Parodontologie 2
Les 1
Diagnostiek en therapie
Richtlijn: een leidraad; zegt hoe iets ‘kan’
Protocol: is afgeleid van een richtlijn. Het zorgt voor unanimiteit, maar het zorgt ook voor
vermindering van het gezond verstand. De vrijheid van handelen is beperkt.
Het grote verschil tussen een richtlijn en een protocol is: een protocol zegt wat wij als
behandelaars moeten doen in een bepaalde situatie, met welke middelen, hoe ze moeten
reageren en welke informatie iedereen geeft aan de patiënt. Het beschrijft dus de gedragsregels
die men MOET volgen. Bij een richtlijn is het aangewezen om deze te volgen, maar het moet niet.
Een zorgstandaard is afgeleid van richtlijnen en protocollen. Een zorgstandaard geeft in grote
lijnen aan wat goed zorg is voor patiënten met chronische ziekten. Het koppelt de zorginhoud aan
de organisatie van zorg en de ondersteuning van zelfmanagement.
Het Paro-protocol (NVVP 1998)
Deze beschrijft de screening van parodontale aandoeningen door middel van de DPSI. Het
beschrijft ook diverse fasen van de parodontale behandeling; intake - initiële behandeling -
herbeoordeling - nazorg - evaluatie.
1998: overleg tussen de NMT (vroegere KNMT) en de NVVP. Volgens dewelke de behandeling van
parodontitis zou moeten verlopen.
Oude versie:
Drie mogelijke routes voor diagnostiek:
Eenvoudige route (A): geen diagnostiek
een nodig, geen verdere parodontaal
onderzoek en geen of eenvoudige
parodontale behandeling.
Beperkte route (B): wel diagnostiek
nodig (beperkt), beperkt parodontaal
onderzoek en beperkte parodontale
behandeling.
Uitgebreide route (C): wel diagnostiek
nodig en uitgebreid parodontale
behandeling
, Nieuwe versie:
Twee mogelijke routes:
Route van de parodontale preventie: (A) geen
diagnostiek en geen parodontale behandeling.
Focus op preventie
Route van de parodontale behandeling volgens het
paraprotocol: (BC) wel diagnostiek en wel
parodontale behandeling
Intake (eerste bezoek) en jaarlijks mondonderzoek: je gaat kijken naar cariës, tandvlees (DPSI),
gebitsreiniging, is er interesse in een diagnose?, en welke route ga je dan volgen?
Bij het invoeren van het paro-protocol in NL is men verplicht om te screenen van het tandvlees bij
elke intake en elke periodieke controle.
Bij screening krijg je enkel een idee over de behoefte aan bijkomende diagnostiek. Wie de
diagnoe kent, weet welke behandelroutes er moet gevolgd worden. Een screening geeft dus niet
aan of er gingivitis of parodontitis aanwezig is, noch informatie over aanhechtingsverlies,
botafbraak, uitgebreidheid van ontsteking of dat de patiënt een endodontisch probleem heeft.
Bij een rondje DPSI gaan we de patiënt toewijzen aan een categorie (A, B of C) van de nieuwe
versie.
Voorafgaand aan de DPSI was er de CPITN.
De CPITN meet de prevalentie van parodontitis binnen een populatie. Het gaat over grotere
bevolkingsgroepen. Men meet geen gegevens over parodontale afbraak. Het geeft de behoefte
weer van parondontale behandeling weer binnen een populatie. Het is dus niet geschikt voor de
behandelbehoefte van een individu. Het doel was mondzorg op de politieke agenda te brengen.
Om de prevalentie index te bepalen gaat men bij elk proefpersoon de mond indelen in sextanten.
Voor elke sextant gaat men een aantal parameters (pocekdiepte, BOP, tandsteen) bepalen.
CPITN
De who sonde 3 -5 -7 werd gebruikt
De hoogste score wordt de CPITN index
, DPSI: is een klinische screeningsindex. Geeft de individuele behoefte aan diagnostiek en
behandeling weer. Het geeft geen informatie over de diagnose (classi catie). Een DPSI kan zowel
bij kinderen als bij volwassenen (geldt ook bij de CPITN). Bij de DPSI gaan we de mond ook
verdelen in sextanten en cijfers geven.
