MAATSCHAPPELIJK PROJECT
ARMOEDE, SOCIALE ONGELIJKHEID EN ARMOEDEBESTRIJDING
HC 1: INLEIDENDE LES
Drie perspectieven om armoede te vatten:
1. Kijken naar inkomen (meestal gehanteerd)
2. Kijken naar aanwezige hulpbronnen (voorzieningen): is er onderwijs, sociale zekerheid,
voldoende arbeid, dak boven het hoofd
3. Kijken naar mogelijkheden / capability van mensen om te doen wat ze willen doen /
te zijn wie ze willen
Niet alleen aanwezigheid maar ook daadwerkelijk gebruik kunnen maken van
hulpbronnen
Inkomen is één bron naast onderwijs, gezondheidszorg, sociale voorzieningen,
Voorzien in die hulpbronnen – private of publieke zaak : opvatting over
samenleving
Armoede gaat over de inrichting van de samenleving
HC 2
ARMOEDE BENADEREN
Van concept
Naar een definitie Kunnen een onderscheid
Naar meten en maatstaven maken tussen deze vormen
Naar cijfers
Armoede = ?
Wat wil dat zeggen: arm … ?
Hoe betekenis aan geven?
We kunnen er zinvol van mening over verschillen
We kunnen ook zinvolle onderscheidingen maken
Benadering van armoede verschillend benaderen in België en bvb. Niger is
betekenisvol
Het verschil valt te vatten vanuit het onderscheid absolute vs. relatieve armoede
In België / Vlaanderen = relatieve armoededefinite het meest zinvol
Een relationele definite => het gaat over een verhouding
1
,Van vaag concept naar precieze definitie naar maatstaf
en cijfers over armoede
Een armoedemaatstaf weerspiegelt
Een onderliggend concept van armoede
Een onderliggende definitie van armoede
Armoedemaatstaf = uitdrukking in cijfers van een visie over armoede
Een armoedemaatstaf verschilt van de achterliggende conceptualisering
Op basis van een bepaalde armoedemaatstaf trekt men een grens: arm – niet-arm
Diverse armoedemaatstaven
Absolute
Relatieve
Verenigde naties: absolute en relatieve definitie
Absolute armoede als “het niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften”.
Relatieve armoede verwijst naar de levensomstandigheden van een individu of
groep in verhouding met zijn/haar omgeving.
De Vlaamse Armoededefinitie
Jan Vranken (socioloog en auteur jaarboeken armoede en sociale uitsluiting) en Vlaams
Armoededecreet.
“Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden
van het individuele en collectieve bestaan. Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde
leefpatronen van de samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen”
Een eerste draai aan de definitie:
Armoede ontstaat wanneer iemand een zodanig tekort aan economische middelen in
verhouding tot de algemene levensstandaarden heeft, dat deze persoon sociaal uitgesloten
raakt op meerdere levensdomeinen. De kloof met de algemeen aanvaarde leefpatronen die
daaruit volgt, kan hij niet op eigen kracht overbruggen.
Een tweede draai aan de definitie:
Een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het
individuele en collectieve bestaan. Het verhindert mensen in armoede om een leven te
leiden dat voldoet aan de menselijke waardigheid. Deze kloof die in de samenleving wordt
geproduceerd kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen
Even inzoomen op de definities:
Klemtoon op het economische als oorzaak en het sociale als gevolg (draai 1)
Menselijke waardigheid / mensenrechten (draai 2)
Vasthouden aan kloof maar situeren in de samenleving (draai 2)
Relationele, symbolische en economische worden samengebracht (draai 2 en 3)
Vraagstuk dynamiek uit armoede …
2
, Definities ontrafelen:
Netwerk van sociale uitsluitingen
Netwerk = interactie tussen verschillende gebieden
Meerdere gebieden (individueel & collectief)
Sociale uitsluiting = mechanisme dat armoede veroorzaakt
Buitenkant én binnenkant
Figuur 1: buitenkant van armoede Figuur 2: binnenkant van armoede
Armen versus rest van de samenleving
Wij versus zij denken / othering
Verschuiving van armoede als probleem naar de armen ( de probleemdragers)
Deze stap vergemakkelijkt het tot een persoonlijk probleem maken van armoede
Algemeen aanvaarde leefpatronen
Zijn die er dan?
Wie bepaalt dat?
Symbolische dimensie van armoede
Willen armen andere leefpatronen?
Kloof? o Ook generatie-armoede
Breuklijn / harde scheiding Welke kloven?
Niet alleen te overbruggen? Gevoelskloof
o Is dat wel empirisch juist? Kenniskloof
Twistpunt Vaardigheids- kloof
o Veel dynamiek in en uit Positieve krachtenkloof
armoede Structurele kloof
Dimensies van armoede:
1. Hoogte
2. Breedte
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iebrke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.