Samenvatting Psychologische Interventies voor Complexe Problematiek - Jaar 3, Periode 5 - VU psychologie
111 keer bekeken 17 keer verkocht
Vak
Psychologische Interventies Complexe Problematiek
Instelling
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Dit is een uitgebreide Nederlandse samenvatting voor het vak ‘psychologische interventies voor complexe problematiek’ in het derde jaar van de bachelor psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ik heb de hoorcolleges & de artikelen samengevat en waar dat kon heb ik hier één verhaal van...
psychologische interventies voor complexe problematiek
vu
vrije universiteit
Geschreven voor
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Psychologie
Psychologische Interventies Complexe Problematiek
Alle documenten voor dit vak (5)
Verkoper
Volgen
FabienneDenberg
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1: Inference Based Approach (IPA)
OCS kenmerken
1. Ergens mee gepreoccupeerd zijn, tegen wil en dank en op een indringende manier. Voelt aan alsof het om
iets enorm belangrijks gaat.
2. De persoon met OCS ervaart dat er mogelijk iets niet in orde is. Dat er iets uitgeplozen, aangepakt, opgelost
moet worden. Meestal iets gevaarlijks of weerzinwekkends
3. Het er aan denken stopt maar niet. Ook/Ju st niet nadat het uitgeplozen, aangepakt of opgelost is.
4. (Mentale) handelingen moeten uitgevoerd worden, meestal op rituele wijze. Dat zorgt vaak voor
decorumverlies (al was het innerlijk)
Veel mensen met OCD krijgen pas na 14 jaren met dwangklachten behandeling, omdat OCD heeft vele
uitdrukkingen heeft en veel mensen die niet gelijk weten dat ze eraan lijden. Langer OCD = grotere kans dat
het chronisch wordt. Spontaan herstel zonder therapie is zeer zeldzaam.
OCD stappenreeks
1. Prikkel (ik zie iemand dweilen)
2. Twijfel (er zit viezigheid op mij want ik was in de buurt)
3. Gevolgen (ik wordt ziek etc.)
4. Emotie (angst/onrust)
5. Dwanghandeling (moeten douchen)
Cognitief model van OCD: The appraisal model
Beweert dat het belangrijkste kenmerk in OCD niet de intrusieve gedachte zelf is, maar de appraisal van de
intrusieve gedachte als significant en betekenisvol op basis van disfunctionele overtuigingen. Appraisals
zorgen ervoor dat intrusieve gedachten escaleren tot obsessies.
o Behandeling is dan vaak CBT met exposure en response prevention (ERP)
Maar 25%-73% van de mensen met OCD rapporteren geen hoge niveaus van disfunctionele appraisals, dus
appraisal is wellicht niet het enige proces in OCD
Andere redenen voor een nieuwe behandelmethode voor OCD
1. Chroniciteit is eerder regel dan uitzondering.
2. 50-75% voldoet na de behandeling met de gouden standaard (CGT al dan niet in combinatie met medicatie)
nog steeds aan de DSM criteria voor OCS.
3. Pati nten vinden CGT vaak beangstigend en weigeren daardoor behandeling of haken vroegtijdig af.
4. Uitkomst van onderzoek naar de effectiviteit van IBA is veelbelovend
,Nieuw model: Inference-based approach (IBA)
Richt zich meer op de herkomst van obsessies en beweert dat OCD een stoornis van de verbeelding is
gekarakteriseerd door pathologische twijfels. IBA zegt dat appraisals mogelijk wel belangrijk zijn in het
behouden van obsessies en de geanticipeerde consequenties.
f leidt tot het
wantrouwen van de zintuigen waardoor iemand geïnvesteerd raakt in mogelijkheden over de realiteit.
Het wordt gedacht dat het interne narratief in lijn kan zijn met kwetsbare zelf-
natuur van OCD zou kunnen verklaren (waarom mensen obsessies ontwikkel
Behandeling is dan Inference-based therapy (IBT) welke de content van de obsessies aanpakt in plaats van
de appraisals zoals bij CBT door het leren over verbeelding, redeneerprocessen, normale vs obsessieve
twijfel en door het vertrouwen terug te winnen in de zintuigen.
Redeneertrucs maken het obsessieve narratie
Verwarren (category errors)
o Categorieën mixen = twee verschillende soorten dingen verwarren
o Gebeurtenissen mixen = denken aan eerdere gebeurtenissen en deze verwarren met nu
Toepassen = Feiten uit hun verband halen door een algemeen feit toe te passen op de situatie nu
Bedenken = een ingebeeld verhaal bedenken en denken aan wat er allemaal zou kunnen als
Wantrouwen = wantrouwen van de normale waarneming van de zintuigen/gevoel/hersenen
Stellen = conclusies trekken zonder bewijs
Inverse inference/reasoning = het vertrekpunt voor twijfel is niet een opvallende waarneming of een voorval
(zoals denken dat je het gas niet hebt uitgezet als je rook ruikt) maar iemand begint zonder voorval te
bedenken wat er zou kunnen.
OCD is eigenlijk een aaneenschakeling van trucs die je
afleiden van waarnemingen
De associaties die iemand maakt in het persoonlijk
obsessief narratief leiden tot primary inference (de
eerste gedachte van obsessieve twijfel, e.g. ) wat
voorbij de realiteit gaat. Een serie van secondary
inferences kunnen volgen in de vorm van
geanticipeerde gevolgen van de obsessie door middel
van deductieve redeneerprocessen.
Het narratief is mogelijk zo overtuigend voor de persoon
dat deze gaat leven alsof het waar is en fysiologische
reacties heeft (e.g. angst). De persoon verwart dus de
mogelijke realiteit met de echte realiteit = inferential
confusion
Dan krijg je een impressie wat eigenlijk niet waar is (een
illusie) maar echt aan voelt = illusoire impressie
,Verschil tussen een gewone en obsessieve twijfel
Gewone twijfel wordt getriggerd door werkelijkheid, er is nu iets wat er op wijst dat het relevant is om deze
mogelijkheid te overwegen
Obsessieve twijfel wordt getriggerd door verbeelding en is gebaseerd op voorgaande persoonlijke
ervaringen, gezegden, abstracte feiten en ideeën, mogelijkheden of generale regels , het is niet relevant
Wat is IBT
= Het is een exposure-vrije behandelmethode voor OCD. Bij obsessieve twijfel verwart de patiënt dat wat er
zou kunnen met de werkelijkheid en twijfel treedt op ondanks dat de waarneming stelt dat er nog niks aan
de hand is. De patiënt gebruikt zijn waarneming niet & probeert het ingebeelde probleem op te lossen door
iets te doen in de werkelijkheid. IBA is gericht op het versterken van de realiteitstoetsing.
Realiteitstoetsing = De patiënt toets of hij zich met de werkelijkheid bezig houdt of met een
dwangverhaal in zijn hoofd. De patiënt kan dan:
o Vanuit een helikopterview kijken
o Begrijpen waarom het ingebeelde probleem zo echt lijkt go 7 hoe zijn redeneerproces hem op
een dwaalspoor brengt
o Het dwaalspoor herkennen en verlaten door de innerlijke waarneming op gezond verstand
te baseren zoals dat ook wordt gedaan in situaties waar geen obsessie bij komt kijken
o Zich baseren op waarneming > wat er zou kunnen door informatie te gebruiken om twijfel te
verwerpen
o Het doel is om dan geen dwanghandeling uit te voeren
IBT stappen
0) Dwanghandelingen en achterliggende twijfels in kaart brengen
In samenspraak kiezen behandelaar en patiënt een eerste dwanghandeling om mee aan het werk te
gaan (meestal de makkelijkste die de patiënt zou kunnen weerstaan).
1) Twijfel is het probleem
De patiënt leert dat het centrale probleem twijfelen of alles in het hier en nu wel in orde is waardoor
via de OCS stappenreeks is angst en de neiging tot een dwanghandeling optreden. Geen twijfel =
niets te piekeren = geen angst = geen aandrang tot angsthandelingen.
2) Obsessieve twijfel steunt op logica
De patiënt herkent dat de twijfel niet uit het niets komt, maar dat er argumenten in hem omgaan die
de twijfel ondersteunen. Hij maakt een levendig obsessief verhaal van de argumenten. Dit leidt tot
.
3) Obsessief verhaal versus alternatief verhaal
De patiënt schrijft een alternatief verhaal waarin hij de situatie bekijkt vanuit een perspectief van
een niet obsessief onderwerp, steeds verwijzend naar dat het voor de obsessieve situatie niet
anders is. Hij realiseert zich dat hij anders redeneert over obsessieve onderwerpen dan over andere
kwesties & dat zijn waarnemingen helemaal in orde en toereikend zijn.
4) Obsessieve twijfel is 100% ingebeeld
De patiënt ondervindt dat obsessieve twijfels altijd beginnen met plotselinge kennis over dat de
gevreesde situatie aan de hand zou kunnen zijn (inbeelding) en dat op dat moment niets bewijs
levert dat de twijfel aan de hand is (waarneming). Hij herkent dat gewone niet-obsessieve twijfel
over gevaar enkel optreedt wanneer er iets gebeurt dat op de aanwezigheid van gevaar wijst.
