Samenvatting van de acco-cursus horende bij het vak Personen-, Familie- en Familiaal Vermogensrecht gedoceerd door prof. Ingrid Boone en Alain-Laurent Verbeke in de tweede bachelor Rechten aan de KU Leuven. Aangevuld met notities en slides uit de lessen.
Zowel de artikelen van het oud BW als van h...
Situering
• Personenrecht: statuut van de persoon en zijn rechtspositie in de maatschappij
• Familierecht: privaatrechtelijke verhouding tussen verwanten
• Huwelijksvermogensrecht: lex specialis van verbintenissenrecht
o Intern: tussen echtgenoten
o Extern: naar derden met wie echtgenoten contracteren
Het huwelijksstelsel
• Primair: rechten en verplichtingen van echtgenoten
• Secundair: enkel de vermogensrechtelijke aspecten (huwelijksvermogensstelsel)
o Suppletief: conventioneel huwelijksvermogensstelsel (huwelijkscontract) mogelijk
Hoofdstuk 2 – Ontwikkelingen en actuele tendensen
Afdeling 1 – Familie- en relatievermogensrecht als spiegel van maatschappelijke waarden
• Regulerende functie: verhoudingen tussen ouder en kind, echtgenoten en
samenwonende partners
• Culturele invloed
o Geëvolueerd naar contractuele autonomie en persoonlijke vrijheid
o Maar: balans tussen wilsvrijheid en billijke bescherming van de rechten van
zwakkeren
Afdeling 2 – Ontwikkelingen
• Ancien Régime
o Huwelijk als grondslag van de familie
o Kerkelijk: sacrament = onverbreekbaar à echtscheiding verboden
o Maritale macht
o Familiaal politiek instrument
• Negentiende eeuw tot eerste helft twintigste eeuw
o Code Civil 1804: burgerlijk huwelijk
o Buitenhuwelijkse relaties niet erkend à buitenechtelijk kind = onwettig
o Echtscheiding onder beperkende voorwaarden
o Maritale macht behouden: gehuwde vrouw handelingsonbekwaam
• Na de Tweede Wereldoorlog
o Huwelijk tussen man en vrouw: hoeksteen van het gezin
§ Sterke daling huwelijken vanaf 1970
§ Meer rechten voor buitenechtelijke kinderen (1987) en holebi’s
(homohuwelijk 2003 en adoptie 2006)
§ Meer echtscheidingsmogelijkheden
§ Wettelijke samenwoning als samenlevingsvorm erkend (1998)
§ Meemoederschap analoog aan vaderschap (2014)
o Emancipatie van vrouwen en veranderende rolpatronen
4
, § Vrouwen minder economisch afhankelijk: eisen gelijke rechten
§ Handelingsonbekwaamheid afgeschaft in 1958
§ 1976: man en vrouw gelijkwaardige partners à vaderlijke macht w
ouderlijk gezag
§ Verplichte patrilineaire naamsoverdracht afgeschaft in 20014
o Kinderen als kern van het gezin
§ Kinderen geen voorwerp meer van ouderlijke macht à bescherming
§ Kinderrechtenverdrag + art. 22bis Gw.
o Medisch begeleide voortplanting
§ Juridische ouders niet noodzakelijk genetische ouders
§ Maar recht nog niet volledig aangepast: bv. draagmoederschap en
anonimiteit donoren
o Autonomie van het individu
§ Ingrijpen bij begin en einde van het leven: abortus, euthanasie, …
§ Wijzigbaarheid van het huwelijkvermogensstelsel
§ Wettelijke en feitelijke samenwoning mogelijk
o Toenemende internationale mobiliteit
§ IPR en rechtsvergelijking
Hoofdstuk 3 – Bronnen van het personen-, familie- en relatievermogensrecht
Afdeling 1 – Nationale normen
• Burgerlijk Wetboek
o Boek I, Personen en Boek III titel Vbis, Wettelijke samenwoning
o NBW: Boek 2
• Gerechtelijk Wetboek
o Bevoegdheid inzake familierechtelijke geschillen
§ Art. 572bis Ger.W.: bevoegdheden familierechtbank (= eerste aanleg)
§ Jeugdrechtbank bevoegd voor jeugdbeschermingsmaatregelen
§ Art. 594 Ger.W.: vrederechter bevoegd voor onbekwaamheidsstatuten
o Bemiddeling en minnelijke oplossing van geschillen
§ Aparte kamer voor minnelijke schikking in elke familierb. o.l.v. magistraat
§ Art. 1253ter/1, § 2 Ger. W.: verwijzing naar kamer voor minnelijke schikking
door rechter familierb.
• Specifieke wetten en decreten
o Bv. wet betreffende medisch begeleide voortplanting
• Grondwet
o Familierecht raakt artt. 10 en 11 Gw.
o Art. 22 Gw.: recht op eerbiediging privéleven en gezinsleven
Afdeling 2 – Internationale normen
• Overzicht
o Mensenrechtenverdragen!
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
o VN-Kinderrechtenverdrag (IVRK)
• Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
o Belangrijkste bepalingen
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper apfelstrudel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.