Samenvatting
samenvatting filosofie
- Vak
- Filosofie
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
samenvatting lessen filosofie 2022
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 88 pagina's
Voorbeeld 4 van de 88 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting filosofieInhoud
Inleiding..................................................................................................................................................4
Modern wereldbeeld..............................................................................................................................5
1. Leven in de moderne tijd................................................................................................................5
2. Premoderniteit en moderniteit......................................................................................................7
A. Het aristotelische wereldbeeld...................................................................................................8
B. De moderne wetenschap............................................................................................................9
C. Mechanisering van het wereldbeeld........................................................................................10
3. Moderniteit en zingeving..............................................................................................................10
Moderne economie..............................................................................................................................11
1. Economie en maatschappij...........................................................................................................11
2. Vervreemding en fetisjisme..........................................................................................................12
A. Marx over vervreemding..........................................................................................................13
B. Marx’ kritiek van de religie:......................................................................................................13
C. Marx over de moderniteit........................................................................................................13
D. De fetisjismetheorie.................................................................................................................14
3. De triomf van de doelrationaliteit................................................................................................15
4. De kolonisering van de leefwereld................................................................................................17
Authentiek leven..................................................................................................................................19
1. Moderniteit en authenticiteit.......................................................................................................19
2. Kierkegaard en de 3 levensstadia.................................................................................................19
1. Esthetische stadium (don juan).................................................................................................20
2. Ethisch stadium (Socrates (469-399 v.Chr.)).............................................................................20
3. Religieuze stadium (Abraham)..................................................................................................21
3. Heidegger en het Zijn-tot-de-dood...............................................................................................21
Wetenschappelijke kennis....................................................................................................................26
1. Ontstaan moderne wetenschap...................................................................................................26
2. Hume en het probleem van Inductie............................................................................................28
4. Popper en het Falsificationisme....................................................................................................31
Consequentialisme...............................................................................................................................32
1. Ethische theorieën........................................................................................................................32
2. Ethiek en het bedrijfsleven...........................................................................................................33
3. Het utilitarisme van Bentham en Mill...........................................................................................34
1
, 4. Objecties tegen het utilitarisme....................................................................................................38
4.1. Minimaal nut.........................................................................................................................38
4.2. Valse overtuigingen...............................................................................................................38
4.3. Belang van regels (morele regels)..........................................................................................39
4.4. Onhaalbare consequenties....................................................................................................39
4.5. Inhoudelijke criteria...............................................................................................................40
4.6. Onderscheid tussen personen...............................................................................................40
4.7. Verdeling van nut...................................................................................................................41
4.8. Belang sociale verhouding.....................................................................................................41
Deontologie..........................................................................................................................................41
1. Ethische theorieën........................................................................................................................41
2. De deontologie van Kant..............................................................................................................42
3. De categorische imperatief...........................................................................................................45
4. betekenis en kritiek......................................................................................................................48
1. Te streng...................................................................................................................................48
2. Inhoudsloos..............................................................................................................................48
3. Te weinig ambitieus..................................................................................................................49
4. Geen concreet advies bij conflict..............................................................................................49
5. Niet geschikt voor beleidscontexten.........................................................................................49
6. Te onpersoonlijk.......................................................................................................................49
7. Te ideologisch...........................................................................................................................49
8. Te universeel.............................................................................................................................49
Deugdethiek.........................................................................................................................................49
1. Ethische theorieën........................................................................................................................49
2. Deugdethiek.................................................................................................................................50
3. Zorgethiek.....................................................................................................................................54
Rechtvaardigheid (1)............................................................................................................................56
1. Politieke filosofie..........................................................................................................................56
2. Belastingen en Eigendom.............................................................................................................57
3. Rawls over rechtvaardigheid........................................................................................................59
Rechtvaardigheid (2)............................................................................................................................65
1. Nozick over rechtvaardigheid.......................................................................................................65
2. Dworkin over rechtvaardigheid....................................................................................................68
3. Cohen over rechtvaardigheid.......................................................................................................71
Democratie...........................................................................................................................................72
Inleiding............................................................................................................................................72
2
, 1. Schumpeter en het aggregatieve model.......................................................................................73
2. Habermas en het deliberatieve Model.........................................................................................75
3. Mouffe en het agonistische model...............................................................................................76
Conclusie..........................................................................................................................................79
Begrippen te kennen voor het examen................................................................................................79
3
, Inleiding
WAT IS FILOSOFIE?
verschillende betekenissen:
- Mening of denkwijze
- Levens-of wereldbeschouwing
- Studie van algemene beginselen
Filosofie als (radicaal) kritische reflectie over …
G.W.F. Hegel: “De uil van Minerva begint haar vlucht pas bij het aanbreken van de
avondschemering.”
Vier klassieke subdisciplines:
- Metafysica / ontologie: zijnsleer: Wat betekent het dat iets bestaat?
- Epistemologie: kenleer: Wat is (wetenschappelijke) kennis?
- Ethiek: zedenleer: Wat is goed of juist handelen?
- Logica: redeneerkunde: Wat zijn geldige redeneringen?
Plato, Theaetetus 155d: “Dit gevoel van verwondering toont aan dat je een filosoof bent, want
verwondering is het enige begin (Gr. archè) van filosofie.”
Aristoteles, Metaphysica I.2, 982b10-20: “Mensen zijn voor het eerst begonnen met filosoferen –en
doen dit ook nu nog– omdat ze zich verwonderen. In het begin werd hun verwondering gewekt door
bevreemdende dingen rondom hen, daarna gingen ze geleidelijk verder en stelden ze vragen over
grotere kwesties, zoals de gestalten van de maan, de posities van zon en sterren en het ontstaan van
het heelal.” (Vert. C. Steel)
→ Verwondering als begin én beginsel van de filosofie
Kenmerken:
- Houding: Afstand, twijfel, vragen, nuance SPANNING
- Oogmerk: Streven naar inzicht, samenhang, theorieën
- Instrumentarium: Intuïties, gedachte-experimenten en rationele argumentatie, logische analyse
Historische evolutie:
- Oudheid:Filosofie vs. Mythologie
- Middeleeuwen: Filosofie vs. Religie
- Moderniteit: Filosofie vs. Wetenschap
VERHOUDING FILOSOFIE-ECONOMIE
Twee paradigma's? “When I am being introduced to someone I haven’t met before and my new
acquaintance asks me what I am doing, they often look at me in surprise, puzzlement or sheer
disbelief when I tell them I am a “philosopher of economics.” Aren’t philosophy and economics two
completely different kettles of fish? Isn’t economics a science that deals in facts which can be
expressed in figures and equations, and isn’t philosophy a discipline belonging to the humanities,
more akin to the arts than the sciences, and dealing with ideas rather than data? Somewhat more
provocatively, aren’t economists cold-hearted proponents of free markets and individual
responsibility and philosophers naive believers in idealistic principles and the human good?”
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jacobslouise. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen