INLEIDING
- Overheid en IT? gebruiker, verleent diensten, beleid optimaliseren, regulerende rol, sociale rol
o Vb. Sciensano (beleid optimaliseren), privacywetten (reguleren), sociale kloof verkleinen
HOT TOPICS
AI
- Lopen voor op voorspellingen
- 3 soorten:
o Artificial Narrow Intelligence (ANI): systeem gespecialiseerd in 1 domein/probleem
o Artificial General Intelligence (AGI): systeem dat algemeen zo slim is als menselijk brein
o Artificial Super Intelligence (ASI): systeem dat op elk gebied slimmer is dan beste brein
- Vb. deep nude app, this person does not exist, olly healthcare, self-firing drone
BIG DATA/ DATA-ANALYSE
- Data helpt bij opbouwen beleid
- Vb. voorspelling overstromingsgebieden, test-events COVID-19, 3D afbeelding gemeente
CYBERSECURITY
- Zero-click software: software update die apparaat beschermt tgn hackers zonder zelf iets te doen
- Data kan verkocht w op “darkweb”
HOOFDSTUK 1: INFORMATIESYSTEMEN
1.1 INLEIDING
- “ the world is flat”: beschrijft evolutie concurrentie, d.m.v. veel factoren te vergelijken
o Economische factoren v.t. op technologie (vb. e-commerce, data-analyse, sociale media)
o Wereld w steeds kleiner: informatietechnologie belangrijke rol
PRODUCTIVITEITSPARADOX
- Bedrijven investeren in informatiesystemen, maar geen verschil in productiviteitscijfers
- ↔ opbrengsten w gecompenseerd met verliezen in andere sectoren
o investeren in informatica vergroot marktaandeel van bedrijf A t.o.v. bedrijf B
o vb. Microsoft Office: impact op productie kantoorbenodigdheden (bv. opbergkast)
- ↔ productiviteit is moeilijker meetbaar
o Informatiesysteem w gekoppeld aan bestaand product, extra dienst
o Impact ook sterk afhankelijk maturiteit gebruikte technologie
o Beginperiode kan productiviteit dalen, om op LT toe te nemen
o Vb. koopgedrag van klant onderzoeken en voorraad er op afstellen
o Vb. hebben van chatbot verhoogt kwaliteit in service
ICT = ECONOMISCH BELANGRIJK
- Impact = enorm vb. verschuiving detailhandel naar e-commerce, reclame op sociale media
- Vb. top 10 sterkste merken (2017): 6 ICT merken (top4 was: Apple, Google, Microsoft, FB)
,ICT ZORGT VOOR OPPORTUNITEITEN
- Vb. AirBNB: enorme groei op 4 jaar tijd (prosumenten)
- ICT beidt veel opportuniteiten aan economie
o Vb. crowdfunding, promoten op sociale media, e-commerce
ICT ZORGT VOOR OPPLOSSINGEN VAN BEDRIJFSPROBLEMEN
- ICT helpt barrières te overwinnen, zowel macro- als micro-economisch
- Eindgebruiker bepaalt grotendeels succes technologie (aanvaarding)
- Vb. back-up maken organisatie bedrijf via Dropbox (cloudtoepassingen)
- Vb. RFID i.p.v. barcodes
o RFID: elk product heeft chip die radiosignaal uitzendt, door scanner rijden = alles gescand
o Barcode: moet individueel gescand worden
o Doel: wachttijden aan kassa’s tot nul terugbrengen
o Nog niet ingevoerd: barcode gratis, RFID kost 2c per product
o Ander doeleinde: marketingtool: koelkast scannen, wat kan ik maken vanavond?
Scanner scant producten en merken, enkel recepten van die merken
ICT HEEFT MAATSCHAPPELIJKE IMPACT
- Tegen 2025: 9.7 internetconnecties / persoon (IoT-devices)
- Vb. Waze
o Werking: maakt gebruik real-time verkeerssituatie, zoekt alternatieve snellere routes
o Probleem? Meer verkeer door straten die hier niet voor gemaakt zijn
o Gevolg: overheid moet verkeersbeleid aanpassen
- Rol van overheid: regulerend + kloof “haves” en ‘-“have-nots” dichten
1.2 INFORMATIESYSTEMEN
- Vb. KMI gebruikt pluviometers, satellietbeelden,… om data te verzamelen te voorspellen
- Vb. Sciensano en coronacijfers
- Doel: data vergaren en opslaan alsook verwerken tot inzetbare informatie
DATA (= GEGEVENS)
- = opeenvolging van vastgestelde instanties die zich hebben voorgedaan
- Eigenschappen
o Op verschillende manieren vergaard worden (van sensoren tot manuele invoering)
o Op grote schaal verworven worden door systemen zelf (bv. big data)
o Vormt basis om informatie te creëren
INFORMATIE
- = data die gestructureerd verwerkt w of in bepaalde context geplaatst wordt (eindproduct)
- Eigenschappen
o Nodig om bedrijf te besturen
o Afleidbaar uit individueel vastgestelde indicatoren
o Vertaalbaar door data te verwerken
,3 INDICATOREN VOOR WAARDE VAN INFO TE BEPALEN
- Tijd:
o Wat vandaag relevant is, kan morgen al verouderd zijn
o Wat vandaag info is, kan data vormen voor nieuwe info op later tijdstip
o Vb. app die overstromingen voorspelt
- Vorm:
o Vorm ter beschikking gestelde info (bv. grafische visualisatie winstcijfers> rapporten)
o Soms is beknopte vorm beter, andere keren is gedetailleerd rapport nodig
