Samenvatting
samenvatting Grondwettelijk Recht Voor Bestuurskundigen
notities powerpoint boek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 153 pagina's
Voorbeeld 4 van de 153 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Grondwettelijk Recht bestuurskunde en publiek managementInhoudsopgave
1 Inleiding, algemeen..................................................................................................................................... 5
1.1 Privaat en publiekrecht...................................................................................................................................5
1.2 De grondwet....................................................................................................................................................5
1.2.1 De grondwet heeft 2 functies...................................................................................................................8
1.2.2 Scheiding der machten.............................................................................................................................8
1.3 Soevereiniteit................................................................................................................................................10
1.3.1 Volkssoevereiniteit.................................................................................................................................10
1.3.2 Nationale soevereiniteit.........................................................................................................................10
1.3.3 Directe democratie.................................................................................................................................11
1.4 Kiessystemen.................................................................................................................................................14
1.4.1 Meerderheidsstelsels.............................................................................................................................14
1.4.2 Evenredigheidsstelsels...........................................................................................................................15
1.5 Staatssystemen.............................................................................................................................................17
1.5.1 Parlementair systeem............................................................................................................................17
1.5.2 Presidentieel systeem............................................................................................................................18
2 De normenhiërarchie................................................................................................................................ 20
2.1 Hiërarchische ladder.....................................................................................................................................23
2.1.1 Eerste instantie: de grondwet................................................................................................................23
2.2 De grondwet..................................................................................................................................................24
2.2.1 De wijzigingsprocedure..........................................................................................................................24
2.3 Wetten, decreten en ordonnanties...............................................................................................................28
2.3.1 Federalisme............................................................................................................................................29
2.3.2 Gedecentraliseerde staat.......................................................................................................................29
2.3.3 Federale staat.........................................................................................................................................30
2.3.4 Federalisme versus confederalisme.......................................................................................................31
2.3.5 Wetten....................................................................................................................................................32
2.3.6 Decreten.................................................................................................................................................36
2.3.7 Internationale rechtsnormen.................................................................................................................37
2.3.8 Koninklijke besluiten, kb’s besluiten deelstaatregeringen....................................................................39
2.3.9 Ministeriële besluiten.............................................................................................................................42
2.3.10 Besluiten van leden van de gemeenschaps- en gewestregeringen.....................................................43
3 Federale politieke instellingen: de koning.................................................................................................. 44
3.1 Waarom een koning?....................................................................................................................................44
3.2 Erfelijke monarchie.......................................................................................................................................45
3.2.1 De natuurlijke en wettige nakomelingschap..........................................................................................45
3.2.2 Eerstegeboorterecht..............................................................................................................................46
3.2.3 Nakomelingschap in de rechte lijn.........................................................................................................46
3.2.4 Verzaken aan de erfopvolging................................................................................................................47
3.2.5 Overlijden koning...................................................................................................................................47
1
,Grondwettelijk Recht bestuurskunde en publiek management
3.2.6 Troonafstand..........................................................................................................................................47
3.3 Onmogelijkheid om te regeren.....................................................................................................................48
3.4 Regentschap..................................................................................................................................................48
3.5 Onschendbaarheid en onverantwoordelijkheid............................................................................................49
3.5.1 Strafrechtelijke onschendbaarheid........................................................................................................49
3.5.2 Burgerrechtelijke onschendbaarheid.....................................................................................................50
3.5.3 Politieke onschendbaarheid...................................................................................................................50
4 Federale politieke instellingen: het parlement........................................................................................... 51
4.1 Bicameralisme...............................................................................................................................................51
4.1.1 Er was een staatshervorming in 1993....................................................................................................52
4.1.2 Staatshervorming 2014..........................................................................................................................54
4.2 Kamer van volksvertegenwoordigers............................................................................................................54
4.3 Samenstelling senaat....................................................................................................................................55
4.3.1 Deelstaatsenatoren van de nederlandse taalgroep...............................................................................56
4.3.2 Deelstaatsenatoren van de franse taalgroep.........................................................................................56
4.3.3 Verdeling zetels......................................................................................................................................56
4.4 Indeling in taalgroepen.................................................................................................................................57
4.5 Verkiezing van de kamer van volksvertegenwoordigers..............................................................................57
4.6 Historische schets van het kiesrecht.............................................................................................................59
4.7 Verkiezing kamer van volksvertegenwoordigers..........................................................................................61
4.8 Werking kamer van volksvertegenwoordigers + senaat..............................................................................67
4.9 Statuut van de parlementsleden...................................................................................................................69
4.9.1 Het toepassingsgebied...........................................................................................................................71
4.9.2 Statuut van de parlementsleden............................................................................................................72
4.10 de parlementaire overlegcommissie...........................................................................................................73
5 De regering (de uitvoerende macht).......................................................................................................... 74
5.1 Samenstelling en werking.............................................................................................................................74
5.1.1 Bevoegdheden van de ministerraad......................................................................................................76
5.1.2 Vice-eersteministers...............................................................................................................................77
5.1.3 Staatssecretarissen.................................................................................................................................77
5.1.4 Ministers van staat.................................................................................................................................78
5.2 formatie.........................................................................................................................................................78
5.3 Statuut...........................................................................................................................................................79
5.3.1 Voorwaarden en onverenigbaarheden..................................................................................................79
6 federale politieke instellingen, de institutionele samenhang tussen parlement en regering.......................82
6.1 algemeen.......................................................................................................................................................82
6.2 historisch overzicht.......................................................................................................................................83
2
,Grondwettelijk Recht bestuurskunde en publiek management
6.3 huidig stelsel: de formatie.............................................................................................................................86
6.4 huidig stelsel: parlementaire controle..........................................................................................................87
6.5 huidig stelsel: vertoruwensstemming...........................................................................................................87
6.6 huidig stelsel art 100 2de lid, GW...................................................................................................................90
6.6.1 vragenrecht............................................................................................................................................90
6.6.2 interpellatierecht....................................................................................................................................91
6.7 huidig stelsel: recht van onderzoek...............................................................................................................92
6.8 huidig stelsen- ontslag van de regering........................................................................................................95
6.8.1 lopende zaken........................................................................................................................................97
6.9 huidig stelsel: ontbinding kamer...................................................................................................................99
7 gemeenschappen en gewesten en de brusselse instellingen....................................................................100
7.1 inleiding.......................................................................................................................................................101
7.1.1 inleiding- historische schets.................................................................................................................101
7.2 krachtlijnen van de staatshervormingen....................................................................................................101
7.3 basisconcepten............................................................................................................................................102
7.3.1 vier taalgebieden..................................................................................................................................102
7.3.2 drie gemeenschappen..........................................................................................................................103
7.3.3 drie gewesten.......................................................................................................................................104
7.4 SAMENSTELLING/STATUUT/WERKING van de INSTELLINGEN van de Gemeenschappen en Gewesten....105
7.4.2 werking van de parlementen...............................................................................................................109
7.4.3 statuur van de parlementsleden..........................................................................................................109
7.5 regeringen...................................................................................................................................................109
7.5.1 samenstelling regering.........................................................................................................................109
7.5.2 werking van de regering.......................................................................................................................111
7.5.3 statuut van regeringsleden..................................................................................................................112
7.6 institutionele samenhang Parlement- regering deelstaten........................................................................112
7.6.1 vorming................................................................................................................................................112
7.6.2 parlementaire controlemidellen..........................................................................................................113
7.6.3 ontslag regering....................................................................................................................................113
7.6.4 ontbinding van het parlement.............................................................................................................114
7.7 functionele samenwerking parlement-regering deelstaten.......................................................................114
7.8 brusselse instellingen..................................................................................................................................115
7.8.1 inleiding................................................................................................................................................115
7.9 samenstelling bxl gewest............................................................................................................................116
7.9.1 brusselse agglomeratie........................................................................................................................116
7.9.2 de gemeenschapscommissies..............................................................................................................117
7.10 brusselse instellingen- bevoegdheden......................................................................................................118
7.10.1 brussels hoofdstedelijk gewest..........................................................................................................118
7.10.2 brusselse agglomeratie......................................................................................................................119
7.10.3 gemeenschapsbevoegdheden (art 127-129 gw)................................................................................120
3
, Grondwettelijk Recht bestuurskunde en publiek management
7.10.4 hoofdstedelijke gemeenschap...........................................................................................................125
7.11 bescherming vlaamse minderheid............................................................................................................126
7.12 gemeenschappen en gewesten.................................................................................................................126
7.12.1 assymetriën........................................................................................................................................126
8 de bevoedheidsverdeling in het federale belgie.......................................................................................128
8.1 methodiek...................................................................................................................................................129
8.2 toegewezen, voorbehouden en residuair....................................................................................................129
8.3 impliciete bevoegdheden............................................................................................................................131
8.4 aard van de bevoegdheden.........................................................................................................................132
8.4.1 EXCLUSIEVE BEVOEGDHEDEN..............................................................................................................133
8.4.2 materieel..............................................................................................................................................133
8.4.3 territoriaal............................................................................................................................................133
8.4.4 parallelle bevoegdheden......................................................................................................................134
8.5 cooperatief federalisme..............................................................................................................................135
8.6 aard van de bevoegdheden.........................................................................................................................136
8.7 verticaliteitsbeginsel...................................................................................................................................137
8.8 kaderbevoegdheden...................................................................................................................................137
8.9 beperkingen op bevoegdheidsrechtelijke autonomie.................................................................................138
8.10 bevoegdheden gemeenschappen.............................................................................................................138
8.11 bevoegdheden deelstaten.........................................................................................................................141
8.11.1 territoriale..........................................................................................................................................141
8.11.2 strafrechtelijke bevoegdheden..........................................................................................................141
8.11.3 belangenconflict.................................................................................................................................141
8.11.4 bevoegdheidsconflicten.....................................................................................................................143
9 rechtsbescherming tegen onrechtmatig overheidsoptreden.....................................................................143
9.1 raad van state – wetgeving........................................................................................................................143
9.1.1 toetsing wetten, decreten en ordonnanties aan de grondwet............................................................148
9.1.2 grondwettelijk hof................................................................................................................................149
9.1.3 beroep tot vernietiging........................................................................................................................151
9.1.4 prejudiciele vraag.................................................................................................................................152
9.2 raad van state – afdeling bestuursrechtspraak..........................................................................................152
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariedecloedt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen