Samenvatting WERO 4
Hoofdstuk 1) Koken met kleuters
1) Inleiding
Kookactiviteiten situeren binnen ZILL
Nadenken over organisatie van een kookactiviteit
- Voorwaarden
- Organisatievorm
- Veiligheid en hygiëne
- Kookfries
- Budget
- Voorbereidend werk
2) Koken en ZILL (Zeer goed te kennen voor examen!!)
We gebruiken tijdens het koken zowel persoonsgebonden doelen als cultuurgebonden doelen.
→ Enkele voorbeelden:
- Samenwerken, regels en afspraken naleven (Persoonsgebonden → Socio-emotionele ontwikkeling)
- Roeren, mengen, kloppen,... (Persoonsgebonden → Motorische en zintuiglijke ontwikkeling)
- Waarnemen, proeven,... (Persoonsgebonden → Motorische en zintuiglijke ontwikkeling)
- Inzicht verwerven over natuur en techniek, over hoeveelheden, inhouden, aantallen (cultuurgebonden →
Oriëntatie op de wereld, ontwikkeling van wiskundig denken)
- Visuele boodschappen op kookfriezen interpreteren en er gepast op reageren, ervaringen verwoorden
(cultuurgebonden →Taalontwikkeling)
- Plannen maken (Persoonsgebonden → Ontwikkeling van initiatief en verantwoordelijkheid)
- Afspraken nakomen, waarden beleven zoals delen, elkaar helpen (persoonsgebonden → Ontwikkeling van
het innerlijk kompas)
1
,Kleuterleiders kiezen voor zorgvuldig en overwogen ervaringssituaties, waarbij volgende aspecten centraal staan:
- De kans om tot ontwikkeling zijn veelvuldig en verscheiden
- De ervaringssituaties motiveren de kleuters tot actief bezig zijn
- Al het mogelijke wordt gedaan om een positieve ingesteldheid van de kleuters te verzekeren
- De situatie is uitdagend en beantwoordt ten volle aan de moeilijkheden van de kleuters
- De nadruk ligt op spel en activiteit (ervaren, spelen, bewegen, nabootsen, ontdekken en ontmoeten)
- Er is vaak een lange tijd nodig om tot een volgend ontwikkelingsniveau te komen
- Bij de overgang naar een volgend ontwikkelingsniveau moeten we bij veel kleuters rekening houden met
plotse en vaak onverwachte sprongen
Rekening houden met aandachtspunten voor het begeleiden:
- Ervoor zorgen dat er iets te beleven valt
- Aansluiten bij wat de kleuters leuk vinden en peilen naar het bekwaamheidsgevoel van de kleuters
- De kleuters stimuleren om nieuwe ervaringen op te doen en op onderzoek uit te gaan, tot actief handelen
- Zelf mogelijkheden tot actief handelen aanbrengen
- Kleuters laten verwoorden wat ze doen
- Kleuters aanmoedigen om de problemen op te lossen en de mogelijkheden uit te proberen
- Actief begeleiden in de richting van het gekozen ontwikkelingsaspect en doelen als leidraad gebruiken
- Onderwerp uitdiepen
- Alle kleuters aandacht geven
- Waarden ter sprake brengen
- Ervaringen van de kleuters trachten te expliciteren
- Zorgen dat we bij de werkelijkheid blijven
- Toewerken naar succeservaringen
- Toetsen of kinderen nieuwe kennis en ervaringen kan
inpassen
Dominante ontwikkelvelden:
Socio-emotionele ontwikkeling
→ Rationele vaardigheden
Ontwikkeling van initiatief en verantwoordelijkheid
→ Zelfregulerend vermogen
→ Onderzoekscompetentie
→ Gezonde en veilige levensstijl
→ Engagement voor duurzaam samenleven
Oriëntatie op de wereld
→ Oriëntatie op techniek
→ Oriëntatie op natuur
Ontwikkeling van wiskundig denken
→ Logisch en wiskundig denken
Taalontwikkeling
→ Schriftelijke taalvaardigheden Nederlands
→ Mondelinge taalvaardigheden Nederlands
2
, 3) Organisatie van een kookactiviteit met kleuters
3.1) Inleiding
3.2) Enkele voorwaarden
3.2.1) Aansluitend bij een BC
Verlaag het niveau van je activiteit niet tot het
knutselen met voeding of het kiezen voor gerechten
waarin de aankleding belangrijker is dan de smaak
→ Het is belangrijk dat kleuters ook gerechten gaan
proeven die niet zo lekker ogen, er mindere
lekker uitzien maar dat wel zijn
3.2.2) Seizoensgebonden, lokale producten gebruiken
Als we onze ecologische voetafdruk willen beperken, moeten
we zeker aan de kleuters het goede voorbeeld geven en kiezen
voor groenten en fruit die lokaal worden geteeld.
→ Misschien kan je aan de slag gaan met groenten en fruit van
eigen kweek uit de moestuin van de school
→ Duurzame ontwikkeling (EDO)
- Hoe kunnen we wanneer we koken bijdragen aan een
duurzame wereld?
- Waarmee kunnen we rekening houden?
- Seizoenskalender
3.2.3) Vertrekken vanuit basisproducten
Een kant en klare mix waarbij enkel wat melk moet toegevoegd worden, is niet voor in de kleuterklas!
→ Kleuters moeten echt zien uit welke basisproducten/ingrediënten een bepaald gerecht gemaakt wordt
3.2.4) En mag het ook gezond zijn?
Overgewicht is bij kleuters meer dan een occasioneel probleem
→ Probeer daarom gezonde dingen te koken met de
kinderen
- Smaken leren kennen door te proeven
- Alternatieve gerechten die gezond zijn
3
, 3.2.5) Koken is toch meer dan technisch handelen
Niet elk gerecht heeft nood aan een warmtebron (oven of kookplaat), maar ingrediënten zouden toch een kleine
gedaante- of smaakverwisseling (bereiding) mogen ondergaan als het gerecht helemaal klaar is
We kunnen een recept volgen, maar we kunnen met de oudste kleuters ook een nadenken over de rol van de
verschillende ingrediënten in een gerecht of op zoek gaan naar variaties op een recept
→ Door samen met de kleuters op onderzoek te gaan, kunnen we meer te weten komen
→ Ook stilstaan bij de verpakking, bewaring,... van ingrediënten, maar ook het eigen gerecht, leidt tot
waardevolle overlegmomenten met kleuters, en misschien zelfs een onderzoeksactiviteit
3.3) Organisatie
De kleuters:
- Wat is haalbaar voor de kleuters? (leeftijd)
- Wat wil je bereiken met de kookactiviteit?
- Wat kunnen de kleuters zelf doen?
Waarnemen?
- Wie zijn de kleuters?
- Allergieën?, Ziektes?
- Thuisculturen (religies, gewoonten,...)
- Smaken en gerechten
Andere:
- Benodigdheden
- Budget
- Beschikbare tijd (bereidingstijd)
- Wanneer eten? (ontbijt, vieruurtje, feestmaal,
aperitiefhapje, dessert,...)
- Mogelijkheid tot onderzoek?
- Bewaring, verpakking
- Functie van de ingrediënten, variaties
Voorwaarden van goede kookactiviteit:
- Aansluiten bij het BC, thema
- Seizoensgebonden, lokaal, duurzaam
- Vertrekken vanuit basisproducten
- Gezond
- Meer dan technisch handelen, bereiding
- Rekening houden met de kleuters
- Rekening houden met de praktische zaken
4
