CASUS 4
4. David als maatschappelijk werker bij Beschut Wonen
Ferre (54 j) woont in een groepswoning van Beschut Wonen, samen met twee
andere bewoners.
Ferre is in het verleden langdurig opgenomen geweest in een psychiatrisch
ziekenhuis omwille van een bipolaire stoornis (manische periodes afgewisseld
met depressieve periodes). Hij heeft een verleden van alcoholmisbruik en hij
heeft een tijdje geleefd als dakloze. Omwille van zijn psychische kwetsbaarheid
heeft Ferre ervoor gekozen zich te laten begeleiden door Beschut Wonen. David,
een maatschappelijk werker van Beschut wonen komt 2x per week langs.
De begeleiding van Ferre is vooral gericht op het verwerven van vaardigheden:
omgaan met een budget (Ferre leeft van een leefloon), administratie in orde
brengen (Ferre heeft moeite met schrijven en lezen), het huishouden doen,
sociale contacten onderhouden (Ferre heeft geen enkel contact meer met
familie), een bezigheid zoeken voor overdag (Ferre verveelt zich).
De laatste tijd loopt het met Ferre niet zo vlot:
De twee andere bewoners hebben op een groepsvergadering geklaagd over
Ferre. Ferre heeft een aantal vrienden, meestal daklozen die hij nog van vroeger
kent. Deze vrienden komen de laatste tijd regelmatig over de vloer. Er wordt
dan veel gedronken en sommigen blijven slapen. Gebruik van alcohol en mensen
laten overnachten is tegen de regels van de groepswoning. Eergisteren bleek dat
het bezoek ook had gegeten van het brood dat gekocht wordt met geld van de
groepskas. In een gesprek met David geeft Ferre toe dat hij het moeilijk vindt
om ‘neen’ te zeggen als deze vrienden aan zijn deur staan. David legt uit dat het
overtreden van de regels kan leiden tot een uitsluiting in de groepswoning.
Ferre neemt zijn medicatie niet meer regelmatig. Hij voelt zich futloos en ligt
ganse dagen in bed. Ferre heeft verschillende afspraken op het
dagactiviteitencentrum afgezegd, terwijl net daar een kans ligt om overdag zijn
verveling tegen te gaat. In een gesprek met David vertelt Ferre dat hij het beu is
om de hele tijd te moeten bezig zijn met ‘Wat wil ik? Aan welke doelen ga ik
werken?’ Hij wil vooral met rust gelaten worden. ‘Ik doe niemand kwaad, laat mij
mijn eigen leven leiden.’
Hoe gaat David te werk?
, CASUS 4
David komt langs zoals gewoonlijk om te kijken hoe het met Ferre gaat en wat ze nog kunnen doen.
Maar toen David langskwam merkte hij op dat Ferre er nogal somber uitzag. David besloot hiernaar
te vragen. Hij vroeg hoe gaat het nu met je? Ferre verteld dat hij het moeilijk heeft. Hij weet niet
meer wat doen en heeft nog amper energie. Het enige wat hem een beetje beter doet voelen is het
feit dat zijn vrienden langskomen. Dat zijn mensen die mij echt begrijpen en naar mij luisteren zegt
Ferre. David vraagt naar wat ze dan bijvoorbeeld doen als zijn vrienden langskomen. Ferre geeft aan
dat ze dan vooral tv kijken en over het leven praten. Soms is het zo leuk dat we niet uitgepraat raken
en ze blijven slapen. Ferre geeft aan dat hij weet dat dit niet de bedoeling is maar de band met zijn
medebewoners is niet gezellig. Het is precies 2 tegen 1 zegt Ferre. Verder verteld hij dat hij het
eigenlijk moeilijk vindt om ‘neen’ te zeggen als deze vrienden aan zijn deur staan. Hij geeft aan ook
tijd voor zichzelf nodig te hebben maar vindt dit moeilijk om aan te geven aan hun. David stelt voor
om tijdens zijn volgende bezoek eens samen te zitten met de medebewoners.
Tijdens het volgende bezoek is Ferre niet in de leefruimte te bespeuren. Zijn medebewoners zitten
keurig te wachten om een groepsgesprek te voeren. Ze geven aan dat Ferre hier niet zoveel zin in
heeft en al heel de dag op zijn kamer zit en zich nog niet heeft laten zien. David besluit om eens een
kijkje te nemen op de kamer van Ferre. Hij klopt aan en Ferre nodigt hem uit binnen te komen. Ferre
ligt in zijn bed en zegt tegen David dat hij mag gaan zitten. David begint het gesprek niet over het feit
dat hij in zijn kamer is en niet in de leefruimte voor het gesprek maar hij vraagt gewoon hoe het met
hem gaat. Ferre geeft aan dat hij een beetje schrik heeft voor het gesprek met zijn medebewoners.
Hij is bang dat ze hem maar een raar iemand vinden en hem niet zullen begrijpen waarom hij zich zo
gedraagt. David geeft aan dat dit helemaal niet het geval is en stelt voor om het gesprek te beginnen.
Ferre geeft aan dit te willen zolang David er bij blijft. Natuurlijk zegt David, zolang jij je comfortabel
voelt.
Tijdens het groepsgesprek komt er veel naar boven. Zijn medebewoners geven aan dat ze het niet
leuk vinden dat zijn vrienden er heel de tijd zijn en dat ze van het brood eten dat zij moeten betalen.
