Samenvatting
Samenvatting Spraak: diagnostiek - ontwikkeling spraakklankstoornissen
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Dit is een samenvatting van het van Spraak: diagnostiek van het deel van de ontwikkeling van SKS.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Spraak: diagnostiekBoek: Articulatie- en fonologische stoornissen – Rik Elen en Eric Manders
HC1 Algemeen kader SKS en Fonologische stoornissen en ANO-SKS
1. Articulatie- en fonologische stoornissen
1.1 Definitie, prevalentie en incidentie van articulatie- en
fonologische stoornissen
Articulatiestoornis: als de articulatiebewegingen bij de spraakklankproductie de normale
doelposities niet benaderen.
Fonologische stoornis: heeft te maken met het correct toepassen van regels.
Prevalentie: 3j: 15.6%
6j: 3.8%
1.2 Ziekte- en leermodel als verklaring voor afwijkend
articulatiegedrag
Wat is afwijkend?
Statistische benadering: wanneer het te ver afwijkt van de norm, van het gemiddelde.
Ziektemodel: alles wat afwijkt van de norm wordt als ziekteverschijnsel of symptoom beschouwt.
Leermodel: eerder vage grens tussen normaal en afwijkend. Zowel normaal als afwijkend articuleren
zijn gedragingen die ontstaan zijn obv leerprincipes. Hierbij zijn er eerder sociaal-culturele normen.
Vb: bouwvakker zal niet dezelfde strenge normen hanteren als een radiopresentator.
1.3 Spraakklankstoornissen
Dyslalie
Dysglossie
Dysartrie
Apraxie
1. Dyslalie
~ Functionele articulatiestoornis
- Grootste groep
- Oorzaak: Allicht ontstaan door foutief/ niet/ onvoldoende leren
2. Dysglossieën
- Oorzaak: afwijking thv articulatieorganen. Vb: te kort tongriempje, tandafwijkingen
3. Dysartrieën
- Oorzaak: probleem met de bezenuwing en dus met aansturing van de articulatoren.
4. Apraxie
- Kan beschouwd worden als programmeringsstoornis en kan verworven of aangeboren zijn.
Hierbij is er een probleem met het willekeurig initieren en uitvoeren van spraakbewegingen
ten gevolge van een hersenletsel.
1
,(dysaudie = als articulatiestoornis secundair is aan een gehoorprobleem.)
Wat kenmerkt ano- sks?
• Algemene bewegingsfouten
Foutieve articulatiebasis
Foutieve articulatiegebieden en -punten
Slappe articulatie
Gespannen articulatie
• Specifieke fonetische stoornissen
indeling obv fonetische en fonologische sks
1.3.1 Fonetische stoornissen
- Functioneel van aard: geen duidelijke oorzaak
- Gevolg van andere organische of structurele belemmering. Vb: schisis. Verklaring
wordt dan gezocht in het leren.
- Sommige auteurs pleiten voor enkel gebruik van fonetische stoornis indien er niet-
standaard spraakklanken worden gerealiseerd. (malfonen). Zij willen deze term
behouden voor distorties die bvb de betekenis van het woord niet aantasten.
- Anderen: fonetische articulatiestoornis opdelen in verschillende soorten fouten
Omissies: klank weglaten
Substituties: vervangen
Distorties: afwijkend gerealiseerd
Addities: toevoegen
(staan in volgorde van ernstigheidsgraad)
- Multiple dyslalie: indien er zodanig veel fouten worden gemaakt tegen
spraakklanken. Vb: klinkerspraak, hottentotisme.
Klinkerspraak: alle consonanten worden weggelaten. Vb: ik ga naar school wordt dan i a a
oo.
Hottentotisme: de t wordt hierbij vaak als substitutie klank gebruikt. Vb: ik ga naar school
wordt dan: itatatot.
Veralgemeende verstemlozing: alle of de meeste stemhebbende consonanten worden
hierbij stemloos gemaakt.
Enkelvoudige stoornissen
Aangeduid door griekse benaming van de klank, gevolgd door -cisme of tisme
1. Sigmatismen: fouten tegen de [s] en [z]. sigmatismus lateroflexus is een combo van
interdentaliteit en lateraliteit.
2. Rhotacismen: fouten tegen de [r]
3. Lambdacismen: problemen met uitspraak van de [l]
4. Kappacismen: gouten tegen de [k]-klank, vaak bij kinderen met gehemeltespleet.
5. Gammacisme: fouten tegen de [ɣ]
2
, 1.3.2 Fonologische stoornissen
Meest voorkomende: clusterreductie, stopping, depalatalisatie, fronting, gliding, deletie van finale
conconante, velare assimilatie.
3 types
1. Vertraagde fonologische stoornis
= fouten die worden aangetroffen worden normaal vastgesteld bij een veel jonger kind.
2. Atypische fonologische stoornis
3. Inconsistente fonologische stoornis
Ongewone processen
Weglating van de initiale consonant is volgens verschillende auteurs een vaak voorkomend
ongewoon proces.
Idiosyncratische fonologische ontwikkeling = kind gebruikt processen die men slechts zeer
uitzonderlijk bij één of bij enkele kinderen aantreft.
Atypical cluster reduction = uit een cluster wordt een ongewoon element weggelaten. Vb: stop
wordt sop waar we eerder top zouden verwachten.
Chronologische mismatch = vroegere processen zijn er nog terwijl latere processen reeds verdwenen
zijn.
1.4 Impact van articulatie en fonologische stoornissen
Sociaal-emotioneel
- Commentaar van familie, vrienden
- Uitgesloten worden
- Frustraties
- Laag zelfbeeld => school, werk
Beroepsmatig
- 80% minder keuze uit jobs
- Werkgever kiest degene zonder sks
- Mate van bestraffing
- Niveau 1 – articulatorische vereisten
- Niveau 2 – persoonlijke gevoelens
- Niveau 3 – overbescherming
- Niveau 4 – stereotiepe of vooringenomen luisteraarsattitudes
- Niveau 5 – attitudes van de articulatiegestoorde spreker
- Niveau 6 – opvallendheid van het spraakprobeem
- Niveau 7 – mate van onverstaanbaarheid
Interpersoonlijke effecten
- Verschillende culturen, verschillende opvattingen
- Stap 1: bewustwording van het probleem
- Stap 2: aanvaarding van het probleem
- Stap 3: professionele hulp zoeken
Reactie kind met SKS:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fienversmissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77973 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen