Wat zijn de kenmerken van het sociaal recht? (FOPDAS) (p16-26)
1 Originele rechtsbronnen en/of rechtsfiguren
In het sociaal recht vindt men rechtsfiguren die in andere rechtstakken
niet worden aangetroffen. Als voorbeeld hiervan kan worden verwezen
naar:
CAO (=overeenkomst tussen 1 of meer representatieve WNorganisaties en
een of meer WG of een of meer WGorganisaties)
Kan ook bindend zijn voor niet betrokken partijen
Principe van de relativiteit vh contractenrecht deels verlaten
(overeenkomst enkel bindend voor contracterende partijen)
Arbeidsreglement (=soort van huishoudelijk reglement in alle
ondernemingen van de private en publieke sector tav het personeel)
Verordeningsbevoegdheid van sommige sociale zekerheidsinstellingen.
RIZIV heeft verordeningsbevoegdheid waarmee ze KB’s kan wijzigen (id
ziekteverzekering)
Paritair beheer= Sociale partners mogen mee ‘besturen’ van sociale
zekerheidsdiensten.
‘Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie’= het wettelijk stelsel van de
openbare overlegorganen voor WGs en WNs in de bedrijfstak en op
nationaal niveau. Maken hiervan deel uit: de NAR, de CRB, de Sociaal-
economische raad voor Vlaanderen, de Economische en Sociale raad voor
het Brussels Hoofdstedelijk gewest en de paritaire comités.
2 Autonomie van het sociaal recht
Het sociaal recht bezit een eigen cohesie en wetmatigheid, hoewel deze
autonomie niet volledig is. Voor de oplossing van sociaalrechtelijke problemen
soms terugvallen op administratief recht, verbintenissenrecht, strafrecht
naargelang het geval.
3 Een mengeling van het publiek recht en het privaatrecht
Sociale zekerheidsrecht:
- Publiekrecht (grotendeels): Regelt de verhouding van de sociaal verzekerde tov een SZ
instelling.
- Privaat recht: Overeenkomsten tussen geneesheren en ziekenfondsen bepalen o.m. de
rechten voor de sociaal verzekerden.
De combinatie: toekenning leefloon
Arbeidsrecht
- Privaatrecht: Arbeidsovereenkomstenrecht, cao, regeling jaarlijkse vakantie +
vakantiegeld voor bed
- Publiekrecht: AVV cao, strafrechterlijk, werking vd Arechtbanken, jaarlijkse vakantie voor
arb (via SZ)
4 Dwingend recht
Wél keuze: Met wie AO sluiten + welke functie
Maar, ¾ van het sociaal recht is dwingend recht (ten voordele van een bepaalde
1
, groep)
Soms openbare orde recht: ten voordele van het algemeen belang
Het arbeidsovereenkomstenrecht is veelal van dwingend recht tvv de
werknemer (indien bepalingen de rechten van de WN inkorten/verplichtingen
verzwaren= nietig)
5 Overvloed aan strafbepalingen (miskenning recht -> misdrijf)
Belgisch sociaal recht: Alles is strafbaar, niet enkel wat zeer ernstig is. Niet altijd
gevangenis, kan adm boete zijn (zie verder).
6 Federaal recht (overwegend), soms gemeenschaps- of
gewestelijk recht
Bevoegdheid gemeenschappen bv: taalgebruik in sociale verhoudingen,
beroepsbijscholing, arbeidsverhoudingen in het onderwijs
Bevoegdheden gewesten bv: arbeidsmarktbegeleiding van leefloners, controle op
beschikbare werklozen = arbeidsbemiddeling
Leg uit: toegang tot de Belgische arbeidsmarkt en specifieke markten
(bv haven). (p26-29)
Binnen Europese Economische Ruimte = vrije verkeer van werknemers.
= Afschaffing van elke discriminatie tussen WN van de lidstaten op grond van
nationaliteit op het vlak arbeidsvoorwaarden (werkgelegenheid, beloning,…)
Buiten de E.E.R.: strikte normen
= Doel: bescherming nationale arbeidsmarkt + stabiliteit tussen vraag en aanbod
Systeem van arbeidsvergunningen en arbeidskaarten.
WG moet voor een in het buitenland verblijvende werknemer arbeidsvergunning
aanvragen voor toegang tot de nationale arbeidsmarkt. WN moet houder zijn van
een arbeidskaart.
VW voor kaart en vergunning = AO gesloten
Blue card: Vlotte toegang tot grondgebied België voor hooggekwalificeerde WN
uit niet EU-lidstaten.
Vaak immigratie- en aanwervingsstop bij economische crisis (hoge
werkloosheid)
Zie sancties voor WG die niet EU WN illegaal tewerkstellen!
Havencontingent: Binnen de gebieden die reglementair als havengebieden
werden omschreven kunnen de taken van havenarbeid enkel door erkende
havenarbeiders worden verricht. De erkenning als havenarbeider = arbeidskaart
nodig van PC. Deze vergunning wordt aan die arbeidskrachten verleend die
voldoen aan de reglementaire voorwaarden van geschiktheid, opleiding en
beroepsbekwaamheid kan ingetrokken worden
hebben soepele werkloosheidsregelingen, werken normaal op dagbasis, geen
werk = gunstige werkloosheidsregeling
(Bewijs van de individuele arbeidsovereenkomst) Welke AO en
bedingen moeten schriftelijk zijn? (p52-53)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lindekerckhofs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.