Ferre begrijpt dit en zegt dat dit niet meer zal gebeuren. Na wat aanmoediging van David geeft Ferre
aan dat hij zich een beetje uitgesloten voelt. Hij heeft het gevoel dat zijn medebewoners hem maar
een beetje raar vinden. Ze geven direct aan dat dit niet zo is en dat ze hem graag willen leren kennen
maar dat ze dachten dat hij dat niet wou omdat hij vaak zijn eigen vrienden over de vloer heeft.
David stelt voor dat ze samen naar de groepsactiviteiten zullen gaan. Zodat de medebewoners Ferre
kunnen ondersteunen en helpen waar nodig en zodat ze elkaar ook beter leren kennen. Ze stemmen
hier alle 3 mee in. Verder stelt David ook nog voor dat Ferre een assertiviteitscursus volgt. Zo kan hij
leren om nee te leren zeggen tegen zijn vrienden en op te komen voor zichzelf. Ferre vindt dit maar
een eng idee om helemaal alleen naar zo een cursus te gaan. Hij gaat daar niemand kennen en niet
durven spreken. David stelt voor dat hij de eerste keer meegaat. Zo is hij er zeker van dat Ferre naar
de cursus zal gaan. Deze cursus word de week erop al ingepland.
BW begeleidt en huisvest, zo nodig, volwassenen en ouderen met een complexe en langdurige
problematiek. De focus ligt op het verbeteren van de sociale vaardigheden (o.a. door het uitbouwen
van aangepaste dagactiviteiten), het psychische en lichamelijke functioneren, de praktische leef- en
woonvaardigheden, ... . Er is zowel een aanbod naar individueel wonen als naar groepswonen.
, CASUS 4
1. Agogisch analyseren en reflecteren
De agogische situatie
David maakt keuzes vanuit zijn mandaat (=de bevoegdheid die je van anderen krijgt om namens hen
iets voor elkaar te krijgen. Mandaat is altijd goed omschreven en afgebakend en de mandaatgever
verantwoordelijk blijft en dus het mandaat ook weer kan intrekken. Een mandaat kan geschonken
worden door de samenleving, door de organisatie waar hij voor werkt, en vooral ook altijd door het
cliëntsysteem waarmee hij werkt. Dit betekent dat het agogisch handelen altijd begrensd blijft.)
David als maatschappelijk werker bij Beschut Wonen. Hij moet personen ondersteunen die
individueel of in groepsverband wonen. De begeleiding die hij geeft is vooral gericht op het
verwerven van vaardigheden. Omgaan met een budget, administratie in orde brengen , het
huishouden doen, sociale contacten onderhouden , een bezigheid zoeken voor overdag. Hij begeleidt
personen die deze vaardigheden verwerven.
Het mandaat in de agogische situatie steunt op 3 belangrijke bronnen:
- Het vertrouwen in het cliëntsysteem: Er is vertrouwen. Doordat David Ferre al een tijdje
begeleidt is er wederzijds vertrouwen. Ferre deelt vaak zaken uit zijn privéleven en David
springt hier goed op in. Ferre vertrouwt David en heeft graag dat hij meegaat naar zijn
assertiviteitstraining zodat hij iemand heeft waar hij op terug kan vallen.
- Deskundigheid en kwaliteit: begeleider moet te allen tijde kwaliteit van zijn aanpak zelf
bewaken
o Agogisch handelen wordt gedragen door een doorleefde visie: een visie over de
mens, over de samenleving, over verandering,… Een kritische en verantwoorde kijk
op beleid, politiek en de publieke opinie. Een visie op de maatschappelijke
problematieken die we tegenkomen in ons werk. Een visie op wat we goed en beter
vinden, op wat waardevol is. Die visie vormt voortdurende bron voor de keuzes die
we maken.
David zijn vissie bestaat vooral uit het feit dat hij vind dat personen met psychische
moeilijkheden in de maatschappij niet worden geaccepteerd en worden uitgesloten.
David vindt dat er veel te weinig hulp is in de samenleving voor mensen die het
moeilijk hebben en dat er te hard wordt verwacht dat men perfect is.
o Agogisch handelen verhoudt zich tot de body of knowledge van het sociaal werk :
body of knowledge = brede verzameling van wetenschappelijke kennis,
praktijkkennis, voorbeeldpraktijken, tips en tricks, ervaringsweten en vaak moeilijk
verwoordbare kennis. van het sociaal werk. Deze verzameling van inzichten, kennis
en weten is natuurlijk niet vast omschreven: ze is complex, vloeibaar voortdurend in
ontwikkeling en vaak zelfs cultureel bepaald. Agogische handelen verhoudt zich
voortdurend tot deze body of knowledge: in nieuwe situaties putten we er ideeën
uit, de body of knowledge levert in zeker zin een maatstaf voor goed sociaal werk.
David heeft in de sector al veel ervaring. Hij begeleidt al een 6tal jaar mensen in het
beschut wonen. Hij heeft al veel verschillende personen tegengekomen. Dankzij zijn
collega’s heeft hij nog meer voorbeelden uit de praktijk. Dankzij zijn opleiding sociaal
werk heeft hij ook een goede basis gekregen voor het uitoefenen van zijn job.