Samenvatting van het negende hoofdstuk uit 'Handboek Medische Bacteriologie' Het boek werd in puntjes samengevat in plaats van een onoverzichtelijke doorlopende tekst.
Hoofdstuk 9 : Bacteriën die vooral binnendringen via de huid
Inleiding
- Slechte omgeving voor meeste bact
o Droge opp, vetzuren, zout door talg- en zweetklieren
o Toch commensale flora
▪ Op de vochtige delen huid, uitmondingen klieren en i/d haarfollikels
▪ Moeilijker v exogene bact om huid te koloniseren
- Penetratie intacte huid door bact nog nt aangetoond!
- Bact die in meeste klassen thuishoren
o S. Aureus : oorzaak veralgemeende infecties en zelfs voedselintoxicaties
o C. Perfringens : kan ook voedselintoxicaties
o S. Pyogenes ook via huid
Bacteriën die infecties v/d huid, weke delen en invasieve infecties veroorzaken
Staphylococcus aureus
Morfologie en taxonomie
- Stafylokokken : familie v Micrococcaceae
o Gram positieve, katalasepositieve kokken
o 0,5 – 1,5µm diameter
o Onbeweeglijk en facultatief
o Deling op onregelmatige wijze
▪ Liggen in groepjes / trossen
o Kolonies op vaste voedingsbodems: groot, glanzend, ondoorzichtig en halfbolvormig
o Op bloedagar : heldere hemolytische zone
o Belangrijkste species: S. aureus, S. epidermidis, S. saprophyticus
▪ S. Aureus enige van geïsoleerde stafylokokken die coagulase produceert =>
stafylokokken die nt tot species S. Aureus behoort => ‘coagulase-negatieve
stafylokokken’
Vindplaats en epidemiologie
- Vooral in voorste neusholten, orofarynx en op de huid
- Deel commensale flora en menselijke omgeving
- Op voorwerpen na contact => deurknoppen, lakens, stethoscopen,…
- Mens belangrijkste reservoir!
- Weerstandig aan hoge zout-en vetconcentraties => zo op huid overleven
- Verspreiding via handcontact, aerosol of besmette voorwerpen
- Artsen en verpleegkundigen frequenter drager
Virulentiefactoren
- Polysacharidekapsel in vitro vaak nt teruggewonden => in vivo frequent aanwezig
o Bescherming tgn fagocytose
o Makkelijkere adherentie aan opp v vb katheters, protheses, hartkleppen
- Peptidocglycaanlaag en (lipo)teichoïnezuren
o Inflammatoire reactie uitlokken
o Teichoïnezuur in celwand => makkelijkere adhesie aan mucosae
- Proteïne A
o Enkel en alleen bij S. Aureus
Bacteriologie 2021-2022 1
, o Gebonden aan peptidoglycaanlaag => steekt er buiten uit
o Bindt Ig via Fc deel => verhinderen opsonisatie bacterie
- Toxinen!
o Min. 5 cytolytische toxinen
▪ α- β- ϒ- δ- toxine en leukodocine genoemd
• soms ten onrechte hemolysines genoemd
▪ α-toxine : lyseert # cellen zoals RBC, WBC, levercellen, plaatjes & andere
• beschadigt ook gladde spiercellen in BV
• belangrijke oorzaak weefselvernietiging
• voegt zich in celmembraan en destabiliseert het
▪ β-toxine: vglbaar met α
• kan veel soorten cellen lyseren door afbraak
celmembraanfosfolipiden
• samen met α belangrijkste oorzaken weefseldestructie en
abcesvorming
▪ door toxinen => stafylokokken kunnen blijven vermenigvuldigen in
aanwezigheid sterk immuunantwoord
o 5 ≠ enterotoxinen
▪ Resistent tgn afbraak i/d maag of dunne darm + tgn 100° v 30 min
• Gewoon opwarmen besmet voedsel dus nt voldoende
▪ 1/3 – ½ produceert enterotoxinen
▪ Mechanisme v voedselvergiftiging hierdoor nt volledig gekend
• Weet wel dat ze peristaltiek induceren & effect CZS => braken
o Exfoliatief toxine
▪ Door deel v/d stafylokokken aangemaakt
▪ Oorzaak exfoliatieve dermatitis of ziekte van von Rittersheim
▪ Werkt in op intercellulaire verbindingen i/d buitenste lagen opperhuid
• Hierdoor opperhuid makkelijker los bij contact => grote
blaasvorming => vervolgens desquamatie
o Toxic Shock syndrome -toxine = TSST-1
▪ Slechts door sommige stammen => verantw v shock
▪ = een zogenaamd superantigeen => want leidt tot activatie groot # (10%) T-
cellen en macrofagen door crosslinking te maken tss cte deel T-cel AgR en
het MHC-complex op macrofagen
• => leidt tot vrijzetting cytokines => koorts, shock , huiduitslag
▪ TSS-toxine stafylokokken verwant a/h toxine v streptokokken (veroorzaakt
scarlatina)
▪ Opgelet! => bepaalde enterotoxines v stafylokokken wnr in hoge [ ] =>
toxische shock veroorzaken doordat het superantigenen zijn
- Clumpingfactor
o Vast op celwand
o Converteert fibrinogeen tot fibrine
o Ook oorzaak samenklonteren stafylokokken
o Vrije coagulase doet het zelfde maar w vrij gesecreteerd i/h milieu
▪ Door coagulasewerking => omgeven met fibrinelaag => beschermt tgn
immuunreacties + ontsteking w ook gelokaliseerd
- Katalase
Bacteriologie 2021-2022 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper GNKLeuven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.
