H1: Orgaandonatie en -
transplantatie
Geschiedenis
1) Een idee over transplantatie
2) Anatomie schetsen en beeld van krijgen
3) Chirurgische techniek: anastomose
4) Transplantatie bij dieren in de praktijk
5) 1ste geslaagde niertransplantatie
6) 1ste geslaagde levertransplantatie
7) 1ste geslaagde harttransplantatie
8) 1ste geslaagde longtransplantatie
9) 1ste geslaagde aaangezichtstransplantatie
10) 1ste geslaagde baarmoedertransplantatie
Zoektocht gaat verder in 21ste eeuw:
HLA-typering (weefseltypering)
Beter immunosuppressie
Xenotransplantatie (organen dier mensen)
Stamcellen en 3D printing
Wetgeving in België
Wie kan donor zijn?
Wet van 13 juni 1986 in België
Wet over wegnemen en transplanteren van organen en weefsels
Donatie bij leven kan…
Onder begeleiding van een arts (arts voor donor en arts voor ontvanger)
Vrij van druk en compensatie
Met toezicht op correct verloop
Donatie bij overlijden kan…
Bij elke overleden Belg die in België woont
Bij elke overleden Belgische resident (> 6 maand ingeschreven in vreemdelingenregister)
“Elke Belg is donor!”
Maar…
Arts moet nagaan wat de wilsbeschikking was van de overledene
o Formeel: testament, Orgadon…
o Informeel: familie, vrienden, huisarts, sociale media…
Bij verzet door overleden persoon kan er geen donatie zijn
Bij uitdrukkelijke positieve wilsbeschikking kan familie zich niet verzetten tegen orgaandonatie
1
,Aanpassing in de wetgeving (2020)
2 luiken:
1) Bijkomende mogelijkheden voor formele registratie wilsbeschikking orgaandonatie
a. Nu: dmv formulier dat geregistreerd wordt in gemeentehuis
b. Toekomst: formulier, e-ID, via huisarts
2) Differentiatie in toestemming/verzet voor verschillende items
a. Nu: globale toestemming/verzet voor organen en weefsels
b. Toekomst: organen, weefsels, wetenschappelijk onderzoek, ‘advanced therapeutic
medical products’)
Mogelijke valkuilen:
Nieuwe mogelijkheden = drempelverlagend
o Positief
o Negatief: meer verzet? Van gedacht veranderen?
Nadruk en sensibilisering rond registratie
o Creëert verwarring
o Vrees voor evolutie van opting out naar opting in
Emotioneel aspect
Respect voor lichaam van overleden persoon
Rekening houden met gevoelens van de familie
Rekening houden met verschillende religies
Correspondentie tussen acceptor en nabestaanden donor mits anonimisatie door
transplantatiecoördinatoren
Organisatie in België
2
,Wat kan je doneren?
Soorten donoren
DBD vs DCD
DBD = donation after Brain Death
= de patiënt is hersendood, vaststelling gebeurd door 3 verschillende artsen, onafhankelijk van
donatie/transplantatie. Volgens laatste stand van de wetenschap
Onomkeerbare coma
Afwezigheid van hersenstamreflexen
Apneu ondanks maximale stimulatie van ademhaling
Vaststelling volgens laatste stand van de wetenschap:
Te testen na minstens 6u observatie, in afwezigheid van hypothermie en intoxicatie en op voorwaarde
van diagnose
Bijkomen onderzoeken (angiografie, CT, EEG…) zijn niet verplicht
DCD = donation after circulatory death
= donor overlijdt na hartstilstand (meestal in operatiekwartier), vaststelling gebeurd ook door 3
verschillende artsen, onafhankelijk van donatie/transplantatie
= niet hersendode pt in medisch uitzichtloze toestand waarbij geen evolutie naar hersendood te
verwachten is
Richtlijnen
Cat I = dood bij aankomst = Irreversibele circulatiestilstand bij aankomst
professionele hulpverleners. Meestal overlijdens buiten ziekenhuis. Door
lange en meestal niet-gedocumenteerde tijd van ‘warme’ ischemie zijn deze
donoren voorlopig ongeschikt voor orgaandonatie
Cat II = niet succesvolle reanimatie = het betreft hier personen bij wie na
onverwachte hartstilstand CPR werd gestart, maar waarbij deze niet
succesvol was
Cat III = in afwachting van hartstilstand = pt met fatale, onomkeerbare aandoening
die afhankelijk is van vitale supportieve therapie. Deze ptn zijn niet
hersendood en een evolutie naar hersendood wordt niet verwacht. Ze
bevinden zich in medisch uitzichtloze situatie
Cat IV = hartstilstand bij hersendode donor = betreft hier hersendode donoren bij
wie zich een hartstilstand voordoet vooraleer orgaanprelevatie kon worden
gestart of gepland
3
, Procedure
Wat kan je doneren
Organen Weefsels
Hart Gehoorbeentjes
Longen Cornea
Lever Hartklep
Nieren Bloedvaten
Pancreas Bot-pezen
Dunne darm Menisci
Uterus Huid
Wie kan donor zijn
Volgens de wet & medisch geschiktheid
Donoractiviteiten
Levende donatie of donatie bij overlijden
Eurotransplant
= internationale samenwerking tussen 8 landen
Taken
Centrale patiëntenregistratie
Centrale donoraanname
Centrale toewijzing van organen
Regelen transport van organen
Verzamelen follow-up gegevens
Controle naleven allocatie regels
Hoe gaan we te werk?
1) Slechtnieuwsgesprek
2) Hersendode pt of niet?
a. Niet hersendood, maar wel medisch uitzichtloze situatie en beslissing tot therapiestop
3) Gesprek rond orgaandonatie
4) Opstart donorprocedure
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cathohallaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.