Definitie belasting
2 hoofdkenmerken:
Financieel doel: inkomsten verwerven om de openbare dienstverlening te financieren
Dwingend karakter: wordt éénzijdig opgelegd & niet vrijwillig. Afdwingbaar via
administratieve of strafrechtelijke sancties
Retributies =/ belastingen
Bij een retributie is er een individuele tegenprestatie, bij een belasting niet
bij een retributie kiest men vrijwillig om gebruik te maken van een bepaalde dienst
Gemeentebelastingen
= de door de gemeente zelf geheven belastingen waarvan de opbrengst ook aan de
gemeente toekomt
Concurrerende belastingen
o Belastingen waarvan het object ook door een andere overheid belast wordt
o Bvb: opcentiemen op de pb, OV, sommige gewestbelastingen
Eigen gemeentebelastingen
o De gemeenteraad moet de financiële behoefte/financiële doel
verantwoorden
o Kleinere belastingen
Fiscale autonomie
Art 41 GW
Gemeentelijke of provinciale belangen worden door de gemeenteraden (of
provincieraden) geregeld volgens de beginselen die bij de Grondwet werden
vastgesteld
Art 162 GW
De wet verzekert de toepassing vd volgende beginselen:
o De bevoegdheid vd gemeenteraden & provincieraden voor alles wat van
provinciaal en van gemeentelijk belang is
o Het optreden vd toezichthoudende overheid of vd federale wetgevende
macht om te beletten dat de wet wordt geschonden
Art 170 GW
Geen belasting ten behoeve vd Staat kan worden ingevoerd dan door een wet
Geen belasting ten behoeve vd gemeenschap/gewest kan worden ingevoerd dan
door een decreet
Geen belasting kan door de provincie worden ingevoerd dan door een beslissing van
haar raad
Geen belasting kan door de agglomeratie, de federatie van gemeenten en de
gemeente worden ingevoerd dan door een beslissing van hun raad
, Algemene regel: de gemeente heeft de volledige vrijheid om belastingen te heffen, het
verbod is de uitzondering
De gemeenteraad bepaalt:
de aard vd belasting,
de belastbare materie,
de toepassingsvoorwaarden
evt vrijstellingen
hierdoor bestaan er veel verschillende gemeentebelastingen
Beperkingen van deze vrijheid:
Grondwettelijke bevoegdheidsbeperkingen
Fiscaal gelijkheidsbeginsel: art 172 GW: “alle Belgen zijn gelijk voor de wet”
o Eenieder die zich in eenzelfde situatie bevindt moet op dezelfde wijze worden
belast
o Nagaan of de ingestelde ongelijkheid aan een aantal criteria voldoet:
Objectief zijn
Kennelijk en redelijkserwijze relevant gelet op en in functie van de
aard en het doel vd belasting
Rekening houden met de gevolgen vd belasting en met aspecten van
vergelijkbaarheid & evenredigheid
Territoriale beperkingen = de gemeente heeft slechts de vrijheid om belastingen te
heffen binnen de grenzen van de eigen gemeente
Fiscaal legaliteitsbeginsel
o Formeel legaliteitsbeginsel = alleen het verkozen orgaan (=gemeenteraad) kan
belastingen instellen, de gemeenteraad kan deze bevoegdheid niet
overdragen aan het uitvoerend orgaan (= college van burgemeester &
schepenen)
o Materieel legaliteitsbeginsel = de gemeentebelasting moet in lijn zijn met alle
grondwettelijke en wettelijke bepalingen/beperkingen
Wettelijke bevoegdheidsbeperkingen
Eenjarigheidsbeginsel
o Voor de gemeentebelasting bestaat geen grondwettelijk
eenjarigheidsbeginsel, wel voor de federale en regionale belastingen
o De fiscale eenjarigheid
= de regels die door de belastingen worden ingevoerd zijn slecht voor
één jaar geldig, ze moeten jaarlijks door de wetgever worden verlengd
o De begrotingstechnische eenjarigheid
=de begroting moet voor het volgende jaar jaarlijks door de
gemeenteraad/provincieraad worden goedgekeurd
o De gemeentebelastingen moeten niet jaarlijks gestemd worden
o De geschatte ontvangsten moeten jaarlijks in de begroting geraamd worden
, Wettelijke beperkingen opgenomen in het WIB of WIGB: Art 162 GW: de wetgever
kan bepaalde belastingen verbieden indien deze de wet schenden of het algemeen
belang schaden:
o De gemeenten mogen geen belastingen heffen op de materies die
onderworpen zijn aan inkomstenbelastingen (pb, VenB, rechtspersonenbel,
bel op niet-verblijfhouders) + ook niet het ki gebruiken als
berekeningsgrondslag
2 uitzonderingen: de opcentiemen op de OV & de aanvullende pb
o Geen belastingen heffen op vee
o Geen belastingen op invoer, uitvoer, doorvoer, opslag & productie van
goederen
o Geen opcentiemen heffen op de verkeersbelasting
o Geen gemeentebelastingen op spelen en weddenschappen (muv
paardenwedrennen)
Subjectieve bevoegdheidsbeperkingen = bepaalde belpl (subjecten) worden niet aan
gemeentebelastingen onderworpen:
o Diplomaten en consulaire agenten
o Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden
o Sommige overheidsinstellingen door hun oprichtingswet (bvb NMBS-holding,
infrabel, RSZ, RIZIV, RVA
o Openbare instellingen die door hun oprichtingswet gelijkgesteld zijn met de
staat (Fonds voor Arbeidsongevallen, Rijksdienst voor Pensioenen, Bpost,
VRT, MIVB)
o Sommige overheidsinstellingen zijn alleen vrijgesteld van belastingen die
verband houden met hun activiteiten (De Lijn, Watergroep,…)
Beperkingen omwille van Europese en supranationale normen
o Verdragen ter vermijding van dubbele belasting bepalingen ivm de
gemeentelijke opcentiemen
o Gemeentelijke opcentiemen toegelaten op de pb ook te heffen op de bij
verdrag vrijgestelde beroepsinkomsten
Verdrag met Nederland, Frankrijk, Duitsland & UK
Beperking omwille van het bestuurlijk toezicht
Lokale overheden staan onder toezicht van de hogere overheden
Ontstaan van de gemeentebelasting
De belasting kan slecht ingevoerd worden door een beslissing vd raad
er moet dus gestemd worden door de leden om een goedkeuring te hebben
Een belastingsreglement moet minstens de volgende gegevens bevatten:
Belastbaar feit of de belastbare grondslag
Het aj (of jaren) waarop de belasting betrekking heeft
Aanwijzing vd belastingplichtige
De aanslagvoet en de berekeningsbasis (x euro fft, per toestel, per woning,…)
De wijze van inning (kohieren of contant)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hogentstudent99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.