Human physiology: an integrated approach
Hoofdstuk 10: sensory physiology; reuk, smaak, gehoor, evenwicht
- De 5 speciale zintuigen (smaak, reuk, gehoor, evenwicht en zicht) liggen
geconcentreerd in de hoofdregio
o Vertrouwen op receptoren om informatie uit de omgeving om te zetten in
patronen van actiepotentialen die door het brein geïnterpreteerd kunnen
worden (zoals somatische zintuigen)
Chemoreceptoren: Reuk en smaak
- Smaak en geur
o Chemoreceptoren, een van de oudste zintuigen
-> eencellige bacteriën gebruikte het om de omgeving te voelen
-> primitieve dieren zonder zenuwstelsel gebruikte het om voedsel te zoeken
- Chemoreceptoren waarschijnlijk geëvolueerd naar chemisch synaptische
communicatie bij dieren
Reukzin is een van de oudste zintuigen
- Reukzin stelt ons in staat onderscheidt te maken tussen miljoenen verschillende
geuren
- Onze reuk is niet zo sterk ontwikkelt als deze van dieren wiens overleving hiervan
afhangt
- Bulbus olfactorius = verlengstuk van de voorhersenen
o Ontvangt input van de primaire reukzin neuronen
o Is veel beter ontwikkeld bij dieren wiens overleving dichter gekoppeld is aan
chemische monitoring van hun omgeving
, Olfactory pathways
- Menselijk reuksysteem bestaat uit een reukepitheel dat de neusholte bekleedt, met
daarin ingebedde primaire sensorische neuronen (= olfactorische sensorische
neuronen)
- Axonen van olfactorische sensorische neuronen vormen de reukzenuw of
hersenzenuw
- Reukzenuw synapsen met secundaire sensorische neuronen in bulbus olfactorius
-> gelegen aan de onderkant van de frontale kwab
- Secundaire en hogere-orde neuronen projecteren van de bulbus olfactorius door het
reukkanaal naar de olfactorische cortex
- Olfactorische kanaal omzeilt de thalamus
Deze opstelling lijkt zeer eenvoudig, maar complexe verwerking vindt plaats voor de signalen
naar de cortex gaan
- Modulatie van de binnenkomende sensorische informatie begint in reukepitheel
- Verdere verwerking vindt plaats in de bulbus olfactorius
- Sommige dalende modulerende pathways van de cortex eindigen in de bulbus
olfactorius; daar zijn wederzijdse modulerende verbindingen binnen en tussen de 2
takken van de bulbus olfactorius
- Oplopende pathways van de bulbus olfactorius leiden soms ook naar de amygdala en
de hippocampus
o Delen van limbische systeem die betrokken zijn bij emotie en geheugen
o Verband tussen reuk, geheugen en emotie = verbazingwekkend effect van de
reukzin
Speciale parfum of geur van eten kan herinneringen oproepen en een
golf van nostalgie opwekken naar de tijd, plaats of mensen met wie
die bepaalde geur een verband heeft.
-> bepaalde combinatie van reukreceptoren worden gekoppeld aan een patroon van
zintuigelijke ervaring, zodat het stimuleren van 1 pathway, alles stimuleert