5) Obsessieve twijfel is 100% irrelevant
De patiënt ervaart door middel van oefeningen dat mogelijkheden voor hem normaal gesproken, in
niet-obsessieve situaties, geen reden zijn voor actie en dat obsessieve twijfels opkomen in een
irrelevante context en hij deze redeneerstijl niet toepast in andere situaties.
6) Overgangsmoment van waarneming naar verbeelding
De patiënt herkent dat hij op een brug staat tussen een wereld van werkelijkheid en een wereld van
verbeelding en leert het overgangsmoment tijdig herkennen bij het allereerste dwangsignaal. Na
, signalering leert hij zijn redeneerproces gedurende 1 minuut te verdragen en beseft zich dat hij kan
kiezen de waarneembare werkelijkheid of verbeelding. Als hij ervaart dat alles hier en nu in orde is,
kan hij zijn dwanghandeling achterwege laten, maar dit hoeft niet (geen ERP).
7) Redeneertrucs identificeren
De patiënt leert argumenten in zijn obsessieve verhaal te herkennen als een redeneertruc en kan
aanwijzen om welk van de 6 redeneertrucs het gaat. Een redeneertruc is een kenmerkende
wat boven
waarneembaar bewijs gaat. De patiënt ontdekt dat het gevaar hierdoor echt lijkt.
8) Redeneertrucs doorzien en conclusies verwerpen
De patiënt herkent hoe iedere redeneertruc misleidt en dus verkeerde conclusies over het hier en nu
doet trekken. Hij heeft geoefend met het doorzien van de trucs en afstand nemen van de twijfel. Hij
ontdekt dat de twijfel logisch lijkt, maar onjuist is. Hij gaat van baseren op verbeelding naar baseren
op waarneembare werkelijkheid en kan de twijfel verwerpen met zijn waarneming.
9) Ontdek de rode draad in de twijfel
De patiënt zoekt naar de rode draad in zijn obsessieve twijfels die naar hem als persoon verwijst. Hij
begrijpt beter waarom hij juist gevoelig is voor angsten met dit thema. Hij schrijft over deze
persoonlijke twijfels een obsessief verhaal en een alternatief verhaal. Het alternatieve verhaal
vertolkt wie hij werkelijk is, zonder dwanghandelingen.
10) Verdragen en waarderen van leegte
De eerdere stappen zijn geconsolideerd. Er vindt veel minder dwangmatig gedrag plaats. De patiënt
heeft tijd over, wat kan worden ervaren als leegte. Dit is een vorm van ontwenning. Hij ontdekt wie
hij is zonder dwanghandelingen, wat zijn voorkeuren zijn en aan welke bezigheden hij wil doen.
11) Terugval-preventieplan
De patiënt maakt een terugval-preventieplan en deelt dit met een belangrijke ander. Hierin
beschrijft hij:
1. De eerste tekenen van terugval.
2. Welke behandelstappen hij kan herhalen om het tij te keren.
3. Welke factoren terugval in de hand werken.
4. Welke factoren hem stevig in het gezonde zadel gouden.
5. Hoe belangrijke anderen hem kunnen helpen.
Assessments
Identificeren van de primaire twijfel
o Maak een lijst van dwanghandelingen en scoor hoe goed iemand die weet te weerstaan
o Bepaal voor iedere dwanghandeling wat iemand zeker moet weten om deze met een gerust hart
na te kunnen laten (e.g. geen herpesvirus hebben, gas uit staan)
En wat moet je zeker weten over jezelf als persoon om al deze handelingen te laten gaan
o In IBA werk je met deze twijfel, niet de potentiële situatie (dus twijfel voor gas uit ipv brand)
o Soms is de toestand gelijk de ramp (e.g. misschien steek ik iemand neer tijdens het appel
schillen. Dan is de twijfel dat je handen misschien niet naar je luisteren)
Neutrale tegenhangers zoeken
o Laat de patiënt iets zoeken wat er op de obsessie lijkt (zelfde waarnemingsvermogen) maar waar er
geen obsessie over is (niet-obsessieve situaties; uitzonderingen van de obsessies)
o Uitvragen hoe iemand weet dat die waarneming in deze andere situatie waar is. Er is geen risico dat
iemand met het andere verhaal obsessief wordt. Beschrijf wat je waarneemt als je het wel en als je
het niet waarneemt.
o De persoon herkent dat hij zich in niet-obsessieve situaties automatisch baseert op zijn (innerlijke)
waarneming en op common-sense. Iets wat kan (mogelijkheden) sluit daar nooit de waarneming uit.
Persoon kan dat hij/zij dingen kan vaststellen op basis van waarnemingen en dit mogelijk ook kan in
de obsessieve situatie.
o Iemand gaat het alternatieve verhaal 5 keer per dag op een rustig moment lezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FabienneDenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