Onderzoek: U. Van der velden in 2009
DPSI index: 19% van de 131 proefpersonen >6mm aanhechtingsverlies had op >2 locaties.
75% van de huisartsen de DPSI toepasten en 15% voerde dit consequent uit. De gemiddelde tijd
die nodig voor DPSI was 3 mm.
Mondgezondheid bij Belgische volwassenen in 2019
Men ging niet alleen naar DPSI, maar naar meer parameters die 5 jaar zorgverlening had gehad.
Resultaten: 19% ging nooit naar de tandarts, 50% regelmatig en 41% jaarlijks.
De regelmatige tandartsbezoekers hadden minder onbehandelde cariës, maar een zelfde
parodontale status als onregelmatige bezoekers. Er was geen verschil in DPSI.
Patiënt categorie A met DPSI 0:
• Het cijfer van de DPSI meedelen aan de patiënt
• De categorie aan de patiënt meedelen
• Inhoud van het cijfer bespreken
• Vervolgplan meedelen
ROUTE: parodontale preventie
De patiënt krijgt een afspraak voor een periodiek onderzoek met nieuwe DPSI bepaling (1 jaar)
Patiënt categorie A met DPSI 1:
Het tandvlees is licht ontstoken.
• Het cijfer van de DPSI meedelen aan de patiënt
• De categorie aan de patiënt meedelen
• Inhoud van het cijfer bespreken
• Vervolgplan meedelen
ROUTE: parodontale preventie
De patiënt krijgt een afspraak voor: mondhygiëne instructie (evaluatie binnen 1-2 weken),
overhangende restauratie vervangen (evt), periodiek onderzoek met DPSI bepaling (1 jaar)
Patiënt categorie A met DPSI 2
—> Verschilt niet veel van DPSI 1, maar er is tandsteen
De patiënt krijgt een afspraak voor: mondhygiëne instructie (evaluatie binnen 1-2 weken),
gebitsreiniging (supra -en subgingivaal 3 mm), overhangende restauraties worden vervangen en
periodiek onderzoek met DPSI bepaling.
fi
Les 1
Diagnostiek en therapie
Richtlijn: een leidraad; zegt hoe iets ‘kan’
Protocol: is afgeleid van een richtlijn. Het zorgt voor unanimiteit, maar het zorgt ook voor
vermindering van het gezond verstand. De vrijheid van handelen is beperkt.
Het grote verschil tussen een richtlijn en een protocol is: een protocol zegt wat wij als
behandelaars moeten doen in een bepaalde situatie, met welke middelen, hoe ze moeten
reageren en welke informatie iedereen geeft aan de patiënt. Het beschrijft dus de gedragsregels
die men MOET volgen. Bij een richtlijn is het aangewezen om deze te volgen, maar het moet niet.
Een zorgstandaard is afgeleid van richtlijnen en protocollen. Een zorgstandaard geeft in grote
lijnen aan wat goed zorg is voor patiënten met chronische ziekten. Het koppelt de zorginhoud aan
de organisatie van zorg en de ondersteuning van zelfmanagement.
Het Paro-protocol (NVVP 1998)
Deze beschrijft de screening van parodontale aandoeningen door middel van de DPSI. Het
beschrijft ook diverse fasen van de parodontale behandeling; intake - initiële behandeling -
herbeoordeling - nazorg - evaluatie.
1998: overleg tussen de NMT (vroegere KNMT) en de NVVP. Volgens dewelke de behandeling van
parodontitis zou moeten verlopen.
Oude versie:
Drie mogelijke routes voor diagnostiek:
Eenvoudige route (A): geen diagnostiek
een nodig, geen verdere parodontaal
onderzoek en geen of eenvoudige
parodontale behandeling.
Beperkte route (B): wel diagnostiek
nodig (beperkt), beperkt parodontaal
onderzoek en beperkte parodontale
behandeling.
Uitgebreide route (C): wel diagnostiek
nodig en uitgebreid parodontale
behandeling
, Nieuwe versie:
Twee mogelijke routes:
Route van de parodontale preventie: (A) geen
diagnostiek en geen parodontale behandeling.
