GEZINSPEDAGOGIEK
Lessen + slides
1STE MASTER ORTHOPEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN
ACADEMIEJAAR: 2021-2022
,Les 1: Openingscollege: het Gentse gezinsbeleid – Decruynaere Elke (schepen)
INLEIDING
WAAROVER GAAT ZE HET HEBBEN IN DEZE LES?
Demografie: aantallen ki&jo, wie zijn die kinderen, welke evoluties zien we, …
Stad in transitie
Stad als kansenfabriek: een plek met veel mogelijkheden, een plek voor sociale mobiliteit
Een stad is geen dorp
Een stad kan niet alles (alleen): enkele uitdagingen
DEMOGRAFIE: GENT IS EEN JONGE STAD
Gent vs. Vlaanderen: meer 25- tot 39-jarigen, meer jonge kinderen en minder 65- tot 79-jarigen.
De verjonging in Gent is het gevolg van geboortes en een grote instroom van nieuwe jonge
Gentenaars. Bovendien is er nog geen sprake van vergrijzing in Gent.
- Veel studenten blijven plakken in Gent na hun studies
- 25.641 kinderen 3-12 jaar, 15.938 jongeren 12-17 jaar, 86.000 20-39 jaar
WAAROM INVESTEERT STAD GENT IN KINDVRIENDELIJKHEID?
HET BEELD OVER DE STAD
Stadsvlucht: elk jaar verlaten echter ook heel wat mensen de stad, zonder ooit terug te keren.
Vaak gezinnen met jonge kinderen: leefkwaliteit (speelruimte, gezonde lucht, veiligheid, …)
Stad Gent heeft het label ‘kindvriendelijke stad’ behaald. Men zet sterk hierop in vanuit het idee dat
wanneer een stad goed is voor kinderen, het ook vaak goed is voor heel veel mensen.
“De stad” heeft doorheen de jaren een negatief imago gekregen.
In Vlaanderen is decennialang een anti-stedelijk beleid gevoerd. Mensen werden aangemoedigd om
buiten de stad te gaan wonen.
- Resultaat: Vlaanderen is een verstedelijkt gebied geworden, met gevolgen voor de open ruimte.
Gent wil dit negatieve imago v.h. leven in een stad keren. Hiervoor is een moedig beleid nodig.
- Bv. lage emissiezone: willen we onze steden terug leefbaar maken, dan moeten we ingrijpen.
· Sociaal: de luchtkwaliteit is vaak het slechtste daar waar kinderen in armoede opgroeien
- Er was veel protest, maar uiteindelijk zijn de Gentenaars wel gelukkiger.
- Om voor kinderen en gezinnen te zorgen, moet je op veel verschillende terreinen beleid voeren
en moedige keuzes durven maken.
Het is ook zeer moeilijk om een betaalbare woning te vinden in Gent.
- Reden voor stadsvlucht
- Stad Gent probeert in te zetten op betaalbare huurwoningen, omdat 1 v.d. meest structurele
antwoorden op gezinnen in armoede, het inzetten op wonen is.
· Link tussen wonings- en gezinsbeleid: tekorten aan gezinswoningen, veel te duur
,Les 1: Openingscollege: het Gentse gezinsbeleid – Decruynaere Elke (schepen)
WAT WILLEN DE KINDEREN ZELF?
Als kindvriendelijke stad wil Gent heel regelmatig het woord aan de kinderen zelf geven
Elke week komt er bv. een school langs in het stadhuis om hen te laten nadenken over de stad
Thema’s die veel aan bod komen: minder auto’s, meer groen, meer plaats om te spelen
- En hun ouders: betaalbaar wonen
Concreet vb. voor die vergroening: Maaseikplein
V.e. parking naar een groen pleintje: is ook zo gebeurd in het Citadelpark
Men wil de leefbaarheid vooropstellen, en maakt daar een aantal keuzes voor
VERDER: STAD IN TRANSITIE
TROEF: IN ONZE STAD TREF JE DE HELE WERELD
De toekomst zal globaal zijn, of zal niet zijn. Geen betere voorbereiding dus op de wereld van
morgen.
– In een stad tref je de toekomst aan: diversiteit.
– We zitten in een globalisering met veel mobiliteit en migratie
Dit bereidt kinderen voor op hun loopbaan: interculturele competenties en economisch voordeel
– Bij veel jobs moet je contacten hebben overheen de wereld: voordelig wanneer je geen
hindernissen meer ziet en wanneer die internationalisering je natuurlijke habitat is.
Wortels in migratie
- 150 nationaliteiten
- 34% heeft een migratieachtergrond van de Gentenaars
- 52% v.d. kinderen tot 9 jaar heeft een migratieachtergrond: nieuwkomers én 2 e, 3e, 4e generatie
- 33% heeft het Nederlands niet als moedertaal. Troef of handicap? Kan beide.
GENT
Wat typeert Gent?
Universiteiten, hogescholen: blijvende verjonging v.d. stad, maakt veel samenwerking mogelijk
Pocket sized metropolis: een kleine stad met een uitgebreid netwerk aan diensten en contacten
– Combineert de kansen die een grote stad biedt met nabijheid
Openluchtmuseum: kinderen zien letterlijk de geschiedenis wanneer ze een stadswandeling maken.
Creative city: als je talent hebt, heb je in Gent een hele biotoop
Haven en economie: 1 v.d. redenen waardoor ze kunnen blijven groeien, meer
tewerkstellingskansen
Maar ook: uitdagingen
Vroegtijdig schoolverlaten
, Les 1: Openingscollege: het Gentse gezinsbeleid – Decruynaere Elke (schepen)
– 15% jongeren die in Gent naar school gaat verlaat de school zonder diploma. Dit zit boven het
Vlaamse gemiddelde (maar we zien dit in alle steden).
– Heeft o.a. te maken met demografie: lln die opgroeien in kansarm milieu, lln waarvan de moeder
geen diploma heeft, lln die een andere thuistaal hebben, …
– Toont een tekort in ons onderwijssysteem: men slaagt er niet in om voldoende antwoorden te
bieden op die nieuwe realiteit. De stad moet daar beter op inspelen.
Dakloosheid
– Er wordt meer geïnvesteerd in de daklozenopvang, maar de grote investering v.d. stad in
huisvesting gaat gepaard met een protest tegen het feit dat het niet zou mogen zijn dat zoveel
gezinnen (met kinderen) dakloos zijn.
Racisme en onverdraagzaamheid
– In Gent minder slecht dan in breder Vlaanderen, maar het is wel een probleem
– Omstaanderstraining: 86% v.d. mensen die racisme of grensoverschrijdend gedrag ziet
gebeuren, komt niet tussen. De helft daarvan weet gewoon niet wat de gepaste reactie daarop
is.
(Kans)armoede
– Meer aanwezig in de steden: mensen komen naar de stad voor een betere toekomst en omwille
van die armoede, maar we slagen er te weinig in om met die armoede aan de slag te gaan.
- Tabel
· In 2001 13,6%, in 2018 al 22,6%! Nu is dit 20,4%, maar dit is nog steeds 1/5.
· Gent zit boven het Vlaamse gemiddelde, men probeert hierop in te zetten maar dit is niet
altijd simpel, bv. wanneer de overheid wil besparen.
DE STAD ALS KANSENFABRIEK: OVER ONDERWIJS,
KINDEROPVANG, JEUGDWELZIJNSWERK & GEZINSBELEID
ONDERWIJS
Sterke scholen hebben een sterke stad nodig (en omgekeerd)
Sterke stad heeft sterke scholen nodig
– Als we bv. willen dat er minder ongekwalificeerde uitstroom en/of werkloosheid is, moeten de
scholen deze resultaten halen. Zij kunnen daar een factor in spelen.
– Opleiding is dé hefboom voor sociale stijging
Sterke scholen hebben een sterke stad nodig
– Zij vragen soms naar meer ondersteuning bij bepaalde uitdagingen
– School stopt niet bij het lesgeven: vaak merkt men zaken voor het eerst op op school (bv. lege
brooddoos), zij kunnen een schakelfunctie betekenen in doorverwijzing.
· Onderwijs wordt zo gelinkt aan het breder sociaal beleid en gezinsbeleid v.d. stad
– Uitdaging waarvoor zij staan in de stedelijke context kunnen zij niet alleen aan.
“Als gans Gent zijn schouders onder de scholen zet, wordt veel mogelijk.”
– “Education is one of the best weapons to change the world” – Nelson Mandela
· Maar: dit zorgt ook voor een grote last op de schouders van leerkrachten
· De stad kan dan een heel netwerk mobiliseren voor die scholen, zodat zij er niet alleen voor
staan. Enkel dan kunnen zij sociale stijging waarmaken.