lokstoffen waarschuwen andere organismen of lokken de vijanden van het
gevaar die dan het gevaar opeten/onschadelijk maken
21.2 NIET-SPECIFIEKE AFWEER
OMRINGD DOOR EENCELLIGE ORGANISMEN
• Bacteriën (eencelligen; BINAS 78, 79A, 92A) bestaan uit:
- Celwand en celmembraan
- Ribosomen (andere organellen ontbrekken)
- Cirkelvormig chromosoom
- Aantal plasmiden (kleine cirkelvormige DNA-moleculen)
o Geen celkern: prokaryoten
• Bacteriën worden ingedeeld op grond van:
- Leefomgeving (aeroob/anaeroob)
- Voedselherkomst (heterotroof/autotroof)
- Celvorm (bolletjes/staafjes)
- Celwandverschillen (reactie op kleurstoffen
• Microbioom: al de bacteriën op en in je lichaam
BACTERIËN ALS ZIEKTEVERWEKKERS
• Bacteriën kunnen ziektes veroorzaken door afgeven van
bepaalde stoffen
- Sommige soorten maken giftige stoffen:
o Bv. microcytines of anatoxine-a
ANDERE EENCELLIGE ZIEKTEVERWEKKERS
• Sommige eencellige ziekteverwekkers zijn eukaryoten: ze hebben een celkern en andere organellen
- Bv. parasieten die een gastheer gebruiken om zich voort te planten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JustDoIt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
