Samenvatting
Samenvatting Forensisch Welzijnswerk
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Dit is mijn zelfgemaakte samenvatting, op basis van de powerpoint en mijn uitgebreide notities!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 90 pagina's
Voorbeeld 4 van de 90 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Forensisch Welzijnswerk 2021-2022Les 1: Van sociaal probleem naar (forensisch) welzijnswerk
★ Inzicht in het ontstaansproces van sociale problemen
‘Sociaal probleem’ = abstract gegeven zoals armoede, daderschap, …
Onze visie op maatschappelijke problemen is vanuit de Westerse Europese samenleving,
dat is een actieve welvaartsstaat en verzorgingsstaat.
Toepassing op forensisch welzijnswerk:
- sociaal probleem = deviant gedrag
- wat wordt als deviant gedrag beschouwd? Wat is een risicosamenleving? (Beck)
Constructie van een sociaal probleem in verschillende stappen:
1) Probleemomschrijving – wat wordt gezien als sociaal probleem?
Kenmerken
○ sociale oorzaak/karakter
○ maatschappelijke aandacht/draagvlak = erkenning door de samenleving (deel)
○ als het onwenselijk wordt geacht → probleemdefinitie?? vb. vrouwenbesnijdenis
○ er moet of kan iets gedaan worden
⇒ proces van ontdekking/bewustzijn is een constructieproces dat niet neutraal is
2) Maatschappelijke actie – na bewustzijn van een sociaal probleem (iets onwenselijk)
- uitdenken en legitimeren van de oplossingsvoorstellen
- discrepantie wegwerken tussen probleem en aanvaardbaar
⇒ de oplossing hangt samen met de visie op het sociaal probleem
deze bepaalt sociaal politieke keuzes, sociaal beleid en de welzijnszorg
Ook de maatschappelijke actie is dus niet neutraal, er zijn verschillende opties voor
probleemoplossing (repressie – hulpverlening) → impliceert een waardeoordeel
vb. kindermisbruik: kind weghalen – oplossen met het gezin
1
,Toepassing op armoede (European Values Study)
Wat is de eerste oorzaak van armoede?
→ persoonlijke pech
→ luiheid
→ sociale onrechtvaardigheid
→ onderdeel van de moderne samenleving
maar de opinie over de oorzaken ≠ opinie over de oplossingen
vb. luiheid maar we gaan helpen als oplossing, pech door corona maar toch ieder voor zich
‘sociale kwetsbaarheid’
= wanneer men niet beschikt over voldoende hulpbronnen om op eigen kracht de
moeilijkheden en tegenslagen te overwinnen en het leven op een gewenste manier
vorm te geven (meer dan armoede)
- ladder met verschillende gradaties van sociale kwetsbaarheid
hangt samen met het soort hulp om volwaardig leven te leiden
wordt bepaald door zelfredzaamheid, ernst, duur van de problemen
- cascadesysteem: proces in stappen waarbij men kan zakken naar onder
kan tijdelijk zijn bij bv. een moeilijke periode zoals corona
Analyseschema over oorzaken van sociale problemen
= theoretisch proces tussen probleem & interventie, in praktijk meerdere modellen
Perceptiemogelijkheden:
● Niveau van de oorzaak: micro – meso – macro
● Aard van de oorzaak: intern, schuld – extern, ongeval
2
, ★ Verklaringsmodellen: hoe ontstaan sociale problemen
Niveau Aard
Intern Extern
Micro ⇒ Individueel schuldmodel ⇒ Individueel ongevalmodel
individu door persoonlijke tekorten door persoonlijke ongevallen
Meso ⇒ Institutioneel schuldmodel ⇒ Institutioneel ongevalmodel
groepen door de structuur en het functioneren door factoren en actoren uit de
van groepen, instituties, … omgeving
Macro ⇒ Maatschappelijk schuldmodel ⇒ Maatschappelijk ongevalmodel
samenleving door de samenlevingsordening door de veranderingen in de
samenleving
Zes verklaringsmodellen:
1. Individueel schuldmodel = oorzaak ligt bij de mensen zelf door persoonlijke tekorten
○ Individuen zijn onaangepast aan de samenlevingsnormen – afwijkend gedrag
○ Focus op de houding, motivatie en eigen verantwoordelijkheid
○ ‘non-deserving poor’ = mensen die werkloos zijn omdat ze geen moeite doen
Kritieken:
- self-fulfilling prophecy: verwachtingen van bepaalde gedragspatronen leiden ernaar
- halo / horn-effect: veralgemenen op basis van één kenmerk vb. mooi dus ook slim
- eenzijdige selectie van negatief gedrag
2. Individueel ongevalmodel = oorzaak bij persoonlijke tegenslagen
○ Maatschappelijk achterblijven → niet aanpassen aan veranderingen
○ Focus op individuele tegenslagen zoals genetische verklaringen
○ ‘deserving poor’ = mensen die werkloos zijn omdat ze onvoldoende
geschoold zijn, we kunnen ze wel helpen
Kritieken:
- blinde vlekken: men negeert druk van de samenleving & verklaart inspanningen niet
- te statisch: aandacht voor gebeurtenis (micro) maar niet voor druk samenleving (meso)
- waarom worden sommige inspanningen niet beloond?
3
, 3. Institutioneel schuldmodel = oorzaak bij inrichting en functioneren op twee vlakken
→ groepen en gemeenschappen: afwijkend cultuurpatroon of gedrag
door geen of verkeerde socialisering vb. slechte opvoeding
afwijkende waarden/normen in de gemeenschap vb. wijken
→ instituties en organisaties: kunnen sociale problemen veroorzaken
door selectiemechnaismen vb. inclusie- of exclusiecriteria bij hulpverlening
door drempels te bepalen vb. school verwacht laptops, wachtlijsten, …
4. Institutioneel ongevalmodel = oorzaak bij proces waarop groepen reageren
○ Reactieprocessen creëren maatschappelijke breuklijnen tussen groepen
○ wij – zij: stereotypering, stigmatisering + onvoldoende beleidsaandacht
○ voorzieningen voor de middenklasse-structuur (voorwaarden, kloof)
Kritieken:
- het is louter een correctie: niet in staat om fundamentele probleem op te lossen
5. Maatschappelijk schuldmodel = oorzaken bij maatschappelijke structuren
○ Maatschappelijke ordening (economische structuur) zorgt voor structurele
uitsluitingsprocessen die leiden tot sociale problemen
○ Ontwikkelen van een eigen cultuurpatroon: ‘cultuur van het zwijgen’ (Freire)
= leven in maatschappelijk isolement, onderdrukking – type interventie
(berusting en apathie) zorgt voor meer onderdrukking
Kritieken:
- kritiek op verzorgingsstaat, het leidt tot perverse effecten vb. bureaucratisering,
vervreemding, overconsumptie, mattheüseffect, zorgafhankelijke burgers
6. Maatschappelijk ongevalmodel = oorzaken bij tijdelijke of conjuncturele
maatschappelijke veranderingen vb. crisis, oorlog, demografische veranderingen
○ Maatschappelijke achterstelling of deprivatie (tijdelijk)
Kritieken:
- geloof in de tijdelijkheid van de situatie
- te voluntaristisch: met juiste interventies lossen we sociale problemen op
- gaat uit van doorsnee mensen → sociale ongelijkheid door mattheüseffect
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentecrimi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen