100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Hoorcolleges Restorative Justice €6,90   In winkelwagen

College aantekeningen

Samenvatting Hoorcolleges Restorative Justice

1 beoordeling
 60 keer bekeken  11 keer verkocht
  • Vak
  • Instelling

Samenvatting van hoorcollege 1 t/m 7 (hoorcollege 8 over nieuwe ontwikkelingen zit er niet bij, want dat was geen tentamenstof).

Voorbeeld 4 van de 37  pagina's

  • 28 mei 2022
  • 37
  • 2021/2022
  • College aantekeningen
  • Katrien lauwaert
  • Alle colleges

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: maximejustelle • 1 jaar geleden

avatar-seller
Hoorcollege 1: Pioniers en
basisbeginselen
In dit college komen de doelstellingen van het herstelrecht aan bod. Drie belangrijke
pioniers van het herstelrecht, Herman Bianchi, Loek Hulsman, en Nils Christi e, worden
geïntroduceerd. De basisprincipes van het herstelrecht volgens grondlegger Howard
Zehr komen aan de orde. Tot slot wordt toegelicht waar de belangrijkste verschillen
liggen tussen herstelrecht en strafrecht.

Drie herstelrechtpioniers
Herman Bianchi (1924-2015)
 Publicatie: gerechtigheid als vrijplaats – de terugkeer van het slachtoffer in ons recht
 Kritisch criminoloog en abolitionist
o Hét voorbeeld van de visionair
o Hij dacht ook heel breed (theologie, filosofie, geschiedenis), om tot zijn
ideeën te komen
o In linkse kringen kreeg hij veel steun, maar uiteindelijk ook wel veel
tegenstand
o Kritiek op institutie: de maatschappij/instituties labelt mensen als crimineel
(labelling-theorie), en daardoor stigmatiseer je. Dit heeft veel negatieve
maatschappelijke gevolgen voor de betrokkene  sociaal functioneren van
mensen wordt moeilijk
 Dus je gaat op zoeken naar alternatieve manieren om op positievere
manier te reageren
 Sterk beïnvloed door persoonlijke geschiedenis
o Opgesloten geweest in concentratiekamp
o Heeft geresulteerd in een afkeer van repressieve systemen, waarbij hij op
zoek gaat naar een ander systeem van het strafrecht  ‘op zoek naar
misdaadrecht’: hoe moeten we omgaan met misdaad? En niet onmiddellijk
springen naar straf
 Basisaspecten van zijn denken (belangrijk om uit te kunnen leggen!):
o Abolitionistisch perspectief: maximale reductie gevangenisstraf
 Formuleert alternatieven op conceptueel niveau, waar je reactie op
criminaliteit veel meer baseert op ontmoeting tussen mensen, met
een duidelijke plaats voor het slachtoffer
o Baseert veel van zijn denken op Bijbelse gerechtigheid: gericht op zoeken
naar verzoening
 Op zoek gaan naar ‘heling van breuken’, ‘vrede’
 Hij gelooft niet in vergelding
 Het is heel belangrijk dat er niet alleen wordt gefocust op schuld (in
het verleden), maar dat je een toekomstgerichte blik hanteert
o Creëren van vrijplaatsen
 Gebaseerd op de middeleeuwen
 ‘Alternatieve gevangenis’: veilige plek voor daders, van waaruit zij in
gesprek kunnen gaan met slachtoffers en de maatschappij
 Een soort ontmoetingsplaats

,  Afgeschermd van de autoriteiten
o Assensus model: opbouw van een proces van omgaan met criminaliteit
 Voorstel om het bestaande strafproces aan te passen
 Ligt al veel dichter bij de huidige herstelrechtspraktijk
 Proces/formule ontwikkelen waarbij je de directbetrokkenen centraal
stelt en actief betrekt  zowel dader als slachtoffers (met beide
volwaardige procespartij)
 Maar e.v.t. ook vrienden, hulpverleners, zelfs politie en justitie
kunnen meedenken  dus politie en justitie blijven belangrijk,
want zij kunnen een stukje controle uitoefenen
 Die procespartijen moeten de agenda bepalen en bespreken wat zij
belangrijk vinden
 Creëer ruimte voor dialoog
 Privaatrechtelijke dimensie in het strafrecht
 Op die manier doorbreek je het staatsmonopolie op het strafrecht

Louk Hulsman (1923-2009)
 Strafrechtjurist, hoogleraar strafrecht
 Vertrekpunt: stelt vast dat het bestaande strafrecht niet werkt: het heeft niet de
effecten die het zou moeten hebben  het is niet gepast om problematische
gedragingen aan te pakken
o Je moet niet spreken over ‘strafbare feiten’, maar over ‘problematische
gedragingen’
 Sluit zich daarom aan bij het abolitionisme
o Niet alleen gericht op de gevangenisstraf (zoals Bianchi), maar op afschaffing
van het gehele strafrecht
 Heel wat gedragingen, die misschien wel problematisch zijn maar niet
erg genoeg, dat je die decriminaliseert (haalt uit het wetboek van Sr)
 voor die gedragingen moeten we op zoek naar een andere manier
om daarmee om te gaan
 Je werkt niet met de werkelijkheid, maar met een filter van die elementen  dat is
problematisch
 Registers, werken met etiketten  dat is gevaarlijk  hij wil af van dat etiket
 De betrokkenen moeten een doorslaggevende stem krijgen
 Rol voor politie, OM, etc: moet veranderd worden (zegt niet echt hoe), maar
stakeholders e.d. (directbetrokkenen) moeten doorslaggevende stem krijgen

Nils Christie
 Publicatie: conflicts as property
 Socioloog
 Hij heeft het over: hoe gaan we in onze samenleving om met conflict?
 We zouden conflicten in onze samenleving moeten koesteren en aangrijpen (vooral
de momenten om daarmee aan de slag te gaan)
o Waardevol sociaal kapitaal
o Nuttig
 biedt pedagogische kansen tot verduidelijking van de normen

,  maakt persoonlijke ontmoeting mogelijk tussen slachtoffers en daders
(een moment om zich uit te spreken, voor herstel en heling); ook belangrijk
voor dader, omdat je dan een demystificatie van de dader krijgt (het is niet
meer iets vaags, waar je geen grip op krijgt, wat tot stress leidt)
 Tanzania:
o Partijen staan in het centrum van het gebeuren
 Vrienden, familie zijn aanwezig en discussiëren mee, maar staan niet
centraal
o Rechter is inactief, zit erbij om controle uit te oefenen, maar het gesprek dat
gevoerd wordt, wordt gevoerd door de mensen die betrokken zijn op het
conflict
o Gebeurt midden in het dorp
 Scandinavië (en Europa):
o Rechtbank is groot, ingewikkeld bureau in een ander deel van de stad
o Partijen worden vertegenwoordigd door advocaat
 Je krijgt een soort conflict tussen advocaat van de dader en de OvJ,
niet tussen de procespartijen
o De staat, overheid en professionals hebben conflicten van mensen
overgenomen, ‘gestolen’ en hen zo deze kansen ontnomen
 Professionele dieven:
 Advocaten: nemen het conflict over
 Behandelaars (sociaal werkers, therapeuten, psychiaters):
werken het conflict weg, door het te definiëren als een
probleem/als problematisch gedrag
o Structurele diefstal door veranderingen in sociale structuren: segmentering in
ruimte (rollen) en kasten (bijv. leeftijd): doordat in de ruimte de verschillende
rollen verkapt zijn, kiezen mensen ervoor om conflicten te vermijden
 Depersonalisering van het sociale leven: moeite om met conflicten om
te gaan
 Verdwijnen van conflicten nog voor ze echt conflicten zijn
 Bijvoorbeeld: je hebt ruzie met iemand bij de sportschool, en je
besluit om naar een andere sportschool/op een andere dag te
gaan
 Conflicten worden onzichtbaar
 Bijvoorbeeld bij huiselijk geweld: als de familie afgesloten is,
wordt het conflict niet zichtbaar en dus niet opgesloten
 Bijvoorbeeld bij schade berokkend door bedrijven: de rol van
wie slachtoffer is e.d. is heel diffuus
 Conclusie van Christie: mensen moeten eigenaar kunnen blijven van hun conflicten
o Hoe moet je dit organiseren?
 Buurtrechtbanken
 Slachtoffergericht
 Met lekenparticipatie (vertegenwoordigers uit de gemeenschap)
 is dit te realiseren in onze huidige maatschappij? (Bijvoorbeeld: zijn
die lokale maatschappijen nog wel bestaand, om zo’n buurtrechtbank
te organiseren)

, Basisbeginselen van het herstelrecht
 Algemene doelstelling: het veranderen van de manier waarop de samenleving kijkt
naar en reageert op criminaliteit en ander storend gedrag/andere conflicten
 Derde pijler naast retributie (vergelding) en resocialisatie/re-integratie
 Sociale beweging: er zijn heel veel lobbyisten die hiervoor strijden
 Algemene doelstelling heeft geleid tot een verzameling van praktijken/programma’s
 Het is een (levens)filosofie/gedachtegoed
 Aanvulling op, dan wel een vervangingsmodel voor het bestaande strafrechtssysteem
o Dus aanvullend op sr-systeem? Of iets dat het systeem zou moeten
vervangen? Of deels vervangen?

Open/dynamisch, maar ook geïnstitutionaliseerd
 Het is een open concept, een dynamische beweging die nog in ontwikkeling is
 Maar er is ook al een zekere institutionalisering
o Praktijken, modellen
o Wetgeving (nationaal, Europees en internationaal)
o Erkende en gesubsidieerde diensten
 Toch, nog altijd beperkte bekendheid en erkenning


Howard Zehr
 Publicaties: Changing lenses (1990); The little book of restorative justice (2002)
 Als hij met zijn fototoestel fotografeert, dan krijgt hij een bepaald beeld (ziet hij wat
hij fotografeert op een bepaalde manier), als hij er een andere lens op ziet (ziet hij
hetgeen dus ook anders)
o Dat is ook wat er gebeurt als we proberen om die restorative justice te
hanteren  legt dat verder uit in the little book of restorative justice
(voorgeschreven literatuur)

Hoofdlijnen
Criminal justice Restorative justice
Crime is a violation of the law and the state Crime is a violation of people and
relationships (relatie tussen de betrokken
mensen en relaties tussen burgers in de
samenleving/ongeschreven en geschreven
regels over hoe wij functioneren in de
maatschappij)
Violations create guilt Violations create obligations:
verantwoordelijkheid om het goed te
maken
Justice requires the state to determine Justice involves victims, offenders, and

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studerenhiephiephoi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,90. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 80189 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,90  11x  verkocht
  • (1)
  Kopen