In dit overzichtelijke document kan u de notities vanuit de lessen inspanningsfysiologie tergvinden. Eveneens de powerpoint presentaties zijn hierbij aan toegevoegd. Alles is samengebundeld als een zelfgemaakte cursus.
ENERGY
1) BIO-ENERGETICA (15 feb 2022)
Waar halen we de energie in ons lichaam vandaan ?
→ van de zon.
Chlorofyl stelt planten in staat om zonlicht, CO2 en water te gebruiken om te groeien
en O2 en glucose te produceren. Dieren en mensen voeden zich met planten om
energie op te nemen. De energie die we gebruiken komt indirect van de zon!
Macronutriënten (eiwitten, koolhydraten en vetten) zijn de stoffen die we nodig
hebben om processen in gang te zetten die ons energie opleveren. Deze komen uit de voeding.
Bij een auto hebben we ook energie nodig, maar dan in de vorm van brandstof. Brandstof
gaan we tanken en slagen we op in een tank. Bij ons is dit ook, wij hebben een voorraad maar
we kunnen/moeten deze bijvullen. → ATP (= energierijke verbindingen)
Eens we bewegen gaan we energie gaan verbruiken en we moeten deze heel snel gaan
bijmaken. We noemen dit resynthese van ATP
Mitochondriën zijn van groot belang in de productie van energie. Een cel die
veel energie verbruikt heeft veel mitochondriën nodig. Deze moeten efficiënt
geplaatst en gebruikt worden.
Vb. spiercellen hebben ze nodig
Zonne-energie → planten en groenten
Voedsel → energiebron
Energieopslag: ATP
Uit de voeding halen we energie. Maar deze wordt niet meteen gebruikt om te verbranden.
Deze gebruiken we voor energierijke verbindingen te maken = koppelde reactie
We moeten interdisciplinair gaan werken als we met voeding te maken
hebben → diëtiste.
Energie die vrijkomt bij de splitsing van ATP, kan gebruikt worden.
1
,INSPANNINGSFYSIOLOGIE
ATP is een snelle manier om energie te leveren. Deze zit in beperkte maten in de cel, en is dus
bijgevolg snel op. We moet meteen bijmaken en we moeten dus een systeem vinden die
langdurig dit kan bijmaken.
→ Zuurstofsysteem = aerobe systeem
De snelle afgifte van energie uit ATP vindt snel plaats door anaerobe hydrolyse van het ATP-
molecuul om energie vrij te maken.
Snelle resynthese van ATP van PCr :
Fosfocreatine (PCr) is een snel en hoogenergetisch reservoir in de cel (in beperkte mate
aanwezig). Een grote hoeveelheid vrije energie komt vrij wanneer de binding tussen
fosfocreatine en het fosfaatmolecuul wordt gesplitst door creatinekinase, waardoor -43,3
kJ/mol vrije energie wordt gegenereerd die kan worden opgeslagen door ATP.
Resynthese van ATP door fosforylering of oxidatie van macronutriënten :
De resynthese van ATP kan aëroob of anaëroob zijn in het geval van glucosemetabolisme
of uitsluitend aëroob voor lipide- en eiwitmetabolisme.
Het grootste deel van de energie voor ATP-opwekking is afkomstig van de aerobe
fosforylerings-/oxidatieroute, dat wil zeggen de oxidatie van macronutriënten van
koolhydraten, lipiden en eiwitten naarmate zuurstof wordt verminderd
Als we gewoon zitten, dan gaan we het aerobe systeem gebruiken. Dus zolang er voldoende
zuurstof is, gaan we met dit systeem werken. De systemen overlappen en gaan niet in elkaar
over vanaf een bepaald moment.
Vetten gaan meer hitte geven als we deze in brand steken ten opzichte van koolhydraten.
Maar ons lichaam is geen oven, we moeten hier chemische verbindingen kunnen aangaan om
hier energie uit te halen. Dus als we gewoon zitten luisteren waar veel zuurstof is, dan
gebruiken we onze duurste brandstof. (vetten)
Vetten kosten meer zuurstof → Calorische waarde is meer van vetten dan van koolhydraten.
Als je te weinig zuurstof hebt, dan ga je overgaan van vetten naar koolhydraten. (vooral voor
inspanning)
- Vetten = diesel (voor lange inspanningen)
- Koolhydraten = kerosine (zware inspanning)
- Eiwitten = bouwstenen, maar kunnen ook gebruikt worden als energie.
