COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN
INLEIDING
1. Mediatisering van de samenleving
2. Rode draden
2.1 Kennismaking in vogelvlucht
2.2 Klemtoon op mediacommunicatie
2.3 Multidisciplinariteit
2.4 Belang van historische en maatschappelijke context
2.5 Wetenschappelijke en kritische benadering
3. Communicatiewetenschappen in perspectief
3.1 In perspectief?
3.2 Het boek in vogelvlucht
3.3 Leeswijzer
HOOFDSTUK 1: BOUWSTENEN VAN EEN DISCIPLINE EN EEN PRAKTIJK
1.1 Inleiding: communicatie is meer dan communiceren
1.2 Het teken als basis voor betekenisvol communiceren
1.2.1 Semiotiek
1.2.2 Teken, tekensysteem en tekenindeling
1.3 Elementen van het communicatieproces
1.3.1 Communicator (zender)
1.3.2 Boodschap (informatie)
1.3.3 Encoderen en decoderen
1.3.4 Transmissie, kanaal en medium (overbrengen)
1.3.5 Ontvanger
1.3.6 Wanneer is een communicatieproces geslaagd?
1.4 Communicatiemodellen
1.4.1 Communicatiemodel van Lasswell (1948)
1.4.2 Communicatiemodel van Shannon en Weaver (1949)
1.4.3 Balansmodel of ABX-model van Newcomb (1953)
1.4.4 Communicatiemodel van Schramm (1954)
1.4.5 Communicatiemodel van Gerbner (1956)
1.4.6 Communicatiemodel van Jakobson (1960)
1.4.7 Een circulair communicatieproces: het procesmodel van Oomkes (2000)
1.5 Verschillende visies op het communicatieproces
1.5.1 Transmissievisie
1.5.2 Rituele visie of het expressiemodel
1.5.3 Attentievisie of het publiciteitsmodel
1.5.4 Receptievisie
1.5.5 Twee theoretische scholen
1. Processchool
2. Semiotische school
1.6 Vormen van communicatie
1.6.1 Intrapersoonlijke communicatie
1.6.2 Interpersoonlijke communicatie
1.6.3 Massacommunicatie
1.6.4 Non-verbale communicatie (metacommunicatie)
1
,HOOFDSTUK 2: THE YOUNG AND THE RESTLESS: DE ONTWIKKELING VAN COMMUNICATIE-
WETENSCHAPPEN ALS DISCIPLINE
2.1 Inleiding
2.2 Communicatiewetenschappen: een academische discipline?
2.3 Communicatiewetenschappen: jong veld, moeilijke afbakening
2.4 Ontstaan en ontwikkeling van communicatiewetenschappen als discipline
2.4.1 De voorlopers in het denken over communicatie
2.4.2 Institutionalisering van de communicatiewetenschappen
2.4.3 Administratief en kritisch onderzoek
Twee ontwikkelingen
1. Administratief onderzoek (‘the empirical school’)
2. Kritisch onderzoek
2.5 Paradigmatische strijd in communicatiewetenschappen
2.5.1 Het paradigmabegrip
2.5.2 Paradigma’s in de sociale wetenschappen
2.5.3 Paradigma’s in de communicatiewetenschappen
2.6 Theoretische diversiteit in de communicatiewetenschappen
2.6.1 De notie ‘theorie’
2.6.2 Classificeren van theorievorming
2.7 Slotbeschouwing
HOOFDSTUK 3: COMING OF AGE: ONDERZOEK NAAR MEDIA EN COMMUNICATIE IN DE EERSTE HELFT
VAN DE TWINTIGSTE EEUW
3.1 Inleiding
3.2 De massamaatschappij
3.2.1 Contextualisering
3.2.2 Concepten en ideeën in het denken over de massamaatschappij
1. Algemene visies
2. Sociologische benaderingen
3. Psychologische benaderingen
3.2.3 Massamaatschappijtheorie
3.2.4 Kritieken en evaluatie
3.3 Propaganda
3.3.1 De propagandatheorie van Lasswell
3.3.2 Het paradigma van kritische propagandastudies
− Name calling
− Glittering generality
− Transfer
− Testimonial
− Plain folks
− Bandwagon
− Card stacking
3.3.3 Paradigmatische strijd
2
,HOOFDSTUK 4: SNELLE OPKOMST EN BLOEI VAN DE COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN:
SLINGERBEWEGINGEN IN HET MAINSTREAMPARADIGMA
4.1 Inleiding: een nieuwe context, een nieuwe impuls voor theorievorming
4.2 De mosterd van communicatiewetenschappen: leentjebuur bij andere disciplines
4.2.1 Functionalisme en functionalistische mediatheorie
1. Functionalisme: origines en assumpties
2. Functionalistische mediatheorie
3. Kritiek
4.2.2 De actiegerichte benaderingen en interpretatieve theorie
1. Symbolisch interactionisme
2. Fenomenologie
3. Interpretatieve benaderingen
4.2.3 Psychologie en cognitieve dissonantie
4.2.4 Sociolinguïstiek
1. Relevantie voor media en communicatie
2. Taal als heterogeen concept: ‘langue’ en ‘parole’
3. Taalgemeenschappen
4. Sapir-Whorf hypothese
5. Codetheorie of deficithypothese
4.3 Media en publiek: van machtige media naar limited effects en weer terug
4.3.1 Een gelimiteerde macht van de media
1. Two- & multi-step flow
2. Mediating factor (Klapper)
3. Uses and Gratifications
4.3.2 Machtige media: de sequel
1. Agenda-setting
2. Cultivatie-onderzoek
3. Zwijgspiraal
HOOFDSTUK 5: HET ALTERNATIEVE KRITISCHE PARADIGMA
5.1 Inleiding
5.2 Marxistische benaderingen
5.2.1 Basiselementen
5.2.2 Onderbouw en bovenbouw
5.2.3 Media
5.2.4 Kritieken
5.3 Kritische theorie en de Frankfurter schule
5.3.1 Origine en onderzoeksprogramma
5.3.2 De culturele dimensie en het functioneren van de cultuurindustrie
5.3.3 De politieke dimensie en de teloorgang van de publieke sfeer
5.3.4 Kritieken
5.4 Politieke economie van communicatie
5.4.1 Kritische politieke economie
5.4.2 Focus en onderzoeksdomeinen
5.4.3 Onderzoeksprogramma
5.4.4 Kritieken
HOOFDSTUK 6: NIEUWE TIJDEN, NIEUWE MEDIA EN NIEUWE THEORIEËN?
6.1 Inleiding
6.2 Media en communicatietechnologie: een onderzoeksmatig niemandsland?
6.3 Diffusie van technologische innovaties
6.4 Mediumtechnologische benaderingen
6.4.1 De toronto school
6.5 Informatiemaatschappijtheorie
6.5.1 Verschillende perspectieven op het vraagstuk van de informatiemaatschappij
6.5.2 De netwerkmaatschappij
6.6 ‘Nieuwe’ mediatheorieën
6.6.1 New media theory
6.6.2 Practice theory
6.6.3 Mediatization
HOOFDSTUK 7: SOCIAALWETENSCHAPPELIJKE MEDIATHEORIEËN: DE KRACHTLIJNEN
7.1 Four things you didn’t know about (media) theory
7.2 Sociaalwetenschappelijke mediatheorieën: een beknopt overzicht
7.2.1 Massamaatschappijtheorie
7.2.2 Functionalistische mediatheorie
7.2.3 Frankfurter schule
7.2.4 De politieke economie van communicatie
7.2.5 Cultural studies
7.2.6 Postmodernisme
7.2.7 Mediumtechnologische theorieën
7.2.8 Informatiemaatschappijtheorie
7.2.9 New media theory
7.2.10 Practice theory
7.2.11 Mediatization
7.2.12 Vier golven in het denken over media en ontvanger
7.3 Slotbedenking: drie assen van mediatheorieën
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottecauliez. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.