• Mondgezondheid is essentieel voor een algemene gezondheid en levenskwaliteit
• De mondgezondheid bestaat uit verschillende onderdelen:
o Pijnvrij
o Functie
o Esthetiek
o Psychosociaal welzijn
o Levenskwaliteit
o Gezondheid
Onderzoek van mondgezondheid (voorbeeld):
• Minder cariës bij peuters zal zorgen voor een betere groei tijdens de ontwikkeling
• Data-onderzoek:
o Met korreltje zout nemen
o DMFT tussen reguliere en irreguliere patiënten heeft geen significant verschil
Mondgezondheid en de tandarts:
• Tandarts is verantwoordelijk voor:
o Vullingen
o Verzegelingen
o Cosmetische tandheelkunde
o …
• Tandheelkunde is niet enkel een technisch vak
o Het is beter te voorkomen dan te genezen
• Patiënt is niet 1 factor
o Maar een geheel van factoren
Cariës:
• Gelokaliseerde afbraak van harde tandweefsels door het zuur bijproduct van bacteriële
fermentatie van dietaire carbohydraten
• Cariës is dynamisch
o Wisselwerking tussen bacteriën en andere factoren in de mond
Andere aandoeningen van de harde tandweefsels:
• Verworven defecten van de harde tandweefsels
o Erosie
o Attritie
o Abrasie
o Abfractie
• Ontwikkelingsdefecten van de harde tandweefsels
o Hypoplasie
o Hypomineralisatie
o Andere
Cariologie
, 2
Ecologie:
• Dynamiek van de wisselwerking tussen organismen met hun levensgemeenschappen en
populaties, de abiotische omgeving en de wisselwerkingen daartussen binnen een
afgebakende eenheid
• Invloed van de ene heeft een invloed op de andere
o Wanneer 1 bacterie zal afnemen, kan dit leiden tot een expansie van een andere
Cariës op de tand:
• Cariës op het melkgebit:
o Op het approximale vlak
o Op het occlusale vlak
o Zeer zeldzaam op de gladde vlakken
• Cariës op het definitief gebit:
o Op het occlusale vlak
o Op het foramen caecum
o Later op het approximale vlak
• Cariës bij ouderen:
o Op de worteloppervlakten
Occlusale vlak van de tand:
• Bestaat uit:
o Interlobulaire groeven of fissuren (rood)
o Fossae (blauw)
o Intersegmentale fissuren
o Margino-segmentale fissuren
• Cariës zal zich vooral ontwikkelen in de brede
fissuren en centrale fossae
Approximale vlak van de tand:
• Voor cariës op dit vlak zijn er meerdere dingen van belang
o Breedte en locatie van het approximaal contact
o Curvatuur
o Margino-segmentale groeve
Cervicale glazuur-dentinegrens:
• Ligt op dezelfde hoogte als de marginale grens
• Onregelmatig en ruw
• Bij ouderen:
o Op de wortels is er geen promotie van plaquestagnatie
o Wel op het gingiva
Typische plekken voor cariës:
• Cariës zal zich op specifieke locaties ontwikkelen
o Occlusale vlakken
o Approximale vlakken
o Ter hoogte van de marginale gingiva
Cariologie
, 3
Glazuur:
• Glazuur is hardste weefsel in het lichaam
• Oplosbaar in zuur met pH lager dan 5.5
• Zie histologie
Glazuur (Chemisch):
• Bestaat uit calciumfosfaat of hydroxyapatiet (Ca5(PO4)3(OH)
• Kan substituties bevatten van ionen
o Fluorapatiet:
▪ Praktisch alle OH-ionen zijn vervangen door F
▪ Minder oplosbaar dan hydroxyapatiet
▪ Zeer zeldzaam, meestal dus partiele vervanging
o Fluoride:
▪ Zal stabieler zijn dan hydroxyapatiet
o Carbonaat-gemodificieerd:
▪ Zal meer oplosbaar zijn dan hydroxyapatiet
▪ ‘contaminerend’ ion
o Magnesium-gemodificieerd:
▪ Zal meer oplosbaar zijn dan hydroxyapatiet
▪ ‘contaminerend’ ion
o Oplosbaarheid:
▪ FHAP < HAP < CHAP of MHAP
Dentine:
• Zie histologie
• Dentine is vitaal (in tegenstelling tot glazuur (dit is dit niet))
o Minder anorganisch materiaal dan glazuur
o Hogere oplosbaarheid in zuur
Pulpa:
• Zie histologie
Cementum:
• Zie histologie
• Bedekt het worteloppervlak
• Minst gemineraliseerd harde tandweefsel
• Speelt een rol in aanhechting paradontaal ligament
• Dikwijls abrasie voor initiatie cariës
Cariologie
, 4
Speeksel:
• Bijna 1 liter per dag geproduceerd
• Speeksel nodig voor:
o Spreken, slikken, eten en proeven
o Bescherming van het gebit
• Speeksel wordt geproduceerd door:
o Parotisklier:
▪ Sereus (lopend) en bevat amylase
o Submandibularis:
▪ Viskeus (veel dikker) en bevat mucine
o Sublingualis:
▪ Viskeus
Speekselproductie:
• Zoals eerder vermeld 500 ml tot 1500 ml per dag
• Ongestimuleerde productie:
o 0.3 ml per minuut
o 2/3de komt van de submandibularis
• Gestimuleerde productie:
o Door te eten of aan eten te denken
o 4.-5.0 ml per minuut
o 50% komt van de parotis
o 35% komt van de submandibularis
• Productie tijdens de slaap:
o Onmeetbaar
o Weinig bescherming, dus cariës wordt actiever
• 10% van het totaal speeksel komt van andere kleine mucosale speekselklieren
o Tong, lippen en palatum
• Speeksel zal een volledige film in de mond vormen
Functie van het speeksel:
• Speeksel bestaat uit meer dan 99% water
• Klaring
o Oplossen en de eliminaties van substanties in de orale caviteit
o Betere speekselvloei zal leiden tot een niet zo lage pH
▪ Suiker zal ook sneller dalen
• Zal het voedsel oplossen
• Facilitatie van de bolusformatie
• Zal detritus oplossen (dilutie)
• Lubrificatie van de zachte weefsels
• Facilitatie bij masticatie of kauwen, slikken of spreken
o Bij kauwen is er een sterke stimulatie van speeksel, zeker bij zoet
▪ Boven zal de pH lager zijn, er is minder speekselspoeling
Cariologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dedeny. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,24. Je zit daarna nergens aan vast.