In welk systeem kan ik vetten gebruiken om energie te maken ?
→ aeroob systeem
2
,INSPANNINGSFYSIOLOGIE
Het aeroob systeem vertrekt van koolhydraten of vetten. In tegenstelling tot de anaerobe
glycolyse waarvan men start van glycogeen of glucose.
Tijdens de inspanning heb je een zuurstofschuld, nadien ga je dus moeten recupereren. En
hier kan je dan wel gebruik maken van vetten om alles terug in orde te maken.
Energie wordt in eerste instantie geleverd door fosfaat systeem
ATP (CP) → is meteen op dus moet worden aangemaakt. (na 3-4 min is het op)
We hebben liever een systeem dat we lang kunnen gebruiken = aeroob systeem. Maar dan
moet er zuurstof naar de cellen gaan door zuurstoftransport door het bloed. Het systeem gaat
moeten aanpassen zodat er voldoende kan worden geleverd. (hart, bloedvaten, ademhaling)
→ duurt wat langer.
Fosfaat is op, maar aerobe is nog niet op peil, dus hebben we een overbrugging van het
anaerobe glycolyse systeem
Als je een wedstrijd aan het lopen bent, en je wilt harder gaan lopen dan kom je in de
problemen. En dan ga je vragen aan het anaerobe vragen om meer energie te leveren. Het
arobe stopt niet ! Maar je kan geen energie blijven geven dus je geraakt op een bepaald punt.
We gaan dan beginnen verzuren omdat de systemen lactaat gaan opstapelen. We gaan dan
sneller moeten stoppen ondanks dat je sneller kan lopen.
→ H+ ionen. Wanneer kan je deze niet meer bufferen ? dat is de moment dat je gaat beginnen
verzuren.
- Wanneer begint het anaerobe systeem te werken ?
- Wanneer kan ik de H+ ionen niet meer gaan bufferen ?
Is er voor een spiercontractie enkel ATP of ook andere stoffen nodig?
→ zowel macronutriënten als micronutriënten.
ATP wordt aangemaakt in de mitochondriën. Deze zullen bijgevolg
dus aanwezig moeten zijn in de spiercel.
De mitochondiën :
Ze hebben een bepaalde structuur.
- Buitenste laag = glad
3
, INSPANNINGSFYSIOLOGIE
- Binnenste laag = deze is geplooid, waardoor er meer oppervlakte is.
Hierdoor is er meer kans op het vormen van ATP. (cristae)
- Tussen de 2 lagen = intermembraan ruimte
- 0,5 tot 10 micrometers
- Kan variëren van 1 tot 1000 per cel
Productie van ATP:
STAP 1
We bouwen een H+ gradiënt op. Protonen bewegen van de matrix naar de
intermembraan ruimte.
STAP 2 en 3
- ATP synthase is een proteïne complex met een kanaal dat toelaat om de protonen
(+geladen deeltjes) terug binnen te laten.
- De influx van de proteïne gaat de vorming van ATP initiëren. (ADP + Pi -> ATP)
Mitochondriën liggen in de spiercel of toch heel dicht erbij.
Zo gaat ATP niet ver moeten reizen om zijn energie af te
geven.
Een spier is opgebouwd uit :
- Spiervezels
- Myofibrillen
- Sarcomeer
- Actine en myosine (kop kan knik maken en actine erover trekken)
• Hoe komt het dat die knik gemaakt kan worden in de kop→ ATP
Sarcomeren moeten het signaal krijgen om samen te trekken. De motorische eenheid moet
een sterk genoeg signaal hebben om de sarcomeren te laten samentrekken.
Hoe meer motorische eenheden→ hoe subtieler de samentrekking.
De kracht hangt niet af van de prikkel van de zenuw maar van de
hoeveelheid units die gaan werken.
Een motorische unit is opgebouwd uit een motorneuron en een
skeletspiervezel die geïnnerveerd wordt door dat motor neuron’s axonale
terminals. Het aantal van spiervezels in 1 unit kan verschillen van 1500
(oog) tot 700 (biceps)
Spiercontractie :
- Zenuwimpulsen die hun oorsprong vinden in het centrale zenuwstelsel zorgen ervoor
dat spieren samentrekken.
- Zowel neuronen als spierweefsel geleiden elektrische stroom door ionen over
celmembranen te verplaatsen.
- Een motorneuron eindigt in een synaps met een spiervezel.
- Het neuron geeft acetylcholine af en brengt het actiepotentieel over naar het
spierweefsel.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindseywittische. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
