Inhoud
1.0 Geest, Gedrag en wetenschap..........................................................................................................6
1.1.1 Psychologie: het is meer dan je denkt...................................................................................6
1.1.2 Psychologie is geen psychiatrie..............................................................................................7
1.1.3 Kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie..................................................7
1.2 Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de psychologie?................................................8
1.2.1 Scheiding van lichaam en geest en het moderne biologische perspectief.............................8
1.2.3 Behavioristische perspectief..................................................................................................9
1.2.4 Gehele persoon perspectief.................................................................................................10
1.2.5 Ontwikkelingsperspectief....................................................................................................10
1.2.6 Het socio-culturele perspectief............................................................................................11
1.3 Hoe vergaren psychologen nieuwe kennis?................................................................................11
1.3.1 De vier stappen van de wetenschappelijke methode:.........................................................11
1.3.2 5 Soorten psychologisch onderzoek:...................................................................................12
1.3.3 Bronnen van vertekening (bias)...........................................................................................13
1.3.4 Ethische kwesties in psychologisch onderzoek:...................................................................14
2.0 Biopsychologie, neurowetenschappen en de menselijke natuur...................................................15
2.1 Wat is het verband tussen genen en gedrag?.............................................................................15
2.1.1 Evolutie en natuurlijke selectie............................................................................................15
2.1.2 Genen en erfelijkheid...........................................................................................................16
2.1.3 Epigenetica..........................................................................................................................17
2.2 Hoe is de interne communicatie van het lichaam geregeld?......................................................17
2.2.1 het neuron: bouwsteen van het zenuwstelsel.....................................................................17
2.2.2 Plasticiteit............................................................................................................................21
2.2.3 Het zenuwstelsel..................................................................................................................21
2.2.4 Het endocriene stelsel.........................................................................................................22
2.3 Hoe produceren de hersenen gedrag en mentale processen?...................................................22
2.3.1 De drie lagen in de hersenen...............................................................................................22
2.3.2 Kwabben van de cerebrale cortex.......................................................................................25
2.3.3 Cerebrale dominantie..........................................................................................................25
3.0 Sensatie en perceptie.....................................................................................................................26
3.1 Hoe verandert stimulatie in sensatie?........................................................................................26
3.1.1 Transductie..........................................................................................................................27
3.1.2 Sensorische adaptatie..........................................................................................................27
3.1.3 Drempels.............................................................................................................................27
1
, 3.1.4 Signaal detectie theorie.......................................................................................................28
3.2 Waarin lijken de zintuigen op elkaar? Waarin zijn ze verschillend?............................................28
3.2.1 Gezichtsvermogen...............................................................................................................28
3.2.2 Gehoor.................................................................................................................................30
3.2.3 Overeenkomsten gezichtsvermogen, gehoor en de overige zintuigen................................31
3.3 Wat is de relatie tussen perceptie en sensatie?.........................................................................32
3.3.1 Het systeem van perceptuele verwerking............................................................................33
3.3.2 Perceptuele constanties......................................................................................................33
3.3.3 Theoretische verklaringen van perceptie.............................................................................33
4.0 Leren en omgeving.........................................................................................................................35
4.1 Hoe verklaart klassieke conditionering leren?............................................................................35
4.1.1 De kernpunten van klassieke conditionering (Pavlov).........................................................35
4.1.2 Toepassingen van klassieke conditionering.........................................................................36
4.2 Hoe leren we nieuw gedrag door operante conditionering?......................................................37
4.2.1 Skinners radicale behaviorisme...........................................................................................37
4.2.2 Principes van operante conditionering................................................................................37
4.2.3 Het probleem van straf........................................................................................................39
4.2.4 Vergelijking tussen operante en klassieke conditionering...................................................41
4.3 Hoe verklaart de cognitieve psychologie leren?.........................................................................42
4.3.1 Inzichtelijk leren...................................................................................................................42
4.3.2 Cognitieve plattegronden....................................................................................................42
4.3.3 Sociaal leren.........................................................................................................................42
4.3.4 De rol van hersenen bij leren...............................................................................................43
......................................................................................................................................................43
4.3.5 Sociaal-constructivisme.......................................................................................................43
5.0 Geheugen.......................................................................................................................................43
5.1 Wat is het geheugen?.................................................................................................................43
5.1.1 Metaforen voor het geheugen.............................................................................................44
5.1.2 De drie essentiële functies van het geheugen.....................................................................44
5.2 Hoe vormen we herinneringen?.................................................................................................44
5.2.1 Het sensorisch geheugen.....................................................................................................44
5.2.2 Het werkgeheugen...............................................................................................................45
5.2.3 Het langetermijngeheugen..................................................................................................46
5.3 Hoe halen we herinneringen terug?...........................................................................................47
5.3.1 Impliciete en expliciete herinneringen................................................................................47
5.3.2 Herinneringscues.................................................................................................................47
2
, 5.3.3 Andere factoren die van invloed zijn op terughalen............................................................48
5.4 Waarom laat ons geheugen ons soms in de steek?....................................................................48
5.4.1 Vluchtigheid: als herinneringen vervagen............................................................................48
5.4.2 Verstrooidheid: als verslappen van de aandacht tot vergeten leidt....................................49
5.4.3 Blokkades: toegangsproblemen...........................................................................................49
5.4.4 Foutieve attributie...............................................................................................................49
5.4.5 Suggestibiliteit.....................................................................................................................49
5.4.6 Bias......................................................................................................................................50
5.4.7 Persistentie..........................................................................................................................50
5.4.8 Je geheugen verbeteren met mnemoniek...........................................................................50
6.0 Bijdrage van de psychologie aan de rechtspraak: een introductie.................................................51
6.1 Ontoerekeningsvatbaarheid.......................................................................................................51
6.2 Psychische overmacht................................................................................................................51
6.3 Voorspellen van geweld..............................................................................................................51
6.3.1 Risico- (R) of beschermings- (B) factoren voor geweld........................................................51
6.3.2 Voorspellen geweld.............................................................................................................52
6.4 Identificatie door ooggetuigen...................................................................................................52
6.4.1 Identificatie door ooggetuigen: line-up...............................................................................52
7.0 Psychologische ontwikkeling..........................................................................................................52
7.1 Wat kan een pasgeboren baby?.................................................................................................53
7.1.1 Prenatale ontwikkeling........................................................................................................53
7.1.2 De neonatale periode..........................................................................................................54
7.1.3 Infancy: verder bouwen op de neonatale blauwdruk..........................................................54
7.2 Welke vaardigheden moet een kind zich eigen maken?.............................................................57
7.2.1 Hoe kinderen taal verwerken...............................................................................................57
7.2.2 Cognitieve ontwikkeling: Piagets theorie.............................................................................58
7.2.3 Sociale en emotionele ontwikkeling....................................................................................60
7.3 Welke ontwikkelingen vinden plaats tijdens de adolescentie?...................................................60
7.3.1 Adolescentie en cultuur.......................................................................................................60
7.3.2 Lichamelijke rijping tijdens de adolescentie........................................................................61
7.3.3 Seksualiteit tijdens de adolescentie.....................................................................................61
7.3.4 Cognitieve ontwikkeling tijdens de adolescentie.................................................................61
7.3.5 Morele ontwikkeling............................................................................................................61
7.3.6 Sociale en emotionele ontwikkeling tijdens de adolescentie...............................................62
7.4 Welke ontwikkelingen vinden plaats tijdens de volwassenheid?...............................................62
7.4.1 Vroege volwassenheid.........................................................................................................62
3
, 7.4.2 De uitdagingen van de middelbare leeftijd..........................................................................62
7.4.3 Late volwassenheid..............................................................................................................63
8.0 Vormen van bewustzijn..................................................................................................................63
8.1 Op welke wijze is het bewustzijn aan andere geestelijke processen gerelateerd?.....................63
8.1.1 Instrumenten om bewustzijn te bestuderen.......................................................................63
8.1.2 Modellen van de bewuste en onbewuste geest..................................................................64
8.1.3 Wat doet het bewustzijn voor ons?.....................................................................................64
8.1.4 Coma en verwante bewustzijnstoestanden.........................................................................64
8.2 Hoe ziet de cyclus van het normale bewustzijn eruit?................................................................65
8.2.1 Dagdromen..........................................................................................................................65
8.2.2 Slaap: het mysterieuze derde deel van ons leven................................................................65
8.2.3 Dromen: de nachtelijke voorstellingen................................................................................66
8.3 Welke andere vormen kan het bewustzijn aannemen?..............................................................67
8.3.1 Hypnose...............................................................................................................................67
8.3.2 Meditatie.............................................................................................................................68
8.3.3 Bewustzijn en psychoactieve middelen...............................................................................68
9.0 Emotie............................................................................................................................................69
9.1 Hoe motiveren onze emoties ons?.............................................................................................69
9.1.1 De onderdelen van emoties.................................................................................................70
9.1.2 Wat emoties voor ons doen.................................................................................................70
9.1.3 Emoties tellen......................................................................................................................70
9.2 Waar komen onze emoties vandaan?.........................................................................................70
9.2.1 De neurowetenschap van emoties......................................................................................70
9.2.2 Psychologische theorieën over emoties..............................................................................71
9.2.3 Beheersen van emoties.......................................................................................................72
10.0 Persoonlijkheid.............................................................................................................................72
10.1 Door welke krachten wordt de persoonlijkheid gevormd?.......................................................73
10.2 Uit welke blijvende patronen of disposities bestaat onze persoonlijkheid?.............................73
10.2.1 Persoonlijkheid en temperament......................................................................................74
......................................................................................................................................................74
10.2.2 Persoonlijkheid als verzameling karaktertrekken..............................................................74
10.3 Op welke manier helpen mentale processen bij het vormen van onze persoonlijkheid?........75
10.3.1 De psychodynamische theorieën.......................................................................................75
10.3.2 De humanistische theorieën..............................................................................................76
10.3.3 De existentiële benadering................................................................................................77
10.3.4 De sociaal-cognitieve theorieën.........................................................................................78
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celiavanovermeire. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,29. Je zit daarna nergens aan vast.