Inleiding tot boekhouden en financiën (14/20)
Hoofdstuk 1 Boekhoudkundige gelijkheid
1. Inleiding
- Functie van boekhouden
o Boekhouden
= Identificatie, registratie en samenvatting van financiële info en rapportering naar
belanghebbenden
4 fasen
Periode over 1 jaar (Meestal)
o Belanghebbenden van onderneming
Aandeelhouders/beleggers: Willen weten of onderneming goede investering is
Crediteuren: Willen weten of ze krediet kunnen verstrekken, hoeveel en voor hoe
lang, schuldeisers zoals banken en leveranciers
Klanten: Willen weten of ze kunnen vertrouwen op goede na-verkoop dienst
Overheid: Fiscus, statistieken
Overige: Concurrenten, werknemers, vakbonden
2 cruciale vragen ivm financiële situatie van onderneming
Wat is financiële positie en vermogenstoestand van onderneming op
een welbepaalde dag (momentopname)? In balans
Hoe goed heeft onderneming gepresteerd gedurende een
welbepaalde periode? In resultatenrekening
Balans en resultatenrekening in jaarrekening
- Boekhoudkundige domeinen
o Algemeen (financieel) boekhouden
Samenvattende verslagen die over de volledige onderneming worden
opgesteld, gewoonlijk op kwartaal- of jaarbasis
Internen en externen
Tijdspanne: Vertraagd, historisch, 1 jaar
Vormvereisten: Gereguleerd; strenge vormvereisten (GAAP +
standaardschema jaarrekening)
o Management accounting/Analytisch/Kostprijsboekhouden
Gedetailleerde verslagen over delen vh bedrijf (producten, afdelingen, landen),
vaak op dagelijkse of wekelijkse basis
, Intern gebruik
Tijdspanne: Actueel, toekomstgericht, 1 à 15 jaar
Vormvereisten: Geen regels, systemen en info bepaald door management
om tegemoet te komen aan strategische en operationele behoeften
- Accountant in praktijk
o Gecertificeerde accountants/belastingadviseurs/(fiscaal) accountants
In dienstverband: Met ontvangst salaris
Zelfstandig: In ruil voor honorarium; beschermende titels
Lid van ITAA (Institute for Taks Advisors and Accountants)
o Bedrijfsrevisoren
Lid van IBR (Instituut voor Bedrijfsrevisoren
Zelfstandig: In ruil voor honorarium
- Algemeen Aanvaarde Boekhoudkundige Beginselen
= Geheel van afspraken die zijn overeengekomen om op enige consistente manier
gebeurtenissen te boeken
o Boekhoudkundige entiteit
Afzonderlijke economische eenheid
Helpt om te bepalen of gebeurtenis binnen of buiten entiteit valt
Bv Rechtspersonen, groep van vennootschappen, zelfstandige ! NIET eigenaar
o Boekhoudkundige transactie Gebeurentis die:
Financiële toestand beïnvloedt
Betrouwbaar in geld is uit te drukken
Bv Aankoop laptop ! NIET nieuwe werknemer Weet niet hoeveel geld die ons gaat
opleveren
2. De Balans
= Financiële positie en vermogenstoestand van onderneming op een welbepaalde dag
- Boekhoudkundige gelijkheid
= Iedere transactie heeft invloed op ten minste twee componenten van de bezittingen
en/of financieringsbronnen
o Actief = passief
o Bezittingen = Eigen vermogen + Schulden
o Basis voor dubbel boekhouden
- Drie afdelingen
o Bezittingen
Waar naartoe?
Bv Machines, voorraden, handelsvorderingen, bankrekeningen
o Eigen vermogen
Overblijvende claim, na aftrek schulden, van aandeelhouders
Bij oprichting: = Geïnvesteerde bedrag door aandeelhouders
Bij Besloten vennootschap = Inbreng
Bij Naamloze vennootschap = Kapitaal
, o Schulden
= Vreemd vermogen
Economische verplichtingen tov buitenstaanders
Bv Leveranciers, leningen
- Rekeningen
o Bv Installaties, voorraden, bank, handelsvorderingen onder bezittingen
o Bv Leveranciers, leningen onder schulden
o Bv Inbreng onder eigen vermogen
3. Juridisch kader
- Wetgeving
o 2 stromingen
Angelsaksisch model
Industrialisatie vereist extra kapitaal
Financiers informatie verschaffen
“Common law” = Gewoonterecht (vanuit beroepsbeoefenaars)
o Continentaal-Europees model
Informeren en beschermen van schuldeisers
“Code/civil law” = Bewijsrecht
o WER (Wetboek Economisch Recht)
Elke onderneming moet passende boekhouding doen afhankelijk van hun
aard en omvang
Vereenvoudigde boekhouding
Aankoop-, verkoop- en financieel dagboek; een inventaris;
jaarrekening: vorm en inhoud vrij; geen verplichting tot
openbaarmaking
Enkel mogelijk als omzet < 0,5 miljoen, anders volledige
boekhouding
Volledige (dubbele) boekhouding
Jaarrekening (balans, resultatenrekening en toelichting)
o Standaard formaat
o Verplichting tot neerlegging en openbaarmaking bij
Balanscentrale van de Nationale Bank van België (NBB)
Specifieke regels voor o.a. banken, vzw’s, ziekenhuizen
- Drie categorieën ondernemingen
o Natuurlijke personen die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefenen
~ Eenmanszaken
In principe iedere zelfstandige o.a. bestuurders, beoefenaars van vrije beroepen
bv kunstenaars
Eenvoudig op te richten
Geen minimum startkapitaal
Onbeperkte aansprakelijkheid
Personenbelasting
Vereenvoudigde boekhouding
Geen openbaarmaking jaarrekening
o Rechtspersonen / Vennoten
Afzonderlijke rechtspersoonlijkheid