Deze samenvatting is gemaakt op basis van de cursus van mevrouw Willems en haar powerpoints. Er zitten veel foto's in verwerkt om de tekst te verduidelijken. Hierdoor kan het wel een grote samenvatting lijken. Er zitten ook enkele tekeningen tussen die in de les gemaakt werden.
Hoofdstuk 1: Inleiding tot het immuunsysteem
● Immuunsys. = verdedigingssysteem = afweermechanisme
✦ Hoofdtaak: bescherming tegen lichaamsvreemde en schadelijke stoffen
■ Onderscheid gevaarlijk/ ongevaarlijke stoffen = cruciaal
▲ Binnendringen van M.O. = gevaarlijk
▲ Inademen van pollen, huidschilfers huisdieren = ongevaarlijk
■ Geen onderscheid gemaakt = het lichaam ziet dit als gevaarlijk → allergie
ontwikkeling
● Tolerantie= alle processen die voorkomen dat het immuunsys. schadelijke
autoreactiviteit ontwikkelt
● Iedere immuunrespons vereist identificatie van pathogeen/ lichaamsvreemd
materiaal voor een eliminatiereactie wordt opgestart
● De ≠ immuunresp. vallen onder 2 categorieën
✦ Aangeboren/ niet-specifieke responsen → Algemeen
✦ Verworven, adaptieve/ specifieke responsen
■ Specifiek op bep. pathogeen → Vaccinatie
■ Verbeterd bij elke nieuwe ‘ontmoeting’ met = pathogeen → herinnering
● Respons wordt vooral veroorzaakt door leukocyten en hun signaalmolec.
✦ ≠ soorten
■ Fagocyten: niet-specifieke manier van opname en afbraak van microbiële
producten
■ Lymfocyten: specifieke herkenning van pathogenen
1. Het niet-specifieke immuunsysteem
● Oudere, aangeboren afweermechanismen = niet specifiek = vormen natuurlijke
afweer tegen elke lichaams indringer
● 4 ≠ onderscheidingen:
1. Mechanische component/ barrière:
✦ Huid en mucosa = fysische barrière voor potentiële pathogenen
✦ Mucosa vangt partikels in aanwezige mucus → verwijdering via hoesten,
niezen en trilhaarbeweging
✦ Belang vd componenten bij brandwonden goed zichtbaar → ↑ infectiegevaar
2. Chemische componenten:
✦ Lysozyme in lich.vocht (tranen, speeksel,...) → antibacterieel
✦ Zure laag vd huid (melk- en vetzuren geprod. door talgklieren) → antibacterieel
✦ Zuur maagsap = bacterie dodend
✦ Interferon (INF, eiwit): bescherming virale infecties
✦ Acute fase eiwitten: C-reactive protein (CRP)
✦ Complementsysteem
3. Microbiologische component:
✦ Darmcommensalen: bescherming tegen potentiële pathogenen
1
,4. Cellulaire componenten:
✦ Fagocyterende cellen: granulo’s (Eos, neutros & basos) en macrofagen
✦ Natural killer cellen (NK): Eliminatie van viraal geïnfect. en/of getransformeerde
cellen (kanker cellen) → zien aanwezigheid van virus maar niet welk → ≠
Cytotoxische cellen (zien wel welk virus) !!!
● Verloop van een aangeboren immuunrespons:
✦ Onmiddellijke respons: macrofagen → identificatie → activatie fagocytose
✦ Vroege geïnduceerde respons (opstart na facocytose) → komt na
signaalmolec. opgang (cytokines, chemokines) → lokale inflammatie
■ Lokale infl.: vasodila., ↑ permeabiliteit, neutros migreren makkelijker
■ Ontstaan van inflammatoire reactie = acute fase reactie
▲ 4 kenmerken: Dolor (pijn), Calor (warmte), Rumor (roodheid), Tumor
(zwelling)
■ Cytokines zorgen dat lever acute fase eiwitten gaat aanmaken (+ & -)
▲ CRP: bindt op opp. van bep. dode en stervende cellen en pathogenen →
gemerkt voor opruiming door andere componenten
▲ Wordt gebruikt om een diagnose te stellen van inflammatie
2
,2. Het verworven/ specifieke immuunsysteem
2.1. De start vh specifieke immuunsysteem
● Specifiek immuunsysteem = heel specifieke reactie op pathogeen M.O. dat op
dat moment een ontsteking veroorzaakt → specifieke antigenen geassocieerd
met M.O. worden herkend → vorming van immunprod. gericht tegen die Ag
● Naast neutros en macrofagen ook dendritische cellen aanwezig
● Dendriet cel (DC) = Antigeen presenterende cellen (APC) → opstart adaptieve
immuunresp. → behoren tot niet-specifieke immuunsys.