Focus op preventie
Route van de parodontale behandeling volgens het
paraprotocol: (BC) wel diagnostiek en wel
parodontale behandeling
Intake (eerste bezoek) en jaarlijks mondonderzoek: je gaat kijken naar cariës, tandvlees (DPSI),
gebitsreiniging, is er interesse in een diagnose?, en welke route ga je dan volgen?
Bij het invoeren van het paro-protocol in NL is men verplicht om te screenen van het tandvlees bij
elke intake en elke periodieke controle.
Bij screening krijg je enkel een idee over de behoefte aan bijkomende diagnostiek. Wie de
diagnoe kent, weet welke behandelroutes er moet gevolgd worden. Een screening geeft dus niet
aan of er gingivitis of parodontitis aanwezig is, noch informatie over aanhechtingsverlies,
botafbraak, uitgebreidheid van ontsteking of dat de patiënt een endodontisch probleem heeft.
Bij een rondje DPSI gaan we de patiënt toewijzen aan een categorie (A, B of C) van de nieuwe
versie.
Voorafgaand aan de DPSI was er de CPITN.
De CPITN meet de prevalentie van parodontitis binnen een populatie. Het gaat over grotere
bevolkingsgroepen. Men meet geen gegevens over parodontale afbraak. Het geeft de behoefte
weer van parondontale behandeling weer binnen een populatie. Het is dus niet geschikt voor de
behandelbehoefte van een individu. Het doel was mondzorg op de politieke agenda te brengen.
Om de prevalentie index te bepalen gaat men bij elk proefpersoon de mond indelen in sextanten.
Voor elke sextant gaat men een aantal parameters (pocekdiepte, BOP, tandsteen) bepalen.
CPITN
De who sonde 3 -5 -7 werd gebruikt
De hoogste score wordt de CPITN index
, DPSI: is een klinische screeningsindex. Geeft de individuele behoefte aan diagnostiek en
behandeling weer. Het geeft geen informatie over de diagnose (classi catie). Een DPSI kan zowel
bij kinderen als bij volwassenen (geldt ook bij de CPITN). Bij de DPSI gaan we de mond ook
verdelen in sextanten en cijfers geven.
Onderzoek: U. Van der velden in 2009
DPSI index: 19% van de 131 proefpersonen >6mm aanhechtingsverlies had op >2 locaties.
75% van de huisartsen de DPSI toepasten en 15% voerde dit consequent uit. De gemiddelde tijd
die nodig voor DPSI was 3 mm.
Mondgezondheid bij Belgische volwassenen in 2019
Men ging niet alleen naar DPSI, maar naar meer parameters die 5 jaar zorgverlening had gehad.
Resultaten: 19% ging nooit naar de tandarts, 50% regelmatig en 41% jaarlijks.
De regelmatige tandartsbezoekers hadden minder onbehandelde cariës, maar een zelfde
parodontale status als onregelmatige bezoekers. Er was geen verschil in DPSI.
Patiënt categorie A met DPSI 0:
• Het cijfer van de DPSI meedelen aan de patiënt
• De categorie aan de patiënt meedelen
• Inhoud van het cijfer bespreken
• Vervolgplan meedelen
ROUTE: parodontale preventie
De patiënt krijgt een afspraak voor een periodiek onderzoek met nieuwe DPSI bepaling (1 jaar)
Patiënt categorie A met DPSI 1:
Het tandvlees is licht ontstoken.
• Het cijfer van de DPSI meedelen aan de patiënt
• De categorie aan de patiënt meedelen
• Inhoud van het cijfer bespreken
• Vervolgplan meedelen
ROUTE: parodontale preventie
De patiënt krijgt een afspraak voor: mondhygiëne instructie (evaluatie binnen 1-2 weken),
overhangende restauratie vervangen (evt), periodiek onderzoek met DPSI bepaling (1 jaar)
Patiënt categorie A met DPSI 2
—> Verschilt niet veel van DPSI 1, maar er is tandsteen
De patiënt krijgt een afspraak voor: mondhygiëne instructie (evaluatie binnen 1-2 weken),
gebitsreiniging (supra -en subgingivaal 3 mm), overhangende restauraties worden vervangen en
periodiek onderzoek met DPSI bepaling.
fi
