Samenvatting
Samenvatting alle hoorcolleges Materialiteit, Identiteit en Natuur (SOWCAOSB2030)
- Vak
- Instelling
In dit document heb ik alle hoorcolleges van Materialiteit, Identiteit en Natuur overzichtelijk samengevat voor het tentamen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
pamabels
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Materialiteit, identiteit en natuurGROTE LIJNEN
MIN 1
(Anke Tonnaer, hoorcollege materialiteit versus materie, 1 september 2020)
- Het sociale leven van het object Titanic in heden en verleden zegt iets over wie wij
mensen zijn: levert vragen op over massaconsumptie, commodificering, etc.
- We denken dat we met techniek (industrialisatie, vermogen) de wereld aan
kunnen, maar het zinken van het schip laat ons iets anders zien.
- Idee van onzinkbaar en onverwoestbaar object van culturele geschiedenis,
maar deze bacterie is in staat onze geschiedenis op te eten.
Tweestrijd materiële cultuurstudies betreffende het onderscheid en de relatie tussen
objecten en mensen.
- Ontologische benadering: manier waarop wij mens zijn ten opzichte van elkaar en
ten opzichte van onze omgeving.
- Het verschil tussen de humanistische en posthumanistische benadering ligt op het
punt waar je iets een object gaat noemen.
Humanistische benadering:
- Rol van objecten in sociaal-cultureel leven van de mens: ze kunnen dingen doen
voor de sociale relaties en status van mensen, dus Miller: ‘the things people make,
make people’.
- Nadruk op consumptieve praktijken: gebruik van objecten geeft vorm en
uitdrukking aan cultuur en cultuur weer vorm aan objecten.
- Stilstaan bij invloed van object op de mens, als ‘emancipatie’ van objecten, status en
belang van objecten in wetenschap verhogen. Dus vormende invloed van objecten
op menszijn, maar notie agency/intentionaliteit blijft voorbehouden aan mensen.
Post-humanistische benadering:
- Onderscheid mensen en niet-mensen houdt niet langer stand: ook objecten hebben
agency en dus invloed op hun omgeving en zichzelf.
- Aandacht voor materiële eigenschappen van objecten, want op basis van deze
kenmerken bepalen objecten hun eigen betrekking in relatie tot mensen: wederzijds
transformerende afhankelijkheid tussen object en mens.
- Op het moment dat je start met kijken naar materialen zie je dat het verschil tussen
mens en omgeving wat vervaagt. Het onderscheid is dan niet zo duidelijk aan te
brengen. Als we alleen kijken naar object, lijkt het net alsof een fles alleen maar altijd
een fles blijft, maar het was bijvoorbeeld eerst verhit zand en zal in de toekomst ook
veranderen omdat alle objecten onder invloed staan van de omgeving.
- Door gebrek aan onderscheid tussen mensen en objecten is er ook meer
gelijkheid, minder hiërarchisch perspectief dan in de humanistische
benadering.
- In de posthumanistische benadering begint het met het besef dat wij niet de enige
betekenisgevers zijn: ook andere objecten geven betekenis en leven een eigen leven
1
, buiten ons mensen om. Ze gaan een interactie aan met de omgeving, ver buiten ons
bereik en onze bedoeling.
- Antropoceen: Het tijdperk waarin de mens en al zijn/haar handelen een geologische
impact heeft en een onuitwisbare invloed heeft op de planeet en al het leven.
- Onuitwisbare invloed op aarde, verandering in atmosfeer: stijgen temperatuur,
afname biodiversiteit.
- Hierdoor verandering in stand gezet die zo groot is dat deze beyond our
control is en “bijt de planeet terug’ → René ten Bos: “Tegenwoordig heb je
(...) steeds het gevoel dat de planeet iets doet waar we niet op zitten te
wachten of wat we helemaal niet hebben zien aankomen.”
- We zien onszelf als mens als een uitzondering: human exceptionalism: fundamenteel
verwijderd van alle andere dieren en de rest van de natuurlijke wereld.
- van Dooren: We zien de niet-menselijke wereld als “life forms” in plaats van “forms of
life”
- Benadering materiële relaties veranderen.
- Verschillende waarden van een huis: economisch, sociaal-cultureel, historisch, maar
weinig aandacht voor het feit dat een huis een verzameling van stenen, hout,
fundament is → materialen waarvan een huis gemaakt is: als gathering of lifes
- Ingold, 2010, 5: ‘The real house is never finished. Rather, for its inhabitants it
calls for unremitting effort to shore up in the face of the comings and goings of
its human inhabitants non-human inhabitants, not to mention the weather!’
- Dus aandacht voor eigenschappen van de materialen, veel meer dan alleen
de immateriële betekenisgeving die wij in onze objecten stoppen.
- Centraal: Ruimte voor de beleving van fysieke kwaliteiten (properties
of materials) en kenmerken van objecten en hoe die beleving bijdraagt
aan processen van betekenisgeving.
- Ingold heropent de discussie over materiële cultuur: we leven niet in een
wereld die ‘gevangen’ is in objecten, maar als mensen nemen we deel aan
‘the process of formation’: het hele leven is voortdurend in beweging
waardoor objecten ook hun invloed kunnen uitoefenen op zichzelf en op hun
omgeving. Objecten kunnen voorbijgaan aan mensen, er is ook agency
tussen objecten waar mensen geen rol in spelen.
- We moeten agency niet zien als iets wat door mensen in objecten gestopt
wordt, maar we moeten kijken naar de capaciteiten die al in de omgeving
zitten: slippage from materials to materiality.
- Als we nadenken over materiële cultuur denken we eigenlijk
uitsluitend over immateriële betekenissen: deze worden vastgesteld in
sociale relaties of cognitie → bureau als object van status,
werkgelegenheden, symbool voor arbeidscultuur, etc. maar we slaan
iedere keer de stap over van betekenisgeving die gesuggereerd
worden door de objecten zelf.
- Hierdoor: aandacht voor natuurlijke omgeving die ons mensen altijd omringt.
- We vergeten aspecten bij het kijken naar objecten omdat we vooral stilstaan
bij de immateriële betekenis die wij erop plakken.
2
, - Voorbeeld: we vergeten een belangrijk aspect: de wind. De vlieger is
niet zozeer een vlieger, als wel een vlieger in de wind. Er is veel meer
nodig voor objecten dan de mens, dus ook naar alles waarlangs
interactie, beweging, contact mogelijk is.
- Ingold: Hij heeft kritiek op het feit dat we op het moment dat alleen maar kijken naar
de manier waarop we betekenis geven aan de wereld om ons heen, want hierdoor
vergeten we een heleboel dingen: bv materiële wereld met bacteriën waarin de
Titanic zich nu bevindt, beyond our control.
- Scheiding tussen lichaam en geest is fictie volgens hem.
- Waar is plaats voor je lichaam in de scheiding tussen object en mens? Voorbeeld
Bateson: de blinde met de geleidestok.
- Hermeneutische fenomenologie: hoe de fenomenen zich aan jou voordoen en hoe
jij deze interpreteert.
- Pas dan komt er meer aandacht voor het materiaal en zijn eigenschappen en
op welke sensorische manieren wij daardoor beïnvloed raken. Bv koud water
doet iets met onze sensaties of hoe wij ons voelen en onze ervaringen.
→ zintuiglijke ervaringskennis.
- Problem of agency: Door de focus op de scheiding tussen het object en subject
richt de aandacht zich steeds op de immateriële betekenissen (ipv materiële
eigenschappen) van een object. Objecten worden daardoor levenloze vormen.
- Post-humanistische benadering: er komt een minder sterke hiërarchie tussen
object en subject.
- Ingold: Maar waar in de betekenisgeving blijft het medium lucht waardoor beweging
mogelijk is en jij het object kunt aanraken en is de hand waarmee je het object
aanraakt dan ook een voorstelling van de verbeelding?
- Slippage from material to materiality: Iedere keer als we het over objecten
hebben, hebben we het meteen over de culturele immateriële betekenissen, en
vergeten we stil te staan bij de manier waarop wij de objecten ervaren.
- Meer aandacht aan natuurlijke materiële omgeving: planten, dieren,
landschap, schimmels, etc.
- Ingold: We kunnen het materiaal aanraken van een object maar niet zijn materialiteit.
- p. 24: “Like all other creatures, human beings do not exist on the “otherside”
of materiality but swim in an ocean of materials.”
- p.31: “My plea in arguing for a return to this world, is simply that we should
once more take materials seriously, since it is from them that everything is
made.”
- Kortom: Materials matter!
- Descola en Palsson:
- Het werd wel gezien als gepast en sociaal-normatief oké om jezelf als
mensheid te plaatsen in een evolutionaire geschiedenis. Maar tegenwoordig,
in de moderne tijd, willen we onszelf eigenlijk niet meer zien als deel van een
biologisch bepaalde geschiedenis, maar zijn we de mensheid van een
bepaald moment alleen cultuurhistorisch gaan beschrijven, dus niet meer
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pamabels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen