Auteursrecht
VOORAFGAANDE OPMERKINGEN
- Beschermde voorwerp in het auteursrecht is zeer ruim:
beschermingsvoorwaarden zijn zeer laag, je krijgt gemakkelijk
auteursrechtelijke bescherming. Rechters kenden dit zeer gemakkelijk toe,
vaak voor creaties waarvoor specifieke intellectuele rechten voor
bestonden.
Dit heeft meegebracht dat de groep van voorwerpen die door het
auteursrecht wordt beschermd zeer ruim is. Maar een evolutie dat
rechters strengen worden.
- Vangnet: auteursrecht verkrijg je zonder bijzondere formaliteiten, vaak
willen mensen de kosten voor het octrooirecht of merkrecht niet maken en
gaan ze het auteursrecht inroepen voor de rechtbank. Het auteursrecht
wordt hierdoor gebruikt als substituut voor creaties die eigenlijk
beschermd
moesten worden door andere intellectuele rechten. (in achterhoofd
houden)
- Dagelijks leven: we komen in het dagelijks leven veel in aanmerking
met het auteursrecht.
Bronnen
1. Nationaal:
Vanaf 1 januari 2015: (WER)
2. Europees: 4 bronnen
- richtlijnen
> Zeer veel inzake auteursrechten
Partiële harmonisatie = niet het volledige auteursrecht in 1 richtlijn
geharmoniseerd, maar topic per topic. Omdat over het auteursrecht
verschillende opvattingen bestaan binnen de Europese Unie)
• Duur: duurtijd auteursrecht
• Naburige rechten / leen - verhuur
• Kabel / satelliet (werken worden hierdoor doorgegeven)
• Databanken
• Software
• Auteursrecht in de informatiemaatschappij (zeer
belangrijk)
• Volgrecht= werken van grafische en beeldende kunst
• Handhaving
• Wijzigingsrichtlijn beschermingsduur
• Verweesde werken
1
, • Collectief beheer
• Ten behoeve van personen met visuele/lees- handicap
•
• DSM-richtlijn: een vervolg op de infosoc-richtlijn,
probeert een aantal problemen in de digitale wereld op
te lossen.
*Bv.Youtube :zetten van heel wat werken hierop is een
inbreuk op het auteursrecht voorzien van een
systeem om dit te beperken, om inbreukmateriaal snel
te verwijderen.
• Online-uitzendingen en doorgifte televisie- en
radioprogramma’s
- Verordeningen:
- grensoverschrijdende portabiliteit van online inhoudsdiensten
Bv.abonnement op netflix en u gaat o preis, dan kreeg u niet het aanbod
zoals in Vlaanderen. De verordening brengt met zich mee dat als u naar
een ander Europees land gaat hetzelfde aanbod krijgt zoals in Vlaanderen.
- grensoverschrijdende uitwisseling tussen EU en 3e landen van
exemplaren ten behoeve van personen met visuele/lees-
handicap
- Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
(VWEU)
(vrij verkeer / mededingingsrecht)
- Rechtspraak Hof van Justitie (veel prejudiciële vragen)
3. Internationaal
- Conventie van Rome (1961)
- Berner Conventie (1971)
(minimum / assimilatie)
- TRIPS (1994)
- WCT (1996)
- WPPT (uitvoeringen en fonogrammen)(1996)
WAT BESCHERMT HET AUTEURSRECHT
Berner Conventie: ‘Werk van letterkunde of kunst’ (cf. art. XI.165,
§1, lid 1 en §2, lid 1 WER)
Infosoc richtlijn: ‘werk’
In titel 5 van boek XI WER enkele categorieën werken behandeld
2
,Wat is een werk?
HvJ 13 november 2018, zaak C-310/17 (Levola Hengelo t/ Smilde Foods)
(heksenkaas))
‘Werk’ is een begrip dat autonoom en op eenvormige wijze moet worden
uitgelegd
Opdat er sprake zou zijn van een werk moet er zijn:
IDEE / GEDACHTE / CREATIE
met een
A. NAUWKEURIGE EN OBJECTIEVE UITDRUKKINGSVORM
B. ORIGINELE UITDRUKKINGSVORM
A. Wat is een nauwkeurige en objectieve uitdrukkingsvorm?
- Moet geen uitdrukkingsvorm zijn die permanent is
- Vertoont 2 aspecten
1. Het voorwerp van de bescherming moet nauwkeurig en objectief
kunnen worden uitgedrukt
bijv. werk van letterkunde schilderij, film, muziek
niet: smaak (smaak kan niet objectief en nauwkeurig worden
uitgedrukt)
“de identificatie van de smaak van een voedingsmiddel berust immers
hoofdzakelijk op smaakbeleving en smaakervaring, die subjectief en
variabel zijn, aangezien zij met name afhankelijk zijn van factoren die
eigen zijn aan de persoon die het betrokken product proeft, zoals diens
leeftijd, voedselvoorkeuren en consumptiegewoonten, alsmede van de
omgeving en de context waarin het product wordt geproefd”
2. Het voorwerp van de bescherming moet nauwkeurig en objectief
kunnen worden geïdentificeerd (door overheid en particulieren)
Dit is bij smaak niet mogelijk:
“bij de huidige stand van de ontwikkeling van de wetenschap is het niet
mogelijk om met technische middelen de smaak van een voedingsmiddel
nauwkeurig en objectief te identificeren, waardoor die smaak kan worden
onderscheiden van de smaak van andere producten van dezelfde aard”
B. Wanneer is er sprake van een originele uitdrukkingsvorm?
(o.a. H.v.J., 1 december 2011, zaak C-145/10 (Eva-Maria Painer t/ Standard
Verlags GmbH))
Van ‘oorspronkelijkheid’ (= originaliteit)Is er sprake wanneer er sprake is
van
een eigen intellectuele schepping van de auteur
3
, Een intellectuele schepping is een eigen schepping van de auteur wanneer
zij de uitdrukking vormt van zijn persoonlijkheid, en dit is het geval:
wanneer de auteur bij het maken van het werk zijn creatieve
bekwaamheden tot uiting heeft kunnen brengen door het maken van vrije
en creatieve keuzes
Door deze keuzes kan een auteur zijn werk ‘een persoonlijke noot’ geven.
Een werk moet bijgevolg een intellectuele schepping van de auteur zijn die
zijn persoonlijkheid weerspiegelt en tot uiting komt door vrije creatieve
keuzen bij de totstandkoming van zijn werk
Hof van Cassatie
• Aan de basis ligt een aanwijsbare activiteit van de menselijke geest
(tussenkomst mens = vereist)
• Vorm draagt het stempel van de persoonlijkheid van de auteur
Pas op!!!
Het auteursrecht beschermt geen ideeën, gedachten, concepten, … op
zich, maar enkel de (nauwkeurige, objectieve en originele)
uitdrukkingsvorm daarvan !!!
Van geen belang:
- Artistieke, esthetische waarde
- Nieuwheid
- Lengte, omvang
- Genre, de aard van het werk
- Voltooid zijn
- Strijdigheid met openbare orde en goede zeden
- Doel, de bestemming
- De geleverde inspanning
- De intellectuele inspanning en deskundigheid
Auteursrecht beschermt zeer veel
vangnet (want beschermingsvoorwaarde = laag)
Uitzonderingen:
- Stijl wordt niet beschermd,wat je wel kan beschermen is een
concreet werk. (bv. u kan schilderen in de stijl van een bekend
schilder: daar kan men niets tegen doen.
Pas verkeerd aan het handelen als u meer overneemt dan stijl,
dat u uit een concreet werk beschermde elementen overneemt)
- Officiële akten van de overheid
Overheid: zeer ruim(lokaal,nationaal,europees,internationaal)
4