o Overzichtelijk + eenduidig weergeven
- Inhoud:
o Volledigheid data waaruit info ontstond
o Betrouwbaarheid data waaruit info ontstond
o Correctheid model dat gebruikt werd om info te vormen
1.3 SOORTEN INFORMATIESYSTEMEN
3 belangrijke categorieën:
- Operationeel ondersteunende systemen (vb. boekhouding, communicatie, productie…)
- Management ondersteunende systemen (vb. DSS, dashboards, rapporterringssystemen…)
- Overkoepelende systemen: voor beide systemen (vb. kennismanagement, expertsystemen)
1.4 ONDERDELEN VAN EEN INFORMATIESYSTEEM
- vb. loper gebruikt Runtracker,
om traject, duur, aantal
verbrande calorieën… te weten
te komen app verwerkt data
tot die info
Input Ruwe data die nodig is om info te krijgen, vb.: muis, toetsenbord, tracker
Verwerking Zet data om tot info, vooral software, nauwkeurigheid afhankelijk processen
Output Data is verwerkt, info is beschikbaar, vb.: beeldscherm, printer,…
Opslag Oude info/data vormt data nieuwe info, vb.: USB, harde schijf, cloud-storage…
Terugkoppeling Systeem kan zelf niet verder, bep. handeling vereist vn buitenwereld (bv. printer waarbij
papier op is en dus niet kan printen, verwerking voltooid, geen output, terugkoppeling
nodig: aanvoer papier)
1.5 HULPBRONNEN VAN INFORMATIESYSTEMEN
- Soorten:
Hardware Welke data verzamelen? Waar is data/info beschikbaar?
Netwerken Bepalen toegankelijkheid info
Software Hoe w data verwerkt? Hoe ontstaat de info?
Mensen Gebruiken de systemen of leveren data aan
Standaarden Vereisten van klant verbinden systemen met elkaar
Andere: data(banken)beheer, informatiediensten, besturingssystemen, systeembeheer,
beveiliging, opleidingen
, - Hulpbron? Maken informatiesystemen inzetbaar
- IT-infrastructuur organisatie: alle hulpbronnen samen
- Belang juiste hulpbronnen: technologie sluit aan bij doelen organisatie bedrijfsstrategie
1.6 EXTERNE FACTOREN DIE VORM GEVEN AAN INFORMATIESYSTEMEN
- Standpunt bedrijf: stakeholder bepalen vorm informatiesysteem
- Stakeholder? Alle partijen die bereiken bedrijfsdoelen beïnvloeden of erdoor w beïnvloed
- Andere factoren: wetgevend kader zorgt voor verplichting/beperkingen
- De stakeholders:
Klanten Stellen info ter beschikking, verwachten bepaalde vorm van dienstverlening
Leveranciers Bv. systeem opzetten met automatische bestelling leverancier, afspraken op
voorhand maken omtrent ontvangen info voor bestelling (+ vorm factuur)
Aandeelhouder Verwachten techno. Evolutie, tegemoetkoming wensen/noden klant, bepalen soort
informatiesysteem
Concurrenten Concurrent beter tegemoetkoming eisen klant, systeem moet aangepast worden
voor diezelfde eisen te voldoen, leggen standaarden vast
Financiële Leggen standaarden op voor officiële rapporteringen of voor afhandelen
instellingen elektronische verrichtingen
Personeel Levert data, interpreteren info afhankelijk van omgang personeel met info,
bedrijven hebben eigen IT-dienst
Vakbonden Bepaalde info personeel niet (tik klok) of makkelijker registreren
Maatschappij Culturele en maatschappelijke factoren (bv. robots dagelijks leven in Japan)
Overheid Wetgevend kader opbouwen, standaarden opleggen of verplichten tot
registreren/rapporteren
1.7 WIE HEEFT NOOD AAN INFO VAN ORGANISATIES ?
- Infosysteem: leveren info aan alle lagen bedrijfsvoering, relatie bedrijf – info benodigde
- Wie?
Klanten Speciale software CRM (Customer Relation Management), voorzien alle nodige info
voor klant, bv. e-commerce, extra dienst na verkoop, directe marketing
Personeel Organisatie intern optimaliseren, bv. gedeelde agenda, kennissystemen
Leveranciers Software SCM (Supply Chain Management), bv. automatische bestelling plaatsen als
voorraad aangevuld moet w
Partners Banken of vaste koerierdiensten bij e-commercebedrijf, info uitwisselen om
samenwerking te optimaliseren, PRM (Partner Relationship Management)
1.8 INZETBAARHEID VAN INFORMATIE
- Informatiesystemen ondersteunen verschillende taken in organisatie, kunnen autonoom werken
- Indeling systemen op basis van soort proces:
Transactieverwekende systemen Doel: primaire processen ondersteunen, bedrijfstransacties (bv.
verkoop, aankoop)
Procesbesturingssystemen Doel: procesautomatisatie, productie met machines die
aangestuurd w, bv. automatisch acties starten door meting
omgevingsparameters (industrie)
Samenwerkingssystemen Interne samenwerking bevorderen, ook tussen :
Bedrijven: info over klant, leverancier, partners
Collega’s: gedeelde agenda, e-mail
Bedrijf-leverancier: automatische bestelling bij bereiken
minimum in voorraad
Bedrijf -klant: communiceren via site/sociale media