● Immature DC fagocyteren constant via macropinocytose → receptor
onafhankelijk → extracellu. mat. uit de periferie
● Aanwezigheid pathogeen → DC herkent → gevaarlijk → opname via receptor
gemedieerde endocytose → activatie DC → migratie via lymfev. naar
lymfeknopen → presentatie antigenen aan rustende T- en B-lymfocyten
● T- en B-lymfocyten hebben een antigeen-receptor (= onbeperkt aantal,
herkennen elk ≠ antigeen) op memb.
● Binding van antigeenreceptor op antigeen presentatie van DC = activatie
2.2. De humorale respons
● Bescherming tegen extra-cellulaire pathogenen (vaak bacteriën)
● Geactiveerde B-lymfocyten differentiëren tot plasmacellen die massa’s
antilichamen produceren, gericht tegen vreemde Ag
✦ Antilichamen vrijgesteld in bloed = uitoefenen beschermende functie
✦ Alle nakomelingen van die 1e B-lymfo prod. allemaal 1 specifieke Al dat 1
specifiek Ag herkent
● Humorale respons: veroorzaakt door Al
● Al beschermen op 3 ≠ manieren tegen pathogenen
1: Neutraliseren → Inactief maken door binding → verlies pathogeniciteit
2: Opsoniseren → Een fagocyterende cel merkte de Fc-staart van Al op
pathogenen op → fagocyt ruimt pathogeen op
3: Complementactivatie → Doorboring van pathogeen memb. → vernietigen
3
,2.3. De cellulaire immuunrespons
▲ Bescherming/ vernietiging tegen intracellu. pathogenen → virussen, parasieten
▲ T-lymfocyten:
✦ Cytotoxische T-lymfocyten (CTL): kunnen geïnfecteerde
cellen rechtstreeks afdoden
✦ T-helpercellen (TH)
■ TH1 → T-helper 1 cellen:
▲ Sommige bacteriën groeien enkel id intracellu.
vesikels van macrofagen, na fagocytose → TH1 zullen
geïnfect. macrofagen aanzetten tot dood door fusie
vd fagosomen met lysosomen
▲ Cytokines uitsturen om andere macrofagen te
mobiliseren naar infectie
▲ Activerende rol bij CTL
■ TH2
▲ Belangrijk bij activatie B-lymfo.
▲ Suppressor T-lymfocyten
△ Inhibitie vd adaptieve immuunresp. na
vernietiging van alle pathogenen
2.4. Kenmerken vd specifieke immuunresp.
● 4 essentiële eigenschappen
1: Specificiteit
● Ontstaat na contact met 1 bep. pathogeen → Activatie lymfo’s, productie Al
2: Tolerantie
● Enkel geactiveerd tegen lichaamsvreemde Ag (non-self)
● Wnnr lich. eigen (self) Ag aangevallen worden → auto-immuniteit
3: Onderscheid gevaarlijk/ niet-gevaarlijk
● Enkel geact. tegen gevaarlijke non-self Ag
● Wnnr self antigenen = gevaar → allergie
4: Immuungeheugen
● 1e contact = herinnering
● 2e, 3e,... contact = snellere, sterkere respons
● Specifieke immuniteit → vb.: vaccinatie
3. Een immuunrespons met niet-specifieke en specifieke
componenten
● Fagocyten:
✦ Niet- specifiek
✦ Antigeenpresentatie (macrofaag of DC)
✦ Herkennen + opnemen van microbiële componenten
4
, ● Lymfocyten:
✦ Specifiek
✦ Productie Al
✦ Geïnfecteerde cellen afdoden
● Ontstaan van immuunresp. → vele interacties tussen lymfo’s en fagoc. →
!!!Respons = zowel aangeboren als specifiek
- Vroegste respons: aangeb resp↑ = niet speci. (0-96h)
- Later: lymfoc. → aangepaste specifieke resp. (>96h)
Hoofdstuk 2: Antigenen en hun immunogeniciteit
● Antigeen (Ag) = elke stof die een specifieke antilichaam respons kan opwekken
→ kunnen dit allemaal maar niet volledig zelfstandig !!!
● Anti(body) Gen(erating)
● Sterkte vd immuunresp. bepaalt hoe sterk/ zwak immunogeen het Ag is
4. Factoren die de immunogeniciteit van een antigeen
beïnvloeden
● Immunogeniciteit van een Ag = mate waarin het Ag in staat is om een
immuunresp. op te wekken
✦ Sterk immunogeen Ag= sterke respons → te hevig kan gevaarlijk worden
✦ Zwak immunogeen Ag= zwakke respons → heeft extra hulp nodig om resp. op
te wekken
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Astro901. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
