H1: WAT IS FILOSOFIE ≠ ESSENTIALISME
Attidude: kritisch, voorbeeld Descartes
Methodologie
- Intuïtie: armchair philosophy
- Conceptuele analyse: begrippen
- Gedachten experiment: voorbeeld brains in a vat, trolley problem
- Experimentele filosofie
Domein
Onbeantwoorde vragen? Schlik tekst (logisch positivisme)
- Empirische onmogelijk: toeval
- Logisch onmogelijk: beschrijving van de vraag
Filosofie ≠ vooruitgang ↔ wetenschappen ≠ vooruitgang (Thomas Kuhn)
! sciëntisme
= vooruitgang: brandstof van nieuwe wetenschappen
Deeldomein
- Metafysica: aard, structuur van aarde
Vb. tijd, mentale toestand (materialisten ↔ dualisten)
wilsvrijheid (probabilisme oorzaak ↔ determinisme oorzaak)
- Logica: deugdelijk redeneren
Vb. slippery slope
- Epistemologie: kennisleer
Vb. brains in a vat, hoe ver gaat onze kennis, Descartes
- Moraalfilosofie: normatieve universum
Vb. Trolley problem
Wetenschapsfilosofie: fundamenteel (intrinsiek) ↔ toegepast (instrumenteel)
Geschiedenis
7de E v.Chr. Hesiodes: mythisch wereldbeeld
6de E v.Chr. Thales, Anaximander, Anaximenes: natuurfilosofen
4de E v. Chr. Plato, Aristoteles
14de E Augustinus, Thomas van Aquino: filosofie ≈ theologie
17de E Descartes, Newton: wetenschap + filosofie
1
Kirsten Van Gils (2019-2020)
, H2: DARWINISME EN DOELGERICHTHEID
Mechanisering van het wereldbeeld
Succes wetenschap: wiskundige methode, mechanisering van het wereldbeeld
Artefacten: doeloorzaken
Natuur
- Antieke filosofen: doeloorzaken, ideaal, bezieling
Vb. Aristoteles, Thomas van Aquino
- Hedendaagse filosofen: mechanische oorzaken, machine, geen bezieling
Vb. Galilei, Descartes
- Wetenschappers: onderdeel menselijk lichaam ‘dienen om’ = doeloorzaak
Immanuel Kant
‘Newton van de biologie’
Doelen: inwendige (essentiële) ↔ uitwendige (bijkomstige)
antinomie van het oordeel:
- organismen en hun eigenschappen zijn deel van de levende natuur, mechanische oorzaken.
- organismen en hun eigenschappen vervullen inwendige doelen, doeloorzaken
→ beperking van ons verstand (we zien overal doelgerichtheid in) vanuit de theologie (alsof-oordeel)
Darwin en het Darwinisme
Natural history – Beagle – origin of species
Darwinisme – neodarwinisme
Darwins gevaarlijke ideeën
De boom van het leven
Natuurlijke selectie
- schaarste
- variatie
- variatie is erfelijk
adaptatie
Domheid en doelgerichtheid
Palley - the argument from design – analogie horloge maker
- permissie 1: er is een design
! overbodige, nutteloze dingen in de natuur
- permissie 2: geen design zonder ontwerper
! eindeloze regressie, natuurlijke selectie, trial and error
→ er is een designer
Dennet: natuurlijke selectie is een slimme ingenieur
! recyclage proces, trial and error, duizend mislukkingen
→ natuurlijke selectie = prutser, bricoleur, blinde horlogemaker
Functies en normen in de natuur
Functie ipv doelgerichtheid → Mechanische verklaring, geen beroep op doeloorzaken
beschrijvend begrip + toeschrijven van een norm
eigenlijke functie (essentiële) ↔ zwakke functie (bijkomstige)
problemen: rudimenten, eigenschappen hebben eerst geen functie gewoonweg mutatie
Darwinisme: functie van een eigenschap ontstaat zonder dat het iets veranderd aan die eigenschap
Tell me why -Dennet
Betekenis van het leven = onbeantwoorde vraag
Aristoteles: God is de prime mover, bedrijvigheid om te volmaken, dichter bij God te komen
John Locke: slim wezen → niets → materie → denken = betere voorstelling toen, moet iets vooraf komen
Hume: gesprek tussen filosofie en wetenschap van natuurtheologie, zegt letterlijk dat het zou verbazen als God
zomaar een domme mekanieker is, exact wat Darwin beschrijft over natuurlijke selectie, toch besluiten dat er
een geest moet zijn want geen ander alternatief.
2
Kirsten Van Gils (2019-2020)