Dit is een uitgebreide, gedetailleerde inhoudstafel, soort mini samenvatting van het vak rechtspositie van het overheidspersoneel gedoceerd door prof. Wirtgen.
Goed gestructureerd, haalt de belangrijkste dingen aan.
INHOUDSTAFEL RECHTSPOSITIE VAN HET OVERHEIDSPERSONEEL
Prof. dr. Aube Wirtgen
I. INLEIDING EN GRONDSLAGEN
1. DE JURIDISCHE OMSCHRIJVING VAN DE ARBEIDSRELATIE IN DE PUBLIEKE SECTOR
- Regelgeving in Pruisen
o 1e verschijningsvorm van typische ambtelijke status
o R & P van staatsdienaren → band van bijz loyauteit tussen staatsdienaren en
monarch
- Beieren
o Ambtelijke status verder ontwikkeld
o Stelsel van gesloten ontslaggronden juridisch vormgegeven
- Ambtenarenstatuut van de DUI ambtenaren
o Regelgeving van Beieren overgenomen
o Bijz staten aan ambtenaren owv bijz loyauteit, integriteit en werkethos die van
hen werd verwacht → compensatie = in vast dienstverband tewerkgestel
1.1. Theorieën vanuit een privaatrechtelijke invalshoek
a. Theorie van het dienstcontract
b. Mandaattheorie
1.2. Theorieën vanuit een publiekrechtelijke invalshoek
a. Publiekrechtelijk arbeidscontract
b. Theorie van de ambtsconcessie
c. Theorie van de gezags- en beheersdaden
1.3. Rechtspraak → HvC heeft einde gemaakt aan discussie over grondslag van de
arbeidsverhouding (arbeidsOVK of statuut)
- Cass. 1932: arbeidsrelaties met ambtenaren die een deel van het openbaar gezag
uitoefenen, vallen buiten de contractuele verhoudingen → rechtspositie vd
ambtenaar heeft 1-zijdig en reglementair karakter (geen contractueel karakter)
- RvS aangesloten bij RS van HvC: arbeidsverhouding tss personeelsleden vd OH en
de openbare diensten = statutair
1
,1.4. Het statuut Camu
a. Visie Camu
- Rijksambtenarenstatuut (KB 1937)
o Visie Camu op het Belgische federaal Rijkspersoneel
o Statutaire visie; typisch ambtelijke status
- DOEL: politieke neutraliteit
o Politieke beïnvloeding vermijden
o Politieke benoemingen tegengaan
o Statutaire benoeming vh overheidspersoneel vooropstellen
- Voorkeur Camu: toepassingsgebied statutaire tewerkstelling uitbreiden tot
>heid personeelsleden bij de Rijksoverheid
o REDEN: statutaire verhouding noodzakelijk om continuïteit openbare
dienst te garanderen → 2 elementen:
▪ Arbeidsverhoudingen eenzijdig kunnen aanpassen aan
noodwendigheden van algemeen belang
▪ Te zware politieke invloed bij ontslag contractueel
overheidspersoneel
- GEVOLG: toepassingsgebied statutaire tewerkstelling uitgebreid tot overgrote
>heid vd personeelsleden in de openbare sector
1.5. Huidige visie in de RS en RL
- Personeelsleden bij de OH in beginsel tewerkgesteld op statutaire basis
o Juridisch vermoeden van statutaire tewerkstelling bij de overheidssector
- Principe gebaseerd op: beginsel van de veranderlijkheid van de openbare dienst
(3) → personeelsleden van organieke openbare diensten bevinden zich in
beginsel in een eenzijdig wijzigbare rechtspositie
o Compensatie = statutaire tewerkstelling
- Personeelsstatuut = omschrijving R en P van de ambtenaar; regelt hun
rechtspositie:
o Reglementaire van aard
o Eenzijdig vastgesteld door de OH
o OH kan te allen tijde statuut wijzigen, wanneer noodwendigheden van de
openbare dienst of algemeen belang dat vereisen
2
, o OH kan individueel tewerkstellingssituatie van de ambtenaar wijzigen
2. WIE IS “AMBTENAAR”?
2.1. Vergelijking van de omschrijvingen van de term “ambtenaar” in ≠ statuten
a. Statuut Camu
b. APKB
c. VPS
d. Code de la fonction publique wallonne
e. Statuut van de ambtenaren van het BHG
f. Besluit uit de vergelijking van omschrijvingen
2.2. Essentiële elementen van de omschrijving van het begrip ambtenaar
a. (1) Vast dienstverband
- Gevallen waarin een einde kan w gemaakt aan de statutaire tewerkstelling
o Niet meer voldoen aan aanwervingsvw’n, ontslag, afzetting
o Vrijwillig ontslag, inrustestelling, benoeming in een ander
dienstverband
o Beroepsongeschiktheid
- Gevolgen van de vastheid van het dienstverband bij de beëindiging van de
arbeidsrelatie
o Beschermd tegen willekeur
o Kan niet eenzijdig en ongemotiveerd w ontslagen
o Miskenning ontslagregels door publiekrechtelijke werkgever:
vernietiging eenzijdige beslissing tot ontslag door RvS
- Vastheid van dienstverband ≠ vastheid van betrekking
- Nuancering van het criterium van het vast dienstverband
o Vastheid van dienstverband w door RS en RS niet als doorslaggevende
criterium gebruikt om te bepalen of arbeidsrelatie contractueel of
statutair is
o >< APKB: omschrijft vastheid van dienstverband als algemeen principe
voor de tewerkstelling van ambtenaren
- Opheffing van de “tussencategorieën”
- Behalve dan de mandaathouders
3
, o Mandaatstelsels → topambtenaren bij fed OH w in tijdelijke mandaten
aangesteld (voor max 6 jaar)
o Stelsel van tijdelijke statutaire rechtspositieregeling, geldt zowel voor:
▪ Reeds tewerkgesteld als ambtenaar bij fed OH
▪ Nog niet of reeds contractueel tewerkgesteld bij fed OH
- Besluit
b. (2) Eenzijdige aanstelling en wijzigbaarheid
- Regelgever ≠ RS en RL
o Regelgever → vast dienstverband
o RS en RL → eenzijdige aanstelling
▪ RS → eenzijdige en uniforme aanstelling obv onpersoonlijke en
algemene rechtsregels = basiskenmerk statutaire
tewerkstelling
▪ RL → eenzijdige aanstelling/benoeming obv algemene en
onpersoonlijke regels = OScriterium tussen contractuele en
statutaire arbeidsrelatie
- Grondslagen
o Autonome of zelfstandige verordeningsbvgh van de K
▪ Principe: K beschikt in # gevallen over verordeningsbvgh geput
uit de Gw (art 108 en 105)
▪ UITZ: in # domeinen beschikt K over zelfstandige
verordeningsbvgh (los van de Gw)
o Beginsel van de veranderlijkheid van de openbare dienst
- Vergelijking met het arbeidsrecht
o arbeidsR → eenzijdige wijziging van arbeidsomstandigheden in
principe onmogelijk
o ambtenarenR → eenzijdige wijziging arbeidsvw’n mogelijk
c. (3) Algemeen en onpersoonlijk karakter van de arbeidsverhouding tussen OH en
personeel
- Statuut bepaalt op algemene en onpersoonlijke wijze de R en P van de
ambtenaren
o Verplichte gedragscode voor de ambtenaren
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MasterstudentVUB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
