100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Historische context verlichting () examenkatern vwo 2022 €2,99   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Historische context verlichting () examenkatern vwo 2022

 17 keer bekeken  0 keer verkocht
  • Vak
  • Niveau

Ik heb hoofdcontext 2 van de examenkatern in een overzichtelijk document met de kenmerkende aspecten kort en bondig samengevat. Ik sta een 8,1 gemiddeld en had voor deze toets een 7,7.

Laatste update van het document: 2 jaar geleden

Voorbeeld 1 van de 4  pagina's

  • 6 april 2022
  • 7 april 2022
  • 4
  • 2021/2022
  • Samenvatting
  • Middelbare school
  • 6
avatar-seller
Historische context 2 Verlichting 1650-1900

Deelcontext 1 De Verlichting (1650-1789)

In 16e en 17e eeuw geleerden nieuwe manier van kijken, geloof minder belangrijk maar
zelfstandig denken. Veel nieuwe ontdekkingen dus wetenschappelijke revolutie (vanaf ca.
1600) (⭐️26 De wetenschappelijk revolutie), hang ook samen met 4 andere historische
ontwikkelingen:
● Ontdekkingsreizen, wereldbeeld van de Bijbel leek niet meer te kloppen. Er werd
gezocht naar verklaringen van deze ontdekkingen en die te plaatsen in een nieuwe
perspectief van de wereld.
● Humanisme, met een scherpe blik naar teksten van de Grieken en Romeinen te
kijken en anders te interpreteren. Hierdoor kwam bestaande wetenschappelijke
kennis ter discussie te staan.
● Debat over bron kennis. Rationalisme van René Descartes, logisch en verstandelijk
redeneren. Of Empirisme van ondere andere John Locke door zintuiglijke
waarnemingen en experimenten.
● Kruisbestuiving ambacht en wetenschap, wetenschappers die ambachtelijke kennis
gebruikte bij maken van onderzoeksinstrumenten en ambachtslieden die
geïnteresseerd raakte in wetenschap.

Die wetenschappelijke methoden ook toegepast op de samenleving → Verlichting (rond
1650), in deze periode stelde geleerden allerlei aspecten van maatschappij ter discussie (⭐️
27 Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen).
Begon met discussie positie godsdienst in samenleving, paar inzichten:
● Door bv. natuurwetten van Isaac Newton bleek wereld minder afhankelijk van het
ingrijpen door god. Traditionele leer van christelijk geloof dus minder herkenning.
● Geloof was een persoonlijke zaak, niet iets wat door vorst kan worden opgelegd.
Individu moet zelf kunnen beslissen.
● Op alle gebieden in de samenleving moet rede en verstand leidend zijn, niet tradities
en gezag. Rede leidt tot inzicht dat alle mensen in principe gelijk zijn.
Verlichte filosofen waren optimistisch, door redelijk denken was er vooruitgang mogelijk →
vooruitgangsgedachte. Die gedachte kwam tot uiting in ideeën over opvoeding en
onderwijs, kinderen moesten worden opgeleid tot kritische burgers. Dat zorgde voor kennis
en ontkrachten heersende misvattingen en bijgeloof.

Het natuurrecht was leidend (ieder mens heeft recht op leven, bezit, etc.), macht lag
uiteindelijk bij het volk. Hoe het volk die macht kon uitoefenen was ooit vastgelegd in een
denkbeeldig sociaal contract (overeenkomst burgers en vorst over wijze van bestuur).
Precieze aard sociaal contract verschilde de meningen.
Verlichte denkers en hun ideeën over bescherming burgers machtsmisbruik staat:
● John Locke, in het sociaal contract hadden burgers beloofd trouw te blijven aan
vorst. Als de burgers zich hielden aan de wetten van de zelfstandige regering bood
de vorst bescherming en beloofde hij om geen misbruik van zijn macht te maken.
Alleen als de vorst zich niet aan de afspraken hield mocht hij afgezet worden.
● Jean-Jacques Rousseau, zijn sociaal contract was radicaler de regering moest de
directe wil van de bevolking uitvoeren. De wetten moesten direct overeenkomen met

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingenvanfarah. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 85443 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€2,99
  • (0)
  Kopen