Taal en Meertaligheid
Krachtlijn ‘Talendidactiek’
Didactiek taal & vreemde talen
Ontwikkelingsfasen bij natuurlijke taalverwerving
- Belangrijke invalshoeken
o Beschrijven v welke evolutie kinderen doormaken
o Hoe zit het achterliggende verwervingsproces in elkaar
- Leerkracht
o Belangrijk om verschillende ontwikkelingsfasen bij natuurlijke taalverwerking te
weten + achterliggend proces taalontwikkeling stimuleren
- Prelinguale of voortalige periode
o Geen woorden
o Klanken om zicht uit te drukken expressieve functie
o Klanken om aandacht te trekken appellerende/communicatieve functie
o Ontwikkeling van spraakvermogen
o Evolutie communicatie binnen sociaal – interactioneel kader
o Stadia in de sociaal - interactionele ontwikkeling
3 mijlpalen
1) Vooral kijken sociale glimlach
2) Protoconversaties (6 maanden)
Geluid bij maken van oogcontact beurtstructuur
3) Interactie met persoon of voorwerp (9maanden) wederzijdse interactie
Gebruik v dezelfde klankcombinatie symboolbewustzijn v taal eigen
betekenis aan de klankcombinaties
o Fasen in ontwikkeling v spraakvermogen
1) Huilen/schreien
Tot 6 weken na geboorte
2) Vocaliseren
6weken – 4 maanden
Geluidjes welbehagen- of comfortgeluiden
3) Vocaal spel
Articulatoren
Manieren om productie klanken te beïnvloeden
4) Brabbelen
Produceren v opeenvolgingen v (bijna) identieke syllaben (mede gevolgd door
klinker)
Klemtonen & zinsmelodieën
Universeel
- Linguale of talige periode (v 1 jaar)
o Vroeglinguale fase (1 – 2,5 jaar)
Van brabbelen 1ste woorden
Bestaande woorden gebruiken + juiste betekenis toe kennen
Classificeren
Herkennen & benoemen v individuele voorwerpen verzamelen v
voorwerpen in een categorie (klassen v dingen benoemen)
Eenwoordzin (tot 1,5j)
Woorden geïsoleerd gebruiken
, Woorden om hele zin uit te drukken (mededeling, vraag)
Einde woorden om eigenschap weer te geven, verwijzen naar iemand
die of iets dat afwezig is
Tweewoordenzin (1,5 – 2j)
2 woorden combineren om uit te drukken staan in onderlinge relatie
1ste grammaticaregels
Uitbreiding woorden schat (500)
Meerwoordenzin (2 -2,5j)
Dialoog met vertrouwde volwassenen
Geen lid-, voeg-, bij-, voornaamwoorden, voorzetsels, hulpww
o Differentiatiefase (2,5 – 5j)
Verfijnen taalbeheersing + breiden uit
Zoeken verklaringen voor woorden
In fantasiewereld (taal/ zelfverzonnen woorden, neologismen !!!)
o Voltooiingsfase (5 – 9j)
Niet alleen natuurlijke manier taal verwerven ook onderwijs in taal krijgen op
school + leren lezen & schrijven
Vorderingen in bepaalde klankcombinaties
Meer abstractere begrippen
Beheersen beter de uitzonderingen
Nadenken over taalgebruik + bijhorende taalstructuren
Ontwikkelen taalbeschouwelijk vermogen
Samenhangende verhalen vertellen inlevingsvermogen
- Kritiek periode
o Moedertaal sterk verbonden aan 1ste 7 levensjaren
o Niet of nauwelijks met taal in contact geen volledige taalverwerking
Hoe verloopt taalverwerving
- Klassieke taalverwerving theorieën
o Complex samenspel v imitatie, creatieve constructie & sociale interactie
- Hoe verloopt taalverwerving? Hedendaagse kijk
o Wat is een taal verwerven?
Mens de vaardigheid opbouwt om taalvormen te verbinden aan sociale
betekenis
Taalvormen via verschillende manieren worden gekneed & gecombineerd
Andere situatie andere boodschap
Allerlei betekenisnuances herkennen of creëren
Kennis, vaardigheden & attitudes
Fonetische/fonologische aspecten
Semantische aspecten
Morfologische & grammaticale aspecten
Sociale/pragmatische aspecten
Taal heel veel verbindingen met elkaar
Taal verwerven met je hele mens-zijn
o Taalverwerving: Actief, geleidelijk, grillig proces
Stevige uitdaging veel tijd
Taalsignalen opvangen, interpreteren, ontrafelen patronen vinden
, Sociale betekenis v taal gericht
Taalvormen begrijpen aandacht inbedding, hoeveelheid
Verschillende patronen structuur eigenzinnige manier combineren
Niet alle patronen, aspecten tegelijk oppikken stelselmatig
Geleidelijke taalontwikkeling horen ‘fouten bij’ ontwikkelingskenmerken
o Kracht van interactie
Ondersteuning v omgeving
Hoeveelheid + kwaliteit
Taalaanbod inspeelt op interesses + nieuwe elementen sterk
Interactieve ondersteuning
Samen hardop nadenken over uitvoeren v taaltaken, regels v taalsysteem
o Meerdere talen leren
Veel tijd & energie
Leggen heel veel verbindingen tussen verschillende talen
Talen moeten onderhouden worden taalcompetentie kan vervagen
o Verschillen tss taalleerders
Grote verschillen tss mensen qua snelheid, niveau verschillende factoren
1) Cognitieve factoren
o Beter ontwikkeld oor, beter lezen, sterker geheugen, …
2) Socio – emotionele factoren
o Sociaal veel interactiemogelijkheden
o Bang om fouten te maken, onbegrip niet duidelijk durven maken, …
3) Motivatie
4) Verschil leerstijl
o Visueler, auditief, beter patronen ontdekken, …
Niet alleen aangeboren verschillen maar ook verschillen tss omgevingen
waarin ze taal gebruiken/leren
Lager taalvaardige leerders pikken veel op van hoger taalvaardige klasgenoten
Taalverwerving cumulatief
Taalleerder bouwt steeds verder op wat hij al verworven heeft
Interactieve ondersteuning die aansluit op behoeften kan die
omhoogtrekken
o Levenslang taalleren
Blijven taal leren zolang brein actief is
Aaneenschakeling v 1000 kleine interacties
de
- 2 – en vreemde taalverwerving
o 2de taal
Taal die niet je moedertaal is, wel dominant is in omgeving v taalleerder
o Vreemdetaal
Taal niet de moedertaal is en ook niet dominant in omgeving v taalleerder
o FLE
Frans, vroeger 2de taal want dominant aanwezig in samenleving, nu meer
vreemde taal geworden
Francais langue étrangère
o NT2
Ned voor anderstalige lln een 2de taal omdat deze taal dominant aanwezig is in
schoolomgeving