Samenvatting
VICTIMOLOGIE volledige samenvatting
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
VICTIMOLOGIE volledige samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 86 pagina's
Voorbeeld 4 van de 86 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
VICTIMOLOGIEOORSPRONG EN CONCEPTEN
1. Geschiedenis
A) De oorsprong
Victimologie
- = De wetenschappelijke studie over de omvang, de aard en oorzaken van (het criminele)
slachtofferschap, de gevolgen ervan voor de betrokken personen en de reacties daarop door de
samenleving, meer specifiek de politie en de strafrechtsbedeling alsook de vrijwillige en
welzijnswerkers (WSV).
- Het gaat over slachtoffers, al dan niet van misdrijven.
- Het wordt vaak beschouwd als een subdiscipline van:
▪ Psychiatrie, rechten, sociaal werk.
▪ Echter criminologen hebben de grootste invloed gehad.
▪ Een essentieel component van daderstudies binnen de criminologie en werd zo integraal
onderdeel van criminologische wetenschappen.
Léopold Szondi (jaren 1930)
- Genotropisme
= Een wederkerige aantrekking van dezelfde/gelijkaardige recessieve genen die het menselijk gedrag
beïnvloeden (instinct).
Ted Bundy (1946-1989)
- Hij maakte zeker 36 slachtoffers in de jaren 1970.
- Hoe komt het dat iemand slachtoffer wordt?
▪ In de jaren 30 werd gezegd dat het slachtofferschap genetisch kon worden verklaard.
→ Genen bepalen tot wie we aangetrokken worden, maar deze theorie werd nooit bewezen
- Slachtofferselectie:
▪ Hij selecteert niet zomaar zijn slachtoffers willekeurig, maar zou op basis van non-verbale
signalen kunnen zien dat iemand een ideaal slachtoffer is.
▪ Een zaak van opportuniteit.
▪ Hij beweerde dat hij een slachtoffer kon herkennen door de wijze waarop ze door de straat
loopt, hoe ze haar hoofd houdt, haar lichaamshouding…
▪ Onderzoek bevestigt dat slachtoffers bepaalde typische lichaamstaal hebben, zeker de wijze
waarop gewandeld wordt
▪ Psychopaten herkennen slachtoffer accurater
De eerste sporen van de ‘victimologie’ vinden we terug bij Mendelsohn in 1947 tijdens een presentatie.
- Hij wordt gezien als de spirituele vader van de slachtofferbeweging.
- Werthem (1949) heeft ook gpleit voor een “crime victim-centred” wetenschap.
▪ Vooral toespitsen op moord.
Alle aandacht ging uit naar de dader
‘Waarom gaat iemand over tot het plegen van een misdrijf?’
1
,Eerste systematisch onderzoek naar het slachtoffer van een misdrijf gebeurt door von Hentig
- In 1941 heeft hij een paper geschreven, waarna in 1948 zijn boek ‘The Criminal and his Victim’.
- Von Hentig wordt de Godfather of victimology genoemd.
▪ Deel 4: “The Victim’s contribution to the genesis of the crime”
➢ Het was zijn kritiek op eendimensioneel beeld binnen criminologie, want men heeft
veel te lang gekeken naar de dader, het misdrijf, dus te weinig naar het slachtoffer.
“The law considers certain results and the final moves which lead to them. Here it makes a clear-cut
distinction between the one who does and the one who suffers. Looking into the genesis of the situation, in
a considerable number of cases, we meet a vitcim who consents tacitly, co-operates, conspires or provokes.
The victim is one of the causative elements” (p. 436).
Von Hentig zijn boek gaat over slachtoffers van criminaliteit.
Het gaat niet louter over de dader alleen, maar ook over het aandeel slachtoffers in de
totstandkoming van het misdrijf. In principe kijken we te eenzijdig naar het tot stand komen van
misdrijven. We zien de interactie met het slachtoffer vaak over het hoofd.
In veel gevallen zien we een slachtoffer die instemt met het slachtofferschap.
In het veld is het slachtoffer één van de oorzaken in de totstandkoming van een misdrijf.
Een aantal theoretische studies:
- Slachtoffertypes
= De relatie tussen slachtoffer en dader en de rol die slachtoffers spelen bij bepaalde
criminaliteitsfenomenen.
Een aantal empirische studies:
- Moord, verkrachting, diefstal, slagen en verwondingen, fraude, afpersing…
- Studie Martin Wolfgang: “victim precipitated criminal homicide” (1957).
▪ 588 moordzaken tussen 1948-1952 in Philadelphia
▪ 26% VP cases waarbij slachtoffer eerste was om geweld te plegen.
- Studie Menachem Amir: “Victim precipitated forcible rape” (1967).
▪ = Gedwongen verkrachting vaak met geweld gepaard.
▪ Actieve ‘bijdrage’ van het slachtoffer:
= Een drankje aanvaarden van een vreemde, meerijden met een vreemde.
▪ Passieve “bijdrage”van het slachtoffer:
= Niet sterk genoeg reageren op seksuele toenaderingen.
▪ Welke factoren speelden een rol? Alcohol, “reputatie”, woonplaats, ontmoetingsplaats…
▪ GEEN excuus voor dader.
Victim precipitated (VP) onderzoek
= Nagaan hoe/waarom een misdrijf tot stand komt, maar niet bedoeld om te zeggen wie schuldig is.
We moeten zowel naar de dader als slachtoffer kijken met een objectieve bril. In dit geval heeft het
slachtoffer een aandeel bij de totstankoming van het misdrijf. Welke gedragingen stelt het slachtoffer
om het misdrijf te faciliteren? Waarom komt een misdrijf tot stand en wat zijn de typische
verklaringen los van de dader, maar ook ten aanzien van het slachtoffer?
Victim precipitation of victim-blaming?
- Vooral de in de jaren 1970 VP meer en meer gezien als victim-blaming
Bv. Uw tas gestolen in de auto, dan is dit de schuld van de dader.
2
,VP-onderzoek heeft bijgedragen aan twee belangrijke criminologische theorieën:
- Lifestyle theorie (Hindelang et al., 1978)
▪ Waarom wordt iemand slachtoffer van een misdrijf?
▪ Men moet kijken naar de levensstijl van die persoon, rookt u? drinkt u? …
▪ Je maakt meer kans op slachtofferschap als je leeft in een buurt waar veel criminaliteit is.
- Routine activities theorie (Cohen & Felson, 1979)
▪ Een misdrijf vindt plaats als er een geschikt doelwit en een gemotiveerde dader is, maar bij
een afwezigheid van een opziener (Bv. camera, politie…).
Kern van deze pioniers: slachtoffers van misdrijven.
- Jaren 1950-1960
- Ook tijdens jaren 1970-1980 door het ontstaan van professionele hulpverlening voor slachtoffers van
misdrijven.
In 1979 was er een oprichting van de World Society of Victimology:
KRITIEK:
- Waar ligt het onderscheid tussen victim precipitation en victim-blaming?
▪ Je hebt het zelf gezocht als slachtoffer
B) De evolutie
Geleidelijke verbreding tijdens de jaren 1970 van de onderzoeksfocus.
- Gelijkenissen met oorlogsslachtoffers, gevangenen in kampen en bepaalde types van agressie en
discriminatie (Nazisme, Apartheid).
- Criminologen bestuderen andere misdrijven/fenomenen: witteboorden- en milieucriminaliteit…
▪ Wie is hier het slachtoffer en quid perceptie?
Ook binnen de WSV discussies over het onderzoeksobject van victimologie.
- Verschil tussen wetenschappelijke victimologen (1) en humanistische hulpverleners (2)
(1) Ze zullen onderzoeksobjecten goed afbakenen en zich richten op slachtoffers van criminaliteit.
(2) Stellen dat leed overal is, dus slachtoffers worden hier breder bekeken en niet enkel beperkt tot
hetgeen wat in het strafwetboek staat.
Vanaf de jaren 70 ontstaat er een verbreding:
-> Durven kijken naar andere fenomenen, dus niet enkel naar de slachtoffers van misdrijven.
EXAMEN !
Er ontstaat een tweespalt tussen victimologen, want bestuderen we enkel slachtoffers van misdrijven of ook
andere slachtoffers van bijvoorbeeld milieucriminaliteit, witteboordencriminaliteit… Men ziet een tweespalt
in de World Society of Victimology (WSV), het ene is heel duidelijk, hetgeen wat in het wetboek omschreven
staat. MAAR fiscale fraudes, slachtoffers, want aan de linkerkant van het spectrum zullen ze stellen dat het
criminelen zijn en aan de andere rechterkant van het spectrum worden ze gezien als heldhaftige
ondernemers. We moeten ons focussen en nuttig werk leveren. Het gaat om een prominent debat in de
jaren 1970-1980, maar grotendeels verdwenen eind de jaren 1990-2000.
3
, In de jaren 80 keurt de algemene vergadering van de Verenigde Naties een principe goed ‘Basic Principles of
Justice for Victims of Crime and Abuse of Power. De VN stellen dat hun lidstaten voorzieningen moeten
treffen voor mensen die slachtoffer geworden zijn van criminaliteit, dus vandaar is de discussie begonnen.
Denk aan een slachtofferfonds, hulpverlening… MAAR de vroegere gekoloniseerde landen stellen van ‘Ja, dit
is allemaal gemakkelijk, men spreekt van criminaliteit en slachtofferschap, maar wij zijn ook slachtoffer
geweest van de koloniale regimes.’ Ze zijn geplunderd geweest, veel mensen gestorven, nog steeds
ermbarmelijke omstandigheden… Hierdoor ontstaat een gehele discussie.
Uiteindelijk was er een compromis…
- Ontwikkelde landen:
▪ Minimumstandaarden beperken tot victims of crime.
- Ontwikkelingslanden:
▪ Victims of abuse of power moeten zelfde rechten hebben als de eerste categorie.
- Veel meer voorzieningen voor eerste categorie (slachtoffers van criminaliteit) dan voor tweede.
VOORBEELD:
11. Where public officials or other agents acting in an official or quasiofficial capacity have violated
national criminal laws, the victims should receive restitution from the State whose officials or
agents were responsible for the harm inflicted.
19. States should consider incorporating into the national law norms proscribing abuses of power and
providing remedies to victims of such abuses.
Artikel 11: victim of crime
▪ Wanneer een ambtenaar een misdrijf begaat, wordt het slachtoffer vergoed.
▪ Staten moeten minimumstandaarden aannemen om het leed te herstellen.
Artikel 19: power of abuse
▪ Staten moeten overwegen om minimumstandaarden aan te nemen.
1. Van “penal victimologie (strafrechtsnormen)” naar algemene victimologie (slachtoffers)
Penal victimologie = interactionist victimology
- Slachtoffer van misdrijven staat centraal.
- Afbakening van slachtoffer.
- Bayley 1991: penal victimology
Het onderzoeksobject moet voldoen aan volgende drie criteria:
1) They have suffered a loss of some significant decrease in well-being unfairly or undeservedly and in such
a manner that they are helpless to prevent the loss and
→ Men moet schade hebben ondervonden, maar het moet ook boven jouw macht zijn.
2) The loss has an identifiable cause and
→ We weten wie het gedaan heeft of wat er gebeurd is.
3) The legal or moral context of the loss entitles the sufferer of the loss to social concern.
→ De daad waarvan jij slachtoffer bent, staat opgenomen in het wetboek.
→ Het slachtoffer heeft recht op sociale bezorgdheid
General Victimologie = assistance-oriented victimology
- Geen beperkingen, geen exclusie van schade zoals consumentenbedrog, vervuiling,
arbeidsgerelateerde gevaren en ziektes, politiegeweld, discriminatie, armoede en oorlog.
- Geen beperkingen, dus je kan slachtoffer worden van verschillende zaken zonder dat iemand de
dader is.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper J200000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen