Analyse van organische geneesmiddelen
Inleiding
- Drogen tot constante massa = verschil tussen 2 opeenvolgende weging < 0,5 mg.
- Gezuiverd water = aqua purificata: via distillatie, ionuitwisseling, omgekeerde osmose.
- Ethanol = ethanol anhydricum: min 99,5% (V/V) EtOH.
- Alcohol = 96 % (V/V) EtOH + water.
- Temperatuur
o Diepvries: lager dan -15°C
o Koelkast: 2-8°C
o Koel: 8-15°C
o KT: 15-25°C
- Oplosbaarheden bij KT
o Very soluble = 1 g in < 1ml
o Freely soluble
o Soluble
o Sparingly soluble
o Slightly soluble
o Very slightly soluble
o Practically insoluble = 1 g in > 10 000 ml
Fuctionele analyse
Zuren
Titratie in water
- Is het zuur sterk genoeg? (pKa < 7 à 8)?
pKa = -log(Ka)
HA + H2O H3O+ + A- Ka = ¿ ¿
pH = pKa + log ¿ ¿
- Is concentratie zuur hoog genoeg?
Te lage concentratie, dan is buigpunt niet zichtbaar.
- Is het zuur wateroplosbaar?
Titreren met een sterke base (met zwakke base, dan moeten we een andere indicator)
o Indicatoren
FFT: 8-10 (zuur)
FR: 6,4-8 (neutraal)
MR: 4,8-6,4 (base)
COOH
- Meestal 3 < pKa < 6: titreren met NaOH en indicator
- Azijnzuur pKa = 4,75 maar CCl3COOH pKa = 0,7.
- Klein verschil in pKa’s en alle pKa’s < 7: samen titreren in water met 3 eq.
- Indien △pKa < 3: niet afzonderlijk te titreren
Indien 3 < △pka < 5: afzonderlijk te titreren (potentiometrie)
Indien △pKa > 5: afzonderlijk titreren (potentiometrie of indicator)
- Sorbinezuur (los op in alcohol wegens oplosbaarheid)
,Zuurfunctie met pKa < 7 ≠ COOH
- Glibenclamide
o pKa = 5,3 maar slecht H2O-oplosbaar
o los op in alcohol, titreer met NaOH: 1equipunt
potentiometrisch
- 2 enolen: fenylbutazon
o pKa = 4,5 en slecht H2O oplosbaar
o los op in aceton, titreer met NaOH met broomthymolblauw 5,8-7,4:
1eq
Zwakke zuren: versterking door reactie
Theofylline
- pK& = 8,8 dus te zwak in H2O.
- AgNO3 in overmaat, dit stoort niet want geen zuur/base eigenschappen.
Let op: bij hoge pH: AgOH Ag2O
Reactiestoechiometrie klopt niet meer (Ag+ verbruikt OH-).
Juiste indicator kiezen: vb broomthymolblauw
Zwakke zuren: watervrij
Azathioprine
- pKa = 8,2 dus te zwak in H2O
- los op in dimethylformamide, titreer met tetrabutylammonium hydroxide: 1eq
potentiometrisch.
Sterke zure GM kunnen ook watervrij getitreerd worden, maar nodeloos kostelijker.
Wanneer zure GM met base getitreerd worden oiv lucht:
CO2 + H2O → H2CO3 (pKa‘s ≈ 6 en 10), wordt meegetitreerd en geeft kleine fout.
Zouten van zuren
Natriumbenzoaat
- pKa = 4 dus pKb = 10 maar niet in water omwille van pKb > 7.
- Los op in watervrij azijnzuur + naftolbenzeïne, titreer met HClO4 (1eq).
Natirumcromoglicaat
, - pKb’s > 7.
- Los op in 2-propanol/ethyleenglycol/dioxaan titreer met HClO4: 2 eq potentiometrisch.
Aminozuren
Glutaminezuur
- Beter NH3+ en CO2- in H2O slechts 1 eq te titreren met NaOH.
Chloorhydraat
- CO2- pKa = 2 want nabijheid van NH3+.
- In H2O titreert men 2 eq met NaOH.
Basen
NH3
- pKb = 4,75.
- Aniline, pKb = 9,4.
- Pindolol, pKb = 5,2.
o Indoolgroep = zéér zwak basisch.
o Oplossen in methanol omwille van oplosbaarheid.
o Titreren met HCl + potentiometrie.
o Titratie van 1 eq.
Efedrine
- pKb = 4,4.
- Oplossen in alcohol (slecht oplosbaar in water).
- Overmaat HCl toevoegen terugtitreren met NaOH.
- Base rechtstreeks titreren is ook mogelijk maar minder scherp omslag
(zwak).
- Terugtitratie: sterk zuur met sterke base = scherpe omslag.
-
Diazepam
- Amide = geen basische eigenschappen.
- N geconjugeerd + aromaten = zeer zwak basisch.
pKb = 10,6 dus niet in H2O.
Oplossen in azijnzuuranhydride, 1eq titreren met HClO4 + potentiometrie.
Bromazepam
, - Geconjugeerd 2e N verliest basische eigenschappen titreren van 1 eq.
- pKb = 10,9 dus H2O vrij.
Een sterke base kan ook steeds watervrij getitreerd worden.
Aromatische basen
Nicotinamide
- pKb = 10,6 dus watervrij.
- Met HClO4 + potentiometrie geeft 1 eq want amide is niet basisch.
Primaire aromatische aminen
Sulfathiazol
- NH2: pKb = 12 / (NH: pKa = 7,1) / N: geen basische
eigenschappen.
- Titratie met NaNO2 iav KBr en HCl + elektrometrisch.
Zouten van basen
Algemeen BH.X
1. BH+ titreren als zuur, maar pKb vaak < 7 overeenkomstige pKa > 7.
Promethazinehydrochloride
o Omcirkelde N = geen basische eigenschappen want tussen 2
aromaten + S.
o N: pKb = 4,9 dus niet in water titreren, meestal in organische
solventen waar eerst nog HCl toegevoegd om zeker te zijn dat
vrije B B.HCl
o Tijdens titratie met vb NaOH eerst overmaat sterk zuur (HCl) evenals mogelijk H2CO3
(van CO2), vervolgens BH+ best potentiometrisch opvolgen.
Histaminedihydrochloride
o Amine: pKb1 = 4,25
o Imidazool: pKb2 = 8