Samenvatting Alle examenstof voor het CE Griekse taal en cultuur 2022
98 keer bekeken 2 keer verkocht
Vak
Grieks
Niveau
VWO / Gymnasium
In dit document vind je alles wat je moet weten voor het Centraal Eindexamen Griekse taal en cultuur 2022. Alle Griekse teksten zijn vertaald en voorzien van aantekeningen, alle Nederlandse teksten zijn samengevat. Het document is samengesteld door twee eindexamenleerlingen, gebaseerd op de syllabu...
vr 20 mei 9.00 – 12.00
di 21 juni 9.00 – 12.00
wo 6 juli 9.00 – 12.00
,CE Grieks 2022
Inhoudsopgave
INHOUDSOPGAVE......................................................................2
1 OVER DE ILIAS........................................................................4
2 GEKRENKT EERGEVOEL VAN TWEE GRIEKSE AANVOERDERS.......5
Prooemium.......................................................................................................................................................5
Chryses.............................................................................................................................................................5
Een botte afwijzing...........................................................................................................................................5
Pestepidemie....................................................................................................................................................6
Achilles' voorstel...............................................................................................................................................6
Calchas.............................................................................................................................................................7
Oorzaak van de pestepidemie..........................................................................................................................7
Agamemnon eist een vergoeding....................................................................................................................8
Reactie van Achilles..........................................................................................................................................8
Agamemnon blijft bij zijn eis............................................................................................................................9
αρετη, τιμη en αιδως.....................................................................................................................................10
3 KENMERKEN VAN HET HOMERISCHE EPOS..............................11
4 HET LOT VAN TROJE...............................................................12
Op de Olympus...............................................................................................................................................12
Athene en Hera woedend...............................................................................................................................12
Voorstel van Zeus...........................................................................................................................................12
Reactie van Hera............................................................................................................................................13
Het lot van Troje bezegeld.............................................................................................................................13
5 IN TROJE............................................................................... 16
6 PATROCLUS' NOODLOT..........................................................18
… en door Euphorbus......................................................................................................................................18
… en door Hector............................................................................................................................................19
Honende woorden..........................................................................................................................................20
Voorspelling van een stervende.....................................................................................................................20
De strijd gaat door.........................................................................................................................................21
Goden en mensen...........................................................................................................................................21
Dubbele motivatie en het noodlot.................................................................................................................22
7 HOMERUS EN DE HOMERISCHE KWESTIE.................................23
Wie was Homerus?.........................................................................................................................................23
Waardering in de Oudheid.............................................................................................................................23
De homerische kwestie...................................................................................................................................23
8 DE DOOD VAN HECTOR..........................................................24
Een patstelling................................................................................................................................................25
Hectors lot is beslist........................................................................................................................................26
Athene misleidt Hector...................................................................................................................................26
Zoals wolven en schapen................................................................................................................................28
Het gevecht begint.........................................................................................................................................29
Hector ontdekt het bedrog.............................................................................................................................30
Een dodelijke wond........................................................................................................................................30
Laatste woorden............................................................................................................................................31
2
,CE Grieks 2022
9 DE ILIAS EN DE WERKELIJKHEID..............................................33
10 PRIAMUS EN ACHILLES.........................................................34
Bijna gaat het fout.........................................................................................................................................35
Het losgeld en het lijk worden uitgewisseld...................................................................................................36
Niobe..............................................................................................................................................................37
Rouwklachten van Andromache....................................................................................................................38
Rouwklachten van Hecuba.............................................................................................................................39
Rouwklachten van Helena..............................................................................................................................39
11 DE ILIAS EN HET VERVOLG...................................................42
3
,CE Grieks 2022
1 Over de Ilias
1.1 Het epos
Een epos is een verhalend gedicht dat vertelt over roemrijke gebeurtenissen en helden in
een ver verleden. De wereld waarin de gebeurtenissen zich afspelen, is 'extra': grote en
schitterende paleizen, mooie vrouwen, sterke helden enzovoort.
Daarnaast spelen goden een belangrijke rol in een epos. Ze wonen op de Olympus en sturen
vaak handelingen van een afstand. Soms dalen ze persoonlijk naar de mensen af (denk maar
aan Apollo en Patroklos).
Een ander kenmerk van een epos is dat het een lang gedicht is. De Ilias telt ongeveer 15.000
versregels, de Odyssee 12.000, beiden verdeeld over 24 boeken. Ondanks de lengtes hebben
beide epen wel een centraal thema: in de Ilias is dat de wrok van Achilles, in de Odyssee de
terugkeer van Odysseus.
Nog een kenmerk is het metrum waar een epos in is geschreven. Bij Griekse (en Romeinse)
epen is dat de dactylische hexameter.
1.2 De voorgeschiedenis van de Trojaanse oorlog
Op de bruiloft van Peleus en Thetis waren alle goden uitgenodigd behalve Eris, de godin van
de ruzie. Zij kwam toch en wierp een gouden appel met het opschrift 'voor de mooiste'
tussen de bruiloftsgasten. Drie godinnen vonden dat de appel aan hen toekwam. Omdat
Zeus geen beslissing wilde nemen, werd Paris aangewezen om te bepalen wie van de
godinnen recht had op de appel. De godinnen probeerde Paris te beïnvloeden: Hera
beloofde hem macht, Athene beloofde hem overwinningen in de oorlog en Aphrodite
beloofde hem de mooiste vrouw ter wereld, Helena. Paris liet zich door dit laatste aanbod
verleiden en gaf de appel aan Aphrodite.
Helena was de vrouw van Menelaüs, de koning van Sparta. Paris schaakte Helena en bracht
haar naar Troje. Daarop verzamelden de Griekse helden zich onder leiding van Menelaüs'
broer Agamemnon, de koning van Mycene, voor een expeditie tegen Troje. Met een vloot
van ongeveer twaalfhonderd schepen vertrok het leger naar Troje. Tien jaar lang belegerde
de Grieken de stad. De Ilias beschrijft een periode van 51 dagen in het laatste jaar van de
belegering.
4
, CE Grieks 2022
2 Gekrenkt eergevoel van twee Griekse
aanvoerders
2.1 Begin van de ruzie
Prooemium
Uit het prooemium halen we het
Zing over de wrok, godin, van de zoon van
hoofdthema van de Ilias: de wrok van
Peleus, Achilles, de vervloekte (wrok), die voor
Achilles. Dit wordt benadrukt door het
de Grieken oneindig veel smarten veroorzaakte
woord Μηνιν helemaal vooraan te
en vele krachtige zielen van helden naar Hades
zetten.
slingerde en henzelf tot prooi maakte voor
honden en alle roofvogels, en zo werd het plan
In het prooemium maken we kennis
van Zeus uitgevoerd, vanaf het moment (dan)
met een chiasme (= kruisstelling): het
dat zij voor het eerst met elkaar braken nadat ze
omdraaien van de woordvolgorde.
ruzie hadden gekregen, de zoon van Atreus, de
Vaak bijvoeglijk naamwoord en
heerser van de mannen en de stralende Achilles.
zelfstandig naamwoord
Chryses
Chryses gebruikt veel tekst
Wie dan van de goden bracht hen beiden bij elkaar om
om slechts één verzoek te
in/met ruzie te strijden? De zoon van Leto en Zeus; want
doen. Hij stelt eerst de
nadat hij boos geworden op de koning, veroorzaakte hij
Grieken gunstig met zijn
een slechte ziekte in het legerkamp, en de manschappen
goede wensen.
stierven, omdat de zoon van Atreus de priester Chryses had
Het verzoek dat hij doet is
beledigd; want die was gekomen naar de snelle schepen
simpel: hij wil dat ze zijn
van de Grieken om zijn dochter vrij te kopen en terwijl hij
dochter vrijlaten. Hij zet dit
onmetelijk veel losgeld bracht, terwijl hij de banden van de
kracht bij door middel van
van verre treffende Apollo in zijn handen had bovenaan
het losgeld en eerbied voor
een gouden staf en hij smeekte alle Grieken, en vooral de
Apollo.
twee beide zonen van Atreus, de (twee) aanvoerders van
de manschappen: “Zonen van Atreus en andere Grieken
Zoon van Leto en Zeus =
met goede scheenplaten, mogen de goden die de huizen op
Apollo. Apollo stond aan de
de Olympus bewonen het jullie geven de stad van Priamus
kant van de Trojanen,
te verwoesten en ongedeerd naar huis te komen; maar
omdat Chryses niet werd
mogen jullie voor mij mijn geliefde kind vrij laten en neem
geerd door Agamemnon.
dit losgeld aan, terwijl/omdat jullie ontzag hebben voor de
zoon van Zeus, de van verre treffende Apollo.”
Een botte afwijzing
Agamemnon vertelt
Toen stemden alle andere Grieken ermee in eerbied te hebben
aan Chryses dat
voor de priester en het prachtige losgeld aan te nemen; maar niet
Chryseïs bij hem
beviel het de zoon van Atreus Agamemnon in zijn hart, maar hij
oud zal worden; ze
stuurde hem smadelijk weg en gaf hem een krachtig dreigement
werkt en slaapt met
mee; “Laat ik jou niet aantreffen, oude man, bij de holle schepen óf
hem.
terwijl je nu blijft rondhangen óf terwijl je later weer komt, want
dan zal zeker de staf en de band van de god jou niet helpen; en
haar zal ik niet vrij laten; eerder zelfs zal de ouderdom op haar
5
afkomen in ons huis, in Argos, ver van haar vaderland, terwijl ze
werkt aan het weefgetouw en mijn bed deelt; ga weg, erger mij
niet, opdat je behouden (naar huis) terug gaat.” Zo sprak hij en de
oude man werd bang en gehoorzaamde aan zijn dreigement; en hij
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SiebeHooghof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €20,49. Je zit daarna nergens aan vast.
