Samenvatting
Samenvatting Nederlands taalbeschouwing 2
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting NL taalbeschouwing 2, BA1 semester 2, gegeven door Hanne Kloots. Bevat zowel hoor- als werkcolleges
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Nederlands: Taalbeschouwing 2DEEL 1: GRAMMATICA
DEEL 1: HET WOORD
DE ADPOSITIE P 12
= voorzetsel/achterzetsel/omzetsel complement = verplichte aanvulling
MORFOLOGISCH
Adpositie = onveranderlijk
SEMANTISCH
Adpositie druk relatie uit
- Ruimte: in de kamer, op de kast, tussen de boeken
- Tijd: na vijf dagen, voor woensdag, sinds vorige week
SYNTACTISCH
Met complement
a. Voorzetsel (prepositie)
a. Combinatie met substantief of vnw
b. + pers vnw: gebruik objectsvorm! geloof in mij, klaagt over ons,
…
c. Voorzetseluitdrukkingen = voorzetsel + zelfst nw + voorzetsel
1. Naar aanleiding van, door middel van, in verband met
b. Achterzetsel (postpositie)
a. Drukken richting uit
b. Vb: hij kwam de zaal in, hij komt de hoek om, hij liep de berg op
c. Omzetsel (circumpositie)
a. Adpositie + complement + adpositie
b. Vb: hij loopt achter Marie aan, door de jaren heen, met haar mee
Zonder complement
d. Zelfstandige adpositie = partikel
a. Scheidbaar samengestelde werkwoorden
1. Hij houdt de auto tegen tegenhouden
2. Hij zet de tv aan aanzetten
b. Plaatsbepalingen (bw bepaling van plaats)
1. Mijn boek ligt boven, het is buiten dertig graden
c. Predicaatsnomen bij nwd gezegde
1. Het licht is uit, het eten is op
HET VOEGWOORD – CONJUNCTIE P 24
1
,Morfologisch: onveranderlijk – semantisch: drukken verband uit – syntactisch: nooit alleen
NEVENSCHIKKEND VOEGWOORD
- Aaneenschakeled verband: en - Causaliteit: want
- Tegenstelling: maar, of - Gevolg: dus
Verbinden gelijkwaardige elementen:
- Substantieven: Piet en Klaas
- Adjectieven: groot en klein Resultaat:
- Voorzetsels: in en om het huis nevenschikking/coördinatie
- Zelfst zinnen: het sneeuwt en het vriest
Speciale categorie: reeksvormers
Aantal verbindingswoorden = aantal leden van nevenschikking
o Zowel de inkomsten als de winst waren hoog
o Ofwel is hij gek, ofwel is hij geniaal
ONDERSCHIKKEND VOEGWOORD
Verbinden ongelijkwaardige elementen:
- Zelfstandige zin + bijzin
o Hij denkt [dat hij een nieuwe auto krijgt]
Resultaat:
o Hij vroeg me [of er ook taart gaat zijn] onderschikking/subordinatie
o Hij sliep uren [terwijl mijn kat losliep in de tuin]
<-> voorzetsel?
Onderschikkend voegwoord leidt bijzin in
o Voor we ’s avonds eten, was ik mijn handen
Voorzetsel hoort bij substantief
o Voor het avondeten, was ik mijn handen
<-> voegwoordelijk bijwoord?
Voegwoord: scharnierelement tussen 2 zinnen plaatsvast, geen inversie
o Hij hoest vaak // omdat hij verkouden is
o Hij hoest vaak // want hij is verkouden
Voegwoordelijk bijwoord: zelfstandig zinsdeel verplaatsbaar, kan met
inversie
o Hij hoest vaak. Bovendien niest hij veel
o Hij hoest vaak. Hij niest bovendien veel
! speciaal geval: dus !
Kan voegwoord zijn Vgl met voegwoord ‘want’ (geen inversie)
o Ik koop weinig want ik heb geen geld
o ik heb weinig geld dus ik koop weining
Kan bijwoord zijn Vgl met bijwoord ‘daarom’ (inversie)
o Ik werk niet. Daarom heb ik geen geld
o Ik werk niet, dus heb ik weinig geld
2
, Kan ook in combinatie met ander voegwoord: … en dus heb ik geen geld
SPECIALE GEVALLEN
1. Mits: onderschikkend voegwoord & voorzetsel
a. Leidt bijzin in: ‘Mits hij instemt, wordt het plan morgen voorgesteld’
BE Nederlands: kan ook voorzetsel zijn
‘Mits voldoende instemming, wordt het plan morgen voorgesteld’
2. Gezien: voegwoord & voorzetsel
a. Aangezien het koud was, droeg hij een jas ondersch vw
b. Gezien de koude droeg hij een jas voorzetsel
3. Dat: voegwoord & vnw
a. Hij verwacht dat er een oplossing komt ondersch vw
b. Dat boek heb ik net gelezen aanw vnw
c. Het winkeltje dat je daar ziet is van mij betrekk vnw
! interpretatie van dat: bepaalt betekenis zin !
‘Het bericht dat Jan zou voorlezen bleek onjuist’
o Betrekk vnw: Jan gaat geschreven informatie voorlezen
De berichten die Jan zou voorlezen
o Voegwoord: Er gaat een gerucht dat Jan iets gaat voorlezen
De berichten dat Jan zou voorlezen
betrekkelijk vnw past zich aan aan antecedent
HET TUSSENWERPSEL – INTERJECTIE
P 42
= onveranderlijk & hebben zinsvalentie
hebben dus waarde van zelfstandige zin
o gescheiden door rest van de zin met komma
o dien je niet mee te splitsen bij zinsdelen
DEEL 2: DE CONSTITUENT
DEFINITIE P 45
= bouwsteen van een zin zinsdeel/stuk ve zinsdeel
kern bepaalt naam van constituent
o substantief/vnw – nominale/naamwoordelijke constituent NC
o adjectief – adjectivistische constituent
AdjC
o bijwoord – adverbiale/bijwoordelijke constituent AdvC
o voorzetsel – prepositionele/voorzetselconstituent VzC
3
, o werkwoord – verbale/werkwoordelijke constituent VC
SOORTEN
Soort constituent Voorbeelden
Nominale constituent - het saaie gesprek over het weer
- die fles daar
Adjectivistische constituent - erg belangrijk
- vers uit de oven
Adverbiale constituent - erg vaak
- daar bij die molen
Voorzetselconstituent - met de fiets
- een week na het ongeluk
Verbale constituent = alle zinsdelen behalve het onderwerp
- (ze) gaan naar huis
- (we) verwachten jullie morgen
terug
Verbale constituent: noch een zindeel, noch zinsdeelstuk!
DEEL 3: DE ZIN
DE ZIN: ALGEMEEN P 48
AFBAKENING VAN ZINSDELEN
1. Basisprincipe
Voor de PV kan slechts 1 zinsdeel staan!
2. Eenzinsdeelproef = verplaatsingsproef
= woordgroep in geheel voor PV zetten is woordgroep zinsdeel?
‘Ze leest ’s avonds soms tot één uur’
Kan wel: Kan niet:
o [’s avonds] leest ze soms tot één o [’s avonds soms tot één uur] leest
uur ze
o [Soms] leest ze ’s avonds tot één o [’s avonds soms] leest ze tot één
uur uur
3. Vervangingsproef
= woordgroep in geheel vervangen door 1 woord zinsdeel
‘Hij zag de vrouw met de verrekijker’
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarjoleinVanmaercke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen