Overig
Examenvragen media-ethiek
- Vak
- Media-ethiek
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Examenvragen academiejaar 20-21
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Les 1- Leg uit:
o Theoretische filosofie: filosofie wordt meestal opgedeeld in 2 grote disciplines. De
theoretische en de praktische filosofie. Bij theoretische filosofie wordt kritisch
gereflecteerd over vele vragen die in de wetenschap aan bod komen en deze
proberen te verhelderen. Onder de theoretische filosofie valt meta-fysica,
wetenschapsfilosofie, wijgerige antropologie en kenleer.
o Praktische filosofie: filosofie wordt meestal opgedeeld in 2 grote disciplines. De
theoretische en de praktische filosofie. Met praktische filosofie worden disciplines
bedoeld zoals de ethiek, de politieke filosofie en de sociale filosofie. Er wordt
nagedacht over vraagstukken rond de politiek en macht. Structuren als kapitalisme
en communisme worden geanalyseerd.
o Ethiek: Aristoteles verwijst naar Socrates die stelde dat in de filosofie 1 vraag
centraal zou moeten staan: “hoe moet men leven?” Deze vraag is verbonden met
kwesties die betrekking hebben tot de basis van goed en kwaad, van morele normen
en waarden, van het goede leven en van de organisatie van een rechtvaardige
samenleving.
Tegenwoordig verwijst ethiek eerder over de studie van de zoektocht naar principes
die het fundament zijn van normen en waarden. Ethiek wordt dus een synoniem
van morele filosofie. Ethiek: reflectie over het goede, hoe kunnen we weten wat het
goede is en hoe kunnen we hier over nadenken
o Gedachte-experiment: fictieve casussen waarmee men bepaalde filosofische intuïties
wil toetsen of oproepen. Op basis van die intuïties willen ze onderzoek doen naar
wat een concept betekent. Ze werken als leer gereedschap want ze kunnen dingen
scherp stellen die je anders niet ziet MAAR het is moeilijk om een ethisch argument
te maken op basis van gedachten experimenten WANT niet iedereen heeft dezelfde
intuïtie moeilijk om tot een algemeen normatief oordeel te komen
Parfit: concept van persoonlijke identiteit adhv teletransporter die gelijkaardig is aan
degene in Star Trek. Als je in deze teletransporter stapt, val je in slaap, je wordt
vernietigd en afgebroken in atomen. Deze informatie wordt dan gekopieerd naar
Mars, waar je opnieuw samengesteld wordt. Is deze opnieuw samengestelde
persoon dezelfde als wie je was op aarde? vergezocht MAAR ze helpen ons
dilemma’s op te lossen.
o Experimentele filosofie: testen of intuïties gebaseerd zijn op gedachtenexperimenten
wel zo universeel zijn, men heeft ontdekt dat mensen in Oost-Azië anders denken
over de Gettier cases dan in de VSA
2003: experimentele filosofie wordt bekritiseerd want het zou niet om echte filosofie
gaan maar eerder om morele psychologie. Bovendien laat de experimentele filosofie
ons zien dat de waarden en gedachten waar men in de Westerse filosofie vanuit
gegaan is minder universeel zijn als gedacht.
o Moraliteit: Met moraliteit wordt bedoeld dat we een sociale institutie met een eigen
geschiedenis, en een code van regels en principes, gebaseerd op een fundamentele
notie van goed en kwaad, die verworven wordt door een opvoeding, gewoonte en
cultuur en door dewelke de handelingen en oordelen van mensen geleid worden.
o Egoïstische voorzichtigheid: is een concept van Thomas Hobbes. Hij probeerde de
vraag op te lossen ‘waarom zijn mensen gevoelig aan moraliteit?’ Stel je voor vroeger
, waren er weinig mensen en er was genoeg eten voor iedereen. Op een bepaald
moment echter explodeert de bevolkingsgroep en gaan ze ruzie maken voor
schaarse bronnen. Op een bepaald moment dachten de mensen dat het zo niet kon
doorgaan dus we moeten hier iets op verzinnen op dat moment heeft men besloten
om onderling een contract af te sluiten om het samenleven mogelijk te maken. Alle
mensen hebben dan collectief besloten om zich neer te leggen bij het contract. De
sterke staat zorgde ervoor dat men zich aan het contract houden.
Idee: moraliteit is niet natuurlijk, we zijn egoïstisch van nature maar zo kunnen we
niet samenleven DUS we houden ons maar aan het contract
- Situeer media-ethiek in het grotere vakgebied van filosofie, en tov andere disciplines
Media-ethiek is een sub discipline van de toegepaste ethiek, dat op zijn beurt een deel
gebied is van de ethiek. Ethiek wordt gezien als een onderdeel vd filosofie, hoewel sommigen
ethiek en filosofie als 2 aparte vakgebieden beschouwen. Media-ethiek is een
interdisciplinair veld: media-ethicus heeft niet per se een diploma in de filosofie maar kan
ook een communicatiewetenschapper of journalist zijn die zich heeft toegelegd op ethische
vragen. Media-ethiek kan niet bestaan zonder input van mediarecht,
communicatiewetenschappen en journalistiek. Als filosoof die aan toegepaste ethiek doet
moet je in dialoog gaan met de andere disciplines die je hebt.
- Welke verschillende takken bestaan er binnen de ethiek: Ethiek is een tak vd filosofie die
moraliteit behandeld op verschillende niveaus/verschillende takken van ethiek:
o Niet-normatieve ethiek:
Beschrijvende ethiek/moraalwetenschappen: moraliteit benadert vanuit het
gezichtspunt vd humane wetenschappen
Meta-ethiek: onderzoekt waarom mensen moreel zijn en hoe mensen
moreel zijn. Hoe zijn wij ethisch? Is dit gebaseerd op rede of gevoel? Waar
komt ethische gevoeligheid vandaan?
o Normatieve ethiek: In de normatieve ethiek gaan ethici op zoek naar morele
theorieën. Morele theorieën zijn algemene theorieën die een antwoord proberen
formuleren op de vraag “wat is moreel goed”?
, Algemene normatieve ethiek: stelt in het algemeen de vraag welk soort van
gedrag goed of slecht is. Ethici proberen de basisprincipes van moraliteit in
rationele termen te vatten en expliciet de verbinding te maken tussen het
idee van goed en kwaad en specifieke morele normen in een omvattende
morele theorie
Toegepaste ethiek: In toegepaste ethiek gebruiken we vaak principes die we
kunnen terugvoeren tot deze theorieën, specifieke contexten: bio-ethiek,
media-ethiek, business ethics
- Wat zeggen Thomas Hobbes en Frans De Waal over het ontstaan van moraliteit? Zij vroegen
zich af waarom mensen gevoelig zijn aan moraliteit.
o Thomas Hobbes: egoïstische voorzichtigheid
Stel je voor vroeger waren er weinig mensen en er was genoeg eten voor iedereen.
Op een bepaald moment echter explodeert de bevolkingsgroep en gaan ze ruzie
maken voor schaarse bronnen. Op een bepaald moment dachten de mensen dat het
zo niet kon doorgaan dus we moeten hier iets op verzinnen op dat moment heeft
men besloten om onderling een contract af te sluiten om het samenleven mogelijk te
maken. Alle mensen hebben dan collectief besloten om zich neer te leggen bij het
contract. De sterke staat zorgde ervoor dat men zich aan het contract houden.
Idee: moraliteit is niet natuurlijk, we zijn egoïstisch van nature maar zo kunnen we
niet samenleven DUS we houden ons maar aan het contract
o Frans De Waal: wij zijn van nature goed, de moraliteit heeft een biologische basis.
Het feit dat we belang hechten aan eerlijkheid en dat we iets kunnen doen voor een
ander is biologisch bepaald. Ook bij niet-menselijke dieren zijn er al fundamenten
van moraliteit aanwezig zoals eerlijkheid. Het ene aapje wilt geen komkommer maar
wilt een druif net zoals de andere aap.
- Welke methoden gebruiken filosofen om tot bepaalde conclusies te komen?
De filosofische methode probeert op een heldere en grondige manier na te denken over
bepaalde zaken. Het verschilt op 3 manieren van andere vormen van nadenken:
1. Filosofie denkt na over de betekenis van concepten.
2. Filosofie stelt bepaalde algemeen gangbare opvattingen in vraag.
3. Filosofen gebruiken gedachte-experimenten.
Les 2: morele theorieën
Wat is utilitarisme?
Het utilitarisme stelt dat een daad goed is als ze ‘het grootste goed voor het grootste aantal mensen
bewerkstelligt’. Er is hier dus sprake van een kosten-baten analyse: je weegt af wat het zou kosten
om iets te doen en wat er de gevolgen van zijn. De term ‘utilitarisme’ werd bedacht door Jeremy
Bentham. In de geest van de Verlichting stelt Bentham dat het geloof ondergeschikt is aan de rede:
morele regels moeten dus niet van God komen, maar kan je afleiden met je eigen verstand. Hij stelde
een hedonistische calculus voor om te berekenen wat goede gevolgen zijn: wat er toe doet is wat ons
plezier verschaft. En plezier (of pijn) kan je meten in termen van factoren zoals intensiteit, duur,
zekerheid en of er daarna omgekeerde gevoelens zich voordoen. De beste daad is dus die daad die
de meeste mensen plezier bezorgt. Het gebruik van genot als basis voor baten werd echter door veel
filosofen in vraag gesteld. In het utilitarisme doet de intentie van de persoon er niet toe, iemand kan
dit zowel onbewust doen, maar ook omdat ze het gewoon leuk vindt.
John Stuart Mill (1806 – 1873) beschreef het utiliteits- of nuttigheidsprincipe (‘utility-principle’) as
volgt: “Actions are right in proportion as they tend to promote happiness, wrong as they tend to
produce the reverse of happiness, i.e. pleasure or absence of pain”(Mill 1871). Hij beschouwde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunastinkens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen