Samenvatting
Samenvatting Filosofie - 1ste jaar
- Vak
- Filosofie
- Instelling
- Karel De Grote-Hogeschool (KdG)
Samenvatting Filosofie - 1ste jaar
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
FILOSOFIEEthiek
Ethiek is één van de vier deelgebieden van filosofie.
We hebben ook:
- Taalfilosofie
- Epistemologie (vragen hoe we zaken kunnen weten)
- Ontologie/metafysica (vragen over de realiteit)
- Esthetica (vragen over het schone)
Ethiek houdt zich bezig met: ‘wat is het goede?’.
Hoe kan/moet ik handelen in specifieke situaties om het ‘goed’ te doen?
Waar streef ik naar? Welke doelen kies ik? Vanuit welke waarden kunnen/moeten we als
mens/professional handelen?
Funderingsprobleem
Ethiek betekent ‘het goede’ doen. Hoe moet een goede student leven? Het antwoord kan je
altijd weer in vraag stellen en er is geen definitieve conclusie met een definitieve
argumentatie. Dit noemt men het funderingsprobleem. Je benadert het dus op verschillende
manieren. Je gaat van heel breed, naar een concrete specifieke situatie. Elk antwoord dat
iemand geeft, kan je terug in twijfel trekken. Elk antwoord dat iemand geeft is geen feit. We
kunnen niet zeggen dat dat zo is.
Wanneer we een fundament proberen te zoeken in onze ethische keuzes dat we maken,
merken we op dat er geen fundament is. We missen iets. Mensen streven naar ‘geluk’, dit is
een intrinsieke waarde. Dit heeft geen argumenten nodig. Dit is een eindwaarde. Sommigen
zeggen dat de intrinsieke waarden de fundamenten zijn, maar anderen stellen dit in vraag. Is
geluk de belangrijkste waarde? En dit lost het funderingsprobleem niet op.
Dit betekent dat we deze nooit definitief kunnen beantwoorden.
Het juiste antwoord bestaat dus niet. Het is niet omdat het perfecte antwoord niet bestaat,
dat we niet ons best kunnen doen om te zoeken naar het meest goede antwoord. We
hebben in de voorbije millennia een tal van manieren bedacht om met dit
funderingsprobleem om te gaan.
- Dogmatisme:
Het geloven in één of meerdere dogma’s, die we dan gebruiken als richtsnoer in het
oordelen over ethische kwesties.
Een dogma is dus een opvatting die we niet in vraag wille stellen. Een gedachte,
beginsel, regel, uitspraak… waarvan we de waarheid of geldigheid zonder meer
aanvaarden.
Dogma’s van de kerk, de tien geboden, Maria die maagdelijk is bevallen, het geloof
dat er voor elk probleem een wetenschappelijke oplossing is (opwarming klimaat),
hoe meer keuzevrijheid – hoe gelukkiger we zijn, in een goede relatie maak je geen
ruzie, …
, Er bestaan ook regels en normen die gemaakt zijn in wetten, er zijn dus rechters die
die wetten verkondigen zonder dat in vraag te stellen à dit is geen dogma, want er is
een plaats waar de wetten worden herbekeken en daarom is dat niet dogmatisch.
Die regels zijn veranderlijk.
- Relativisme: een standpunt dat je de kwaliteit van het antwoord op ethische
kwesties eigenlijk niet met elkaar kan vergelijken, omdat ze louter een
weerspiegeling zijn van persoonlijke voorkeur. Geen enkel antwoord is beter of
slechter dan een ander antwoord. Het is een geen stimulans om veel moeite en
energie te steken in de analyse van een ethische kwestie. ‘Het doet er niet toe’. Een
relativist stelt ofwel niks in vraag ofwel alles in vraag. Het neemt geen standpunt in.
Alles is goed of even slecht.
- Universeel uitgangspunt zoeken:
o Kantiaans/beginsel-ethiek (Immanuel Kant): we kijken naar welke
regels/beginselen (zoals anderen niet doden, pijn doen, …). Deze regels
proberen we zo lang mogelijk te volgen.
Een keuze is dus goed als je dit wil volgen vanuit goede
regels/principes/normen/…
o Utilitaristisch/gevolgenethiek (Jeremy Bentham): Het gedrag is goed als het
goede gevolgen heeft. Of zo veel mogelijk bijdraagt tot het geluk van zoveel
mogelijk mensen.
o Deugdenethiek (Aristoteles): gemotiveerd door het cultiveren van een ‘goed’
karakter. Een keuze is goed als die geinspireerd is door het verlangen van een
goede karaktertrek. Je kan de vraag stellen: welke
waarden/deugden/karaktereigenschappen moet een sociaal werker hebben?
Maar heel moeilijk om een ‘deugd’ een voorkeur te geven? Menselijk VS
moedig?
o Zorgzaamsethiek: het gedrag is goed wanneer het bijdraagt in een bepaalde
relatie met zorg. Zorgzaam. Een goede keuze is zorgzaam. The circle of love.
Zodat er een grote mate van verbinding is.
Het zijn zeer interessante invalshoeken, maar het lost het funderingsprobleem niet
op.
- Aanvaarden imperfectie + onderzoeksdialoog: we moeten dus accepteren dat we
het funderingsprobleem niet opgelost krijgen. We moeten wel ons best doen om het
zo goed mogelijk op te lossen. We doen dit door met elkaar in dialoog te gaan. We
gaan het perspectief van zoveel mogelijk betrokkene bij elkaar voegen om hier een
standpunt van te maken. We gaan proberen om die invalshoeken te verwerken. Men
moet dus een grondig inzicht hebben in de breedte en de diepte van de situatie, een
oordeel is nooit perfect. Maar wel kwalitatief om te beoordelen.
Wanneer we met een ethische kwestie te maken krijgen, we kunnen dan nooit een
definitieve conclusie trekken. We kunnen het besluit telkens opnieuw in vraag stellen. Het
juiste antwoord bestaat niet.
Sommige mensen verwachten juist wel een juist antwoord. Dit leidt tot een aantal typische
reacties. Ze zoeken naar het wetenschappelijk probleem, waar je een feitelijk antwoord op
kan geven.
Het is net de kunst om het funderingsprobleem niet uit de weg te gaan. Je blijft eigenlijk
zoeken naar een zo goed mogelijk antwoord.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jokelienwuyts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80796 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen