Grampositieve bacteriën
Groep 1: Grampositieve kokken
- geslacht Staphylococcus
- geslacht Streptococcus
- geslacht Enterococcus
- zeldzaam voorkomende gram
positieve kokken
o geslacht Aerococcus
o geslacht Micrococcus
o Rothia mucilaginosa
o anaërobe gram + kokken
o ……
Indeling
Micrococcaceae : Staphylococcus, Micrococcus, Planococcus, Stomatococcus : katalase positief
Familie van katalase negatieve Grampositieve kokken
geslacht Staphylococcus
Staphylococcus aureus CNS (=coagulase negatieve stafylokokken)
20-tal soorten:
St. epidermidis huidcommensaal
St. saprophyticus
St. hominis
………..
Staphylococcus Voorkomen:
aureus zeer verspreide commensaal van de mens vnl. in keel, neus (15% van de gezonde bevolking) en
de huid
merendeel van de bevolking is permanent of intermittent drager
Verspreiding:
- rechtstreeks contact o.a. handen van personeel in ziekenhuizen via lucht bij niezen
(speekseldruppels)
- onrechtstreeks contact (stof, besmette voorwerpen,...)
Pathogeen vermogen:
BELANGRIJKE PATHOGENE BACTERIE bij vermindering van de lokale of algemene weerstand
- huidinfecties (furunkel, impetigo,..)
- pneumonie (longinfecties)
- sepsis en metastatische abcessen: osteomyelitis, artritis, endocarditis, …
- enterocolitis: t.g.v. toxineproductie
- Toxisch shock syndroom (koorts, huidrash, bloeddrukval,...)
- …..
belangrijk pathogeen zowel buiten als in het ziekenhuis
- niet-gehospitaliseerde patiënten : S. aureus is meestal afkomstig van eigen flora
(endogene bron)
- gehospitaliseerde patiënten : S. aureus is meestal afkomstig van de omgeving
(exogene bron)
Pathogenese:
- Staphylococcus aureus produceert coagulase, hyaluronidase, stafylokinase, toxinen ...
waardoor de infectie in de hand wordt gewerkt
- voorbeschikkende factoren = huidletsels, lichaamsvreemd materiaal (katheters),
diabetes, neutropenie, immunosuppressie
, Coagulase negatieve stafylokokken (CNS)
20-tal soorten: Vindplaats:
- Staphylococcus epidermidis zeer verspreide commensalen op de huid en slijmvliezen
- Staphylococcus saprophyticus Pathogeen vermogen:
- Staphylococcus haemolyticus GERING PATHOGEEN VERMOGEN
- Staphylococcus hominis …, maar de laatste jaren worden ze in toenemende mate ervaren als
- ......... belangrijke nosocomiale pathogenen
bepaalde soorten hebben een iets groter pathogeen vermogen dan
andere soorten
oorzaken van toenemend belang van CNS
- uitselecteren door gebruik van breedspectrumantibiotica : gevolg
kolonisatie met CNS op huid en slijmvliezen
- toename van het aantal intensieve behandelingen met gebruik van
katheters en prothesen
➢ kathetersepsis
➢ endocarditis (kunstkleppen)
➢ prothese-infecties
CNS hebben een gering pathogeen vermogen en een infectie
veronderstelt dan ook aanwezigheid van voorbeschikkende factoren
(immunologische status patiënt)
Staphylococcus saprophyticus
- kan het urinair epitheel koloniseren
- een belangrijke oorzaak van urineweginfecties
- soms pyelonefritis en prostatitis
Pathogenese:
bepaalde CNS produceren een slijmkapsel (= virulentie-factor)
waarmee ze zich kunnen vasthechten op vreemd materiaal
Staphylococcus: labo-diagnose
1. Gramkleuring
2. Isolatie : facultatief aëroob
o Bloedagar
o St. aureus : goudgeel pigment, licht verheven beta-hemolyse
(koloniemorfologie)
o CNS : witte kolonies, meestal geen beta-hemolyse
o MSA (mannitol salt agar)
o St. aureus : geel-verkleuring tgv mannitol-afbraak
o CNS : meestal geen mannitol-afbraak
, 3. Identificatie
o Katalase
o POSITIEF : geslacht Staphylococcus (afbraak H2O2 door katalase)
o NEGATIEF : geslacht Streptococcus of geslacht Enterococcus
Katalase test : directe techniek Katalase test : indirecte techniek
o Coagulasetest
o POSITIEF : Staphylococcus aureus (plasma → stolsel)
o NEGATIEF : CNS
Positieve coagulase Negatieve coagulase
= St. aureus
= CNS (coagulase negatieve stafylokokken)
coagulase-test(en):
vrije coagulase (tube-test)
- Voordeel: goed afleesbaar: REFERENTIETEST !!
- Nadeel: definitieve aflezing kan tot 24 uur na enting duren
coagulase-test(en): alternatieven VOORDEEL: snel afleesbaar
gebonden coagulase (clumping factor) NADEEL:
- druppel fysiol. water + stafylokok - moeilijk afleesbaar
- + druppel plasma, mengen - gevolg: veel vals positieve en vals
- grove agglutinatie na enkele sec = + negatieve resultaten !!
Latexagglutinatietesten
1. Staphaurex
- latexpartikels bedekt met fibrinogeen en IgG gericht tegen het
proteïne A van de celwand van S. aureus
- + stafylokok, mengen
- korreling = +
VOORDEEL: snel en eenvoudig afleesbaar
NADEEL:
- enkele « vals + resultaten » t.g.v. Staph. saprophyticus met proteïne A
- enkele vals – resultaten vooral bij MRSA-stammen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmadw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.