Kinderen en jongeren met gedrags – en emotionele en psychosociale
problemen
Les 1: introductieles
Rogeriaanse grondhouding
- Onvoorwaardelijke acceptatie
- Empathie
- Echtheid
Bij deze doelgroep nog belangrijker
En belangrijk dat we de onvoorwaardelijke acceptatie echt vasthouden
Echt geloven in de mogelijkheden en krachten van de jongeren
Wie zijn de kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen?
- Kinderen met grote rugzak
- Kinderen die zaken hebben meegemaakt die ze niet horen mee te maken op die leeftijd
Hoe zouden jullie reageren op agressie?
- zelf rustig blijven
- LSCI stappen
o Eerste fase: eerst emoties ontladen (zeer belangrijk) + geven van erkenning (ik zie dat je boos bent)
en dan gaat het kind dat beginnen vertellen en uitspuwen
o Volgende fase: de tijdlijn opmaken (!!! Begin er pas aan als het kind voldoende ontladen is, het kind
moet volledig tot rust zijn gekomen) je doet dit tot wnr je op een punt komt van aha hier is het
begon en opgebouwd en daar is het tot ontploffing gekomen, kan van de dag ervoor zijn.
Afspraken maken en deze steeds herhalen in gelijkwaardige situaties
- PTV technieken
- Vluchtroutes
Wat is probleemgedrag?
- Gedrag waarbij je jou machteloos voelt als begeleider
- Een nood waar niet aan voldaan is
- Moeilijk begrijpbaar gedrag, dus moeilijk te hanteren gedrag
VERSUS
- Gedrag dat eigenlijk normaal is in functie van ontwikkeling, situatie, voorgeschiedenis?
- = betekenisvol gedrag
o Gezien en gehoord worden
o Boodschap (die persoon wil iets uiten en dit kan enkel via dit probleemgedrag)
Wat is probleemgedrag?
- Stellen probleemgedrag vanuit bepaalde nood (dus vanuit welke fase stellen ze dit gedrag)
- = aanhoudende vraag om aandacht, ontstaan door verkeerde afstemming v/d aanpak
- Van ‘het is voor de aandacht’ naar ‘er is een onderliggende emotionele nood’
- Zoeken naar: wat zit erachter? Wat proberen ze ons duidelijk te maken?
- Hoe kunnen wij hen bieden wat nodig is?
1
Floortje Schelstraete
, Belangrijkste om te gaan kijken wat er onder het gedrag zit: wat het kind wil vertellen met
zijn of haar gedrag! Bedoeling van deze lessen.
Belangrijk om achter het gedrag te kijken!
Wat wil het kind hier ons mee zeggen/ welke behoefte en nood heeft het kind
Onder de ijsberg gaan kijken
Gaan jullie de uitdaging aan?
“Ik ben niet onhandelbaar, ik ben gewoon een uitdaging …”
Kinderen en jongeren met probleemgedrag: sowieso een uitdaging voor jou als toekomstig begeleider,
ga je de uitdaging aan?
Basisprincipes
Twee belangrijkste: Kijken achter het gedrag + nood aan verbinding
De kinderen die het meeste aandacht vragen -> degene met de grootste problemen
2
Floortje Schelstraete
,Het ijsbergmodel
- Gedrag: bovenste dat je ziet boven het wateroppervlakte
- Gedachten en gevoelens
- Vooral vanuit die behoeften: wat heeft het kind nodig?
- Roepen, slaan, zich verzetten, …
Gedrag = communicatie
- Wat zeggen ze tegen ons met hun gedrag?
- Reageren op de onderliggende boodschap:
o Vanwaar komt die boosheid?
o Wat is er gebeurd?
o ….?
Niet reageren op de agressie maar luisteren naar de onderliggende boodschap
Niet gaan zeggen van je mag niet slaan je mag niet roepen
MAAR
Vanwaar komt die agressie? Wat is er gebeurt? Wat is er aan de hand?
- Structuur en kalmte, zelf weggaan, gezien en begrepen worden
- Hoe kunnen we dit echt te weten komen? Vragen, ook binnen LSCI toepassen van de fases
3
Floortje Schelstraete
, Buitenkant versus Binnenkant: neem de ruimte om stil te staan bij betekenis van gedrag
- Gedrags- en emotionele problemen (buitenkant) kan zicht op onderliggende emotionele ontwikkelingsnoden
en kwetsbaarheden verduisteren
- Risico: begeleider schat gedrag van kind verkeerd in. Begeleider staat minder open om de onderliggende en
verborgen behoeften van het kind of de jongere te begrijpen
- Belangrijk! Ruimte nemen om stil te staan bij betekenis van het gedrag (binnenkant): wat wil dit kind me
eigenlijk zeggen of tonen?
- Actie-reactiespiraal kan ontstaan: situatie escaleert of zorgfiguur trekt zich terug uit de situatie ->
onderliggende angst van het kind wordt bevestigd: onveilig, in de steek gelaten en onbegrepen
o Ga niet in discussie en ga niet in op het gedrag, sommige leerkrachten/ opvoeders verliezen zich
hierin -> waardoor er escalatie komt, en het gedrag alleen maar erger wordt en de jongere nog meer
steigt. Ga niet in de strijdt, ga niet in op de buitenkant, ga niet in discussie
Gedrags- en emotionele problemen van kinderen en jongeren (buitenkant) kunnen het zicht op de onderliggende
emotionele ontwikkelingsnoden en kwetsbaarheden verduisteren. Op die manier bestaat het risico dat zorgfiguren de
reacties van het kind verkeerd inschatten. Hierbij staan ze minder open om de onderliggende en verborgen behoeften
van het kind of de jongere te begrijpen. De ruimte om stil te staan bij de betekenis van het gedrag (binnenkant) - ‘wat wil
dit kind me eigenlijk tonen of zeggen?’ - wordt bemoeilijkt... Wanneer bovendien ingeschat wordt dat dit gedrag
‘opzettelijk’ is, met andere woorden ‘bewust gesteld’ wordt, is de kans op verduistering nog groter en wordt de behoefte
om naar ‘controle’ ‘structuur’ ‘ingrijpen’ versterkt. Zo kan een actie-reactiespiraal ontstaan waarbij de situatie escaleert
of de zorgfiguur zich terug trekt uit de relatie. In beide gevallen wordt de onderliggende angst van het kind bevestigd:
het voelt zich onveilig, in de steek gelaten en onbegrepen.
Aanpak afstemmen op…
4
Floortje Schelstraete
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floortjeschelstraete. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
