Hoofdstuk 11: Zorg gerelateerde infecties
1. Inleiding
- de bact die infecties veroorzaken wnr afweersysteem niet optimaal functioneert
o algemene achteruitgang totale afweersyst
o OF specifieke delen afweersyst falen
o => bepalend voor hoe infectie zich uit
- Vooral in ZH, ook steeds meer in verzorgingstehuizen en revalidatiecentra
o ‘Zorg gerelateerde infecties = HAI = Healthcare associated infections = nosocomiale
- Intrinsieke virulentie is laag
o In gezonde personen kunnen ze tot commensalen behoren => gn oorzaak infectie
▪ Dit maakt interpretatie cultuur moeilijker
▪ Gezonde personen => immuungecompromiteerde gaan besmetten
- Uitgesproken resistentie tgn AB
o Commensalen => al vaak in contact geweest AB
o Moeilijke behandeling + pt is al zwak
- ESKAPE bact
o Enterococcus faecium, S. Aureus, Klepsiella pneumoniae, Acinetobacter baumanii,
Pseudomonas aeruginosa, Enterobacter species
- # immuungecompromiteerde stijgt, nt alleen in # ook in mate van compressie
2. Enterobacterales
Inleiding
Vindplaats en epidemiologie
- Behoren tot transiënte darmflora => komen vaak met H2O en voedsel in GI tract
- Veel resistenter tgn AB dan klassieke pathogenen en commensalen
o Koloniseren pt die met AB w behandeld
- Pathogeniciteit gering dus infecties bij pt
o Lokaal verminderde weerstand => Operatiewonde, tracheostomie, verblijfssonde..
o Algemene immuundeficiëntie => leukemie, tumoren
o Immunosuppressieve therapie
Behandeling nosocomiale infecties met Enterobacterales
- Toenemende AB resistentie
o Beperking keuze
- Eerst geschikt staal afnemen
o Na isolatie => identificatie => antibiogram
o Empirische AB hierop afstemmen = ‘gerichte therapie’
Klebsiella
Morfologie en epidemiologie
- Genus Klebsiella : 14 species; de 2 mens relevantste
o K. pneumoniae + K. Oxytoca
▪ Sterk verspreid
▪ Sporadisch als commensaal op slijmvliezen darmtract en bovenste LW
▪ Frequentie neemt toe bij hospitalisatie (vooral na AB)
▪ Natuurlijke resistentie tgn ampicilline
- Lange onbeweeglijke gramnegatieve bacillen
Bacteriologie 2021-2022 1
, - Synthese dik polysacharidekapsel
o Grote mucoïde kolonies na groei op voedingsbodems
Virulentiefactoren, pathogenese en ziektebeelden
- Kapsel = belangrijke virulentiefactor
- Kolonisatie respiratoire slijmvliezen => bronchitis en pneumonie
o Vooral bij pt chronisch onderliggende patho : alcoholisme, DM, COPD
o Pneumonie => dikwijls weefselnecrose + bloeding
- Ook nosocomiale urineweginfecties
o Sepsis secundair hieraan
Proteus, Morganella & Providencia
Morfologie en taxonomie
- 3 nauw verwante genera
- Genus Proteus : P. mirabilis & P. vulgaris
o Rottingsbacteriën => i/d natuur vooral in dood organisch materiaal voorkomen
- Genus Morganella: 1 species => M. morganii
- Genus Providencia : P. alcalifaciens, P. stuartii & P. rettgeri
- Species beweeglijk
o Talrijke flagellen
o Proteus species kunnen zelfs op vaste agarbodems uitzwermen
▪ ‘swarming’ fenomeen => karakteristiek en in verschillende fasen
• Fase uitzwermen onderbroken door rustfase / stationaire fase
Virulentiefactoren, pathogenese, ziektebeelden
- P. mirabilis : commensaal darmslijmvlies
o Na E. coli => belangrijkste oorzaak acute cystitis
o Uropathogeniciteit te verklaren door urease productie
▪ Ureum => ammoniumhydroxide
• Alkanisatie urine => grote kans steenvorming
o Vreemd lichaam => infectie
▪ Eigenschap verklaart neiging chronisch verloop
▪ Urease zelf ook nefrotoxisch
o Sterke beweeglijkheid bact => verspreiding makkelijker langs urinaire tract
o Komt ook v bij wondinfecties na GI-operaties => cholecystitis, pneumonie & sepsis
Enterobacter
Morfologie en epidemiologie
- Beweeglijk
- Produceert meestal minder dik polysacharidekapsel
- Genus Enterobacter : heterogene groep bact, # humane pathogene species
o In volgorde v frequentie :
▪ E. cloacae, E.aerogenes, E. agglomerans, E. sakazakii & E. gergoviae
- Vindplaats i/d bodem en in oppervlaktewater , zelden aanwezig op slijmvliezen GI tract
Virulentiefactoren, pathogenese en ziektebeelden
- In grote ZH => 5% nosocomiale infecties (pneumonie ,sepsis, postop wond- & urineweginf)
- Stijgende frequentie tgv resistentie tgn AB
o Induceerbare β-lactamasen
Bacteriologie 2021-2022 2
