Het is samenvatting van de hele cursus die ik heb gebruikt. Elk hoofdstuk in een apart document. Het bevat tussentitels die linken aan de inhoudstafel van de cursus.
Kinderen en jongeren met gedrags- en
emotionele problemen
1 Omschrijving
1.1 Omschrijving van gedrags- en emotionele problemen
1.1.1 Wanneer spreken we nu van gedrags- en emotionele problemen?
Scholte: “Als ouders, leerkrachten en andere personen dit gedrag beschouwen als strijdig met de door
hen en de samenleving gehanteerde normen en regels en/of wanneer deskundigen dit gedrag als
problematisch beoordelen op basis van valide kenmerken van psychische (on)gezondheid.”
Gedragsproblemen:
o Continuüm van druk, opstandig, agressief, prikkelbaar, uitdagend, driftig, vijandig, antisociaal
tot delinquent gedrag
o Overkoepelende term: alle kinderen die zich zichtbaar ongewoon of abnormaal gedragen of
emoties vertonen en dat los van de ernst, oorzaak of context
o Probleemgedrag: gedrag is storend, emotionele problemen en somatoforme stoornissen 1
o Geen diagnose, maar symptoom met onderliggend probleem
o 2 soorten:
– Internaliserende gedragsproblemen: meer op zichzelf gericht
– Externaliserende gedragsproblemen: meer op andere gericht
1.1.2 Wat is het onderscheid tussen gedrags- en emotionele problemen en gedragsstoornissen?
Lichte en tijdelijke problemen
o In bepaalde situatie of bij bepaalde personen
o Leeftijds- of fasegebonden
Bv. Kind is heel verdrietig weken aan een stuk naar aanleiding van verhuis, wanneer de context terug
veranderd gaat het beter
Ernstige gedragsproblemen zoals gedragsstoornissen
o DSM IV-Tr DSM 5
o Minder situatiegebonden dan gedragsproblemen
o Kinderpsychiatrische stoornissen waarbij het symptoom gedragsproblemen zijn
o Langdurige of blijvende gedragsproblemen
o Diagnostische criteria + beoordeling in verschillende settingen
Gedragsstoornissen:
o Oppositioneel opstandige gedragsstoornis: kinderen die zich bijna nooit aan de regels
houden en zich verzetten tegen de vragen/opdrachten van volwassenen
– Gemengde stoornis van gedrag en emotie
– Prikkelbaarheid + opvliegend gedrag
– Passieve, milde vorm van verzet
Kinderen doen alsof ze niet gehoord hebben wat er wordt gevraagd
– Actieve vorm van verzet
Weigeren om een opdracht uit te voeren + brutaliteit
o Normoverschrijdende gedragsstoornis: gedragspatroon dat leidt tot ernstige schade aan
anderen op materieel, lichamelijk en psychisch vlak. Gedrag waarbij grondrechten van anderen
of belangrijke bij de leeftijd horende sociale normen of regels worden overtreden
– Antisociale gedragsproblemen, onbeheerst gedrag
– Regels en afspraken worden geschonden
– Symptomen: vechten, spijbelen, stelen, liegen en agressie naar anderen
– Problematisch functioneren op domeinen zoals thuis, school en vrije tijd
– Middelenmisbruik, crimineel en risicovol seksueel gedrag = groter risico
1
Lichamelijke klachten die onvoldoende verklaard kunnen worden door lichamelijke ziekte (bv. Ik heb
buikpijn voor school omdat ik gepest word.)
1
, Doelgroepen 3 DEEL 1 Silke De Cock
1.1.3 Wanneer spreken we dan van jeugdigen met delinquent gedrag?
= Continuüm van gedragingen waarbij een inbreuk wordt gepleegd op regels, normen en wetten en/of
schade berokkend wordt aan individuen of maatschappij + antisociaal gedrag, waar het gedrag
tegen de bestaande samenleving is gericht
o Jongeren tussen 12 en 18 jaar kunnen voor jeugdrechtbank komen
o Onderscheid tussen PLS, VOS en MOF
o Vaak symptoom van een onderliggende gedragsstoornis
Jeugddelinquentierecht: herstelgerichte visie, waarbij de jongeren op zijn verantwoordelijkheid
wordt gewezen met aandacht op de aangepaste ondersteuning en begeleiding (tot max 23 jaar)
1.1.4 Wat verstaan we allemaal onder strafbare feiten of delicten?
Ernstig delict = schade wordt toegebracht aan personen of er is veel materiële schade
Geïsoleerde of groepsdelicten = onderscheid van aantal personen die betrokken waren
Verschillende typen:
o Gewelds- en zedendelicten
o Eigendoms- of vermogensdelicten (dingen ontvreemden van anderen)
o Vernieling en openbare orde delicten
o Verkeersdelicten
o Drugsdelicten
o Statusdelicten (strafbare feiten omwille van de staat of leeftijd)
1.1.5 Zijn gedrags- en emotionele problemen ontwikkelingsstoornissen?
Neen, kinderen kunnen wel gedrags- en emotionele problemen vertonen naar aanleiding van
ontwikkelingsstoornissen. Gedragsproblemen kunnen een symptoom zijn dat dan aanleiding geeft tot
een diagnostisch onderzoek.
1.1.6 Behoren gedrags- en emotionele problemen tot het terrein van de kinderpsychiatrie?
Neen, het is geen synoniem voor kinderpsychiatrische stoornissen. Gedragsstoornissen behoren wel tot
het domein kinderpsychiatrie.
1.1.7 Kunnen gedrags- en emotionele problemen ook een uiting zijn van opvoedingsproblemen?
Neen, probleemgedrag wordt uitgelokt of versterkt door omgeving, maar de manier van opvoeden en
omgaan met kinderen bepaalt wel mee de wijze waarop het kind zich zal gedragen. Soms is het dus
beter te spreken van opvoedingsproblemen dan van gedragsproblemen.
1.2 Bijkomende aandachtspunten bij het omschrijven van gedrags- en emotionele problemen
Gedragsproblemen = gedragingen van een kind die op een bepaald moment in een welbepaalde
socio-economische context en culturele contextdoor bepaalde personen uit de omgeving van het kind
als storend, ongewenst of ongewoon worden ervaren.
Ijsbergtheorie van McClelland:
o Instrument om gedrag- en emotionele problemen beter te begrijpen
o Gedrag = topje van de ijsberg, belangrijkste deel zit onder water (onzichtbaar)
o Onder water: belemmeringen in persoon vs omgeving onvervulde menselijke behoeften
probleemgedrag
Hellinckx en Grietens: criteria gedragskenmerken om problemen te beoordelen(topje ijsberg)
o Ontwikkelingsperspectief
– Kennis hebben van normale ontwikkeling
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silkedecock2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
