1 INLEIDING ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
2 OMGAAN MET MEDICATIE 4
2.1 Doel van geneesmiddelen 4
2.2 Soorten geneesmiddelen 4
2.3 Wetgeving rond omgaan met medicatie Error! Bookmark not defined.
2.4 Aandachtspunten voor het veilig toedienen van medicatie 4
2.4.1 Gereed maken van medicatie (en eventueel: malen) 5
2.4.2 Klaarzetten, aanreiken en toedienen 5
2.4.3 Wijzigingen in medicatie 5
2.4.4 Controleren, toedienen en registreren 5
2.4.5 Als professional nemen we onze verantwoordelijkheid Error! Bookmark not defined.
3 EERSTE HULP BIJ ONGEVALLEN 6
3.1 Wat is het belang van een EHBO-cursus? 6
3.2 basisprincipes 6
Principe 1: Blijf rustig in een noodsituatie 6
Principe 2: Vermijd besmetting 6
Principe 3: Handel als eerste hulpverlener 7
Principe 4: Zorg voor het comfort van het slachtoffer 7
3.2.1 Principe 5: Verleen psychosociale eerste hulp 7
3.2.2 Principe 6: Houd rekening met emotionele reacties nadien 7
3.3 Vier stappen in Eerste hulp 7
3.3.1 Stap 1: Zorg voor veiligheid 7
3.3.2 Stap 2: Beoordeel de toestand van het slachtoffer 7
3.3.3 Stap 3: Raadpleeg gespecialiseerde hulp 9
3.3.4 Stap 4: Verleen verdere eerste hulp 10
3.4 Reanimeren en defibrilleren Error! Bookmark not defined.
3.4.1 Overlevingsketen Error! Bookmark not defined.
3.4.2 Circulatiestilstand herkennen Error! Bookmark not defined.
3.4.3 Reanimeren Error! Bookmark not defined.
3.4.4 Defibrilleren Error! Bookmark not defined.
3.4.5 Reanimeren van baby’s en kinderen Error! Bookmark not defined.
3.5 Hartproblemen Error! Bookmark not defined.
3.5.1 Hartaanval (hartinfarct) Error! Bookmark not defined.
Wat stel je vast? Error! Bookmark not defined.
3.5.2 Angor (hartkramp) Error! Bookmark not defined.
Wat stel je vast? Error! Bookmark not defined.
3.6 Ademhalingsmoeilijkheden 11
3.6.1 Hyperventilatie 11
3.6.2 Kortademigheid 13
3.6.3 Verslikking 14
Wat stel je vast? 15
Wat stel je vast? 15
3.7 Hoofd en Hals 17
/2
, 3.7.1 Flauwte of syncope 17
3.7.2 Wervelletsel 18
3.7.3 Schokken en stuipen 20
3.7.4 Beroerte 22
3.8 Specifieke letsels en aandoeningen Error! Bookmark not defined.
3.8.1 Problemen bij hitte en koude Error! Bookmark not defined.
3.8.2 Elektriciteitsongevallen Error! Bookmark not defined.
3.8.3 Blikseminslag Error! Bookmark not defined.
3.8.4 Ongevallen in het water Error! Bookmark not defined.
3.9 Vergiftigingen Error! Bookmark not defined.
3.9.1 Antigifcentrum Error! Bookmark not defined.
3.9.2 Specifieke vormen van vergiftiging Error! Bookmark not defined.
3.10 Bloedingen 23
3.10.1 Uitwendige bloeding 24
3.10.2 Inwendige bloedingen 25
3.10.3 Veruitwendigde bloedingen 26
3.11 Huidwonden 27
3.12 Brandwonden 31
3.12.1 De diepte (graad) van de brandwonde 32
3.12.2 De oppervlakte van de brandwonde 32
3.12.3 De plaats van de brandwonde 33
3.12.4 De oorzaak van de brandwonde 33
3.12.5 De leeftijd van het slachtoffer 33
3.12.6 Hoe verzorg je een brandwonde? 33
3.12.7 Specifieke brandwonde : Zonnebrand 35
3.13 Steken en beten 37
3.13.1 insectensteek of -beet 37
3.13.2 Tekenbeet 39
3.14 Verbandtechnieken 43
3.14.1 een Spiraalverband aanbrengen 43
3.14.2 een Scharnierverband aanbrengen 45
3.14.3 een Kruisverband aanbrengen 45
3.14.4 Een drukverband aanbrengen 46
4 BRONNEN 48
/3
,1 OMGAAN MET MEDICATIE
1.1 DOEL VAN GENEESMIDDELEN
Een geneesmiddel (ook farmacon of medicijn) = een chemische stof die een bepaalde werking op het lichaam uitoefent.
De wetenschap van de geneesmiddelen heet farmacologie of geneesmiddelenleer.
Doelstellingen geneesmiddelen:
- voorkomen of preventief werken
Vb. vaccinaties tegen griep, corona, HPV-vaccinaties bij meisjes, kinkhoest, hepatitis A en B
- Pijn of ongemakken verlichten of verzachten
Vb Als een cliënt terminaal ziek is, streven we naar comfortzorg.
- genezen of curatief werken
Vb. bijvoorbeeld penicilline (antibioticum) bij een pneumokokkenpneumonie1
- bijwerkingen bijsturen of opvangen
Vb beven (tremoren) is vaak een nevenwerking bij anti-psychotica en daarvoor wordt er dan nog een extra
geneesmiddel voorgeschreven om de bijwerking ‘beven’ op te vangen.
Een bijwerking is een ongewenst effect van het geneesmiddel in het lichaam. Misselijkheid is een van de meest
voorkomende bijwerkingen.
Sommige geneesmiddelen worden bij gebruik door patiënten als prettig ervaren, zodat de neiging bestaat ze ook te
nemen als dit medisch gezien niet nodig is. Het gaat hierbij vooral om kalmerende middelen, slaapmiddelen en morfine-
achtige pijnstillers, maar ook om sommige opwekkende middelen.
1.2 SOORTEN GENEESMIDDELEN
Psychofarmaca is een groep van medicijnen die aangrijpt op het centrale zenuwstelsel en werkzaam is tegen
psychische aandoeningen, zoals angst, depressie,…. Ze zijn enkel op voorschrift van een arts of psychiater te
verkrijgen.
Deze medicijnen dragen bij aan de vermindering van klachten en symptomen van psychische/psychiatrische
aandoeningen, vaak naast een behandeling door een psycholoog.
Risico’s bij langdurig gebruik:
• Gewenning en/of afhankelijkheid
• Cognitieve schade
• Seksuele problemen
• gewichtstoename
1.3 AANDACHTSPUNTEN VOOR HET VEILIG TOEDIENEN VAN MEDICATIE
volgende punten van belang:
- medicatie gereed maken
- klaarzetten
1 hersenvliesontsteking
/4
, - controleren
- toedienen
- registreren.
GEREED MAKEN VAN MEDICATIE (EN EVENTUEEL: MALEN)
• Maak de medicijnen klaar volgens de geldende voorschriften.
• Werk geconcentreerd.
• Werk zoveel mogelijk met medicatie in een geneesmiddel-distributiesysteem (GDS), zoals een medicatierol – het
uitzetten is dan door de apotheek gedaan. Maar niet alle medicatie kan in GDS; als je zelf medicatie moet uitzetten,
zorg dan dat de medicatie herkenbaar is tot het moment van toedienen aan de cliënt (in blisterverpakking laten).
Maak gebruik van pillendozen
• Of je een tablet mag vermalen of een capsule mag openbreken moet de arts (of de apotheker) bepalen. Neem hier
zelf geen beslissing over, want het is niet altijd toegestaan.
KLAARZETTEN, AANREIKEN EN TOEDIENEN
• Maak duidelijke afspraken! Welke hulp is nodig en wat dit betekent bij deze cliënt.
• Leg de afspraken vast in het zorgdossier.
• Voor die afgesproken handeling teken je vervolgens per keer af op de toedienlijst. Heb je afgesproken om medicatie
klaar te zetten, dan teken je af als je de medicatie hebt klaargezet.
• Blijf steeds observeren of de afgesproken hulp nog passend is of dat een herbeoordeling nodig is.
WIJZIGINGEN IN MEDICATIE
Wijzigingen in losse medicatie worden verwerkt volgens de procedure van de organisatie. Zorgorganisatie en apotheek
moeten samen afspreken hoe dan de informatie wordt doorgegeven. Uitgangspunt is dat je als zorgmedewerker geen
medicatie bijschrijft op de toedienlijst, want dat is foutgevoelig en dus risicovol.
Wijzigingen in een geneesmiddel distributiesysteem (GDS), zoals in en medicatierol, zijn de verantwoordelijkheid van de
apotheek. Alleen in uitzonderingssituaties kan de zorgmedewerker dit wijzigen.
CONTROLEREN, TOEDIENEN EN REGISTREREN
VOORBEREIDING
• Alleen als je bekwaam bent, ben je bevoegd medicijnen toe te dienen.
• Werk steeds op basis van de actuele medicatiefiche.
• Wees bij het toedienen extra alert op losse medicatie,
• Werk bij een voorbehouden en risicovolle handeling (bijvoorbeeld injectie) op basis van een schriftelijke opdracht
(uitvoeringsverzoek) van de arts.
• Observeer voor toediening de situatie van de cliënt: is er iets bijzonders aan de hand wat reden is om niet de
medicatie te geven en met een arts te overleggen?
CONTROLEREN
• Controleer bij losse medicatie: juiste cliënt, juiste medicijn, juiste hoeveelheid, juiste tijd, juiste vorm.
• Controleer bij medicatie in medicatierol
• Neem bij onjuiste inhoud van GDS en bij twijfel altijd contact op met apotheek en/of arts volgens afspraken binnen
de organisatie.
• Zorg waar nodig voor dubbele controle de afspraken binnen de organisatie.
/5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissameuleman1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.