Samenvatting
Samenvatting Vrh 2b: oncologie
- Vak
- Oncologie
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Onderdeel oncologie van vrh 2b, HOgent
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
ONCOLOGIECELDELING
- = MOTOR VAN DE ONTWIKKELING
- Cellen gaan delen om zichzelf te vernieuwen en te vermenigvuldigen
- Celdeling nodig om dode cellen te vervangen
Apoptose of natuurlijke celdood
- Als een cel groeit ergens niet hoort
- Als een cel wegens gevaarlijke beschadiging (de natuur beslist) beter niet verder groet
WEEFSELHOMOTEASE
= In een gezond lichaam is er een gezond evenwicht tussen afsterven en groeien van nieuwe cellen
CELCYCLUS
- S-fase = DNA-synthese
- M- fase = Mitose
- G1- fase = voorbereiding op de DNa-synthese
- G2-fase = voorbereiding op de finale celdeling
2 BELANGRIJKE GENEN BIJ NORMALE CELDELING
= ondanks de naam hebben in eerste instantie hebben ze niets te maken met ontwikkelen van kanker
= Iedere mens heeft deze genen, we hebben deze nodig bij normale celdeling
ONCOGENEN
- Geeft groen licht aan de cel om te delen
Vb. Oncogenen geven groen licht aan huiscellen groen licht om een schaafwonde te laten
herstellen
TUMORSUPPRESORGENEN
- Laat de celdeling stoppen
Beide genen komen in een gezond lichaam voor
CARCINOGENESE: ONTSTAAN VAN KANKER
- Er gaat iets mis bij een oncogen of tumorsuppresorgen (vb. Er gaat iets mis bij de oncogen ->
cellen gaan niet meer delen)
- Basis ontwikkeling van kanker: Er gaat iets mis bij de normale celdeling
- = gevolg van een mutatie in één van de essentiële genen die intaan voor regulatie van de
celdeling
HET EIXIT P53 = CONTROLEPUNT
- Wanneer er een DNA-fout in de celdeling is zal P53 optreden
- En zal een eerste reparatie -> cel kan alsnog verder bestaan
- De mutatie wordt gezien als levensbedreiging zal het eiwit de cel programmeren tot celdood
= Apotose
,KANKER = MEERSTAPPENPROCES
Mutatie: een fout bij het overschrijven (het delen) van een gen
- Absolute voorwaarde voor het ontstaan van kanker
- Nog geen kanker!!!
- Kanker= een opeenstapeling van een aantal fouten = meerstappenproces (kan jaren duren!)
- Geen kanker hebben door 1 doorgekomen mutatie
BENIGNE VERSUS MALIGNE TUMOREN
= Na verschillende keren doorgeven van een slechte mutatie kan toch tumor onstaan
BENIGNE
- Grillige vorm
- Slechte begrenzing
- Invaderen = TUMOR GAAT DOORGROEIEN IN OMLIGGENDE WEEFSEL
- Metastaseren = STUKJES KOMEN LOS VAN ORIGINELE KANKER EN VERSPLAATSEN ZICH DOOR
DE LYMFEVATEN EN BLOEDVATEN EN KOMEN VAST TE ZITTEN -> ONTWIKKELING VAN EEN
NIEUWE TUMOR (zelfde primaire tumor)
ANGIOGENESE
= Tumor begint te woekeren, kan zich niet voorzien van eigen zuurstoffen en voedingsstoffen omdat
hij geen bloedvat heeft. Gaat lockstoffen uitzenden naar bestaand bloedvat -> gaat op vraag van de
tumor bloedvaten laten groeien naar de tumor -> tumor zal blijven groeien in het lichaam
TUMOR-IMMUNOLOGIE
Kan ons immuunsysteem ook kankercellen herkennen en aanvallen?
- Verder wetenschappelijk onderzoek!
- Zie verder immunotherapie
- Lichaamseigen cellen gaan zelf mutaties aanmaken, doordat het lichaam het zelf aanmaakt ->
ziet lichaam niet als eigenvreemd
- Wel beetje reactie maar WBC zijn niet sterk genoeg
CLASSIFICATIE VAN TUMOREN
SOLIDE TUMOREN
- (vb. botkanker)
, NIET-SOLIDE TUMOREN
- Ontregeling van bepaalde cellen maar ontregeling van vb bloedcellen blijven niet ter plaatse
- Bloedvaat en de lymfevaatkankers -> volgend jaar
- Onderverdelingen in stadia: I, II, III, IV
- Soms nog A en B
N= Nodus = uitzaaiingen via lymfestelsel
T= tumor
M = Metastase
EPIDEMIOLOGIE VAN KANKER: KERNBEGRIPPEN
- Incidentie = het aantal nieuwe gevallen dat in een bepaalde periode wordt vastgesteld
Aantal nieuwe gevallen/ 100.000/ jaar
- Prevalentie = hoeveel mensen op een bepaald moment aan kanker leiden
ANDERE CIJFERS OVER KANKER
- Ongeveer 1/3 mannen en 1/4 vrouwen krijgen kanker
- Kanker treft vooral ouderen: 67 procent van de vrouwen en 78 procent van de mannen zijn
ouder dan 60 jaar bij de diagnose
- < 1 procent van alle kankers doet zich voor op kinder- of adolescentenleeftijd (van 0 tot 19
jaar)
- Kanker bij kinderen blijft daarmee een extreem zeldzame ziekte
BELANGRIJKE BEGRIPPEN
- Remissie: symptoomvrij, geen tekenen meer van kanker maar wil niet zeggen dat pt genezen
is (iemand genezen = 5 jaar in remissie)
- Recidief = herval (binnen de eerste 5 jaar)
- Prognose: overlevingskans vb: 5 jaars of 10jaars overleving van 75 procent
OVERLEVING
- Sterk afhankelijk type kanker
- Laagste cijfers: pancreas, long, lever, slokdarm (slechte prognose)
- Beste overlevingskansen: borst, prostaat, teebalkanker en hodgkinlymfoom
5-jaaroverleving van teelbalkanker = 95 procent
Tegenover amper 7 procent voor pancreaskanker
- Afhankelijk van het stadium
- Vb: 5-jaarsoverleving van borstkanker is 82 procent
Als de ziekte in stadium I of II ontdekt wordt
In stadium IV is de kans op overleven veel lager
RISICOFACTOREN EN DE RELATIE MET KANKER
- Waarom ontspoort een cel?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisamoens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57